Anayasa değişikliği yeter sayısı nedir? | Anayasa değişikliği için kaç oy gerekir?

Cumhurbaşkanlığı Kabine toplantısı kritik gündem maddelerini görüşmek üzere toplandı. Erdoğan toplantı sonrası yaptığı açıklamada "Yeni bir anayasayı tartışma vakti geldi" ifadesini kullandı. Peki Anayasa değişikliği yeter sayısı nedir? | Anayasa değişikliği için kaç oy gerekir? İşte ayrıntılar.

ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ YETER SAYISI NEDİR? | ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ İÇİN KAÇ OY GEREKİR?

Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin internet sitesinde şu ifadelere yer verilmiştir:

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası

175. Madde
Anayasanın Değiştirilmesi, seçimlere ve halkoylamasına katılma
(Değişik: 17.5.1987-3361/3 md.)

Anayasanın değiştirilmesi, Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının en az üçte biri tarafından yazıyla teklif edilebilir. Anayasanın değiştirilmesi hakkındaki teklifler Genel Kurulda iki defa görüşülür. Değiştirme teklifinin kabulü, Meclisin üye tamsayısının beşte üç çoğunluğunun gizli oyuyla mümkündür.

Anayasanın değiştirilmesi hakkındaki tekliflerin görüşülmesi ve kabulü, bu maddedeki kayıtlar dışında, kanunların görüşülmesi ve kabulü hakkındaki hükümlere tabidir.

Cumhurbaşkanı Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları, bir daha görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisine geri gönderebilir. Meclis geri gönderilen Kanunu, üye tam sayısının üçte iki çoğunluğu ile aynen kabul ederse Cumhurbaşkanı bu Kanunu halkoyuna sunabilir.

Meclisce üye tamsayısının beşte üçü ile veya üçte ikisinden az oyla kabul edilen Anayasa değişikliği hakkındaki Kanun, Cumhurbaşkanı tarafından Meclise iade edilmediği takdirde halkoyuna sunulmak üzere Resmi Gazetede yayımlanır.

Doğrudan veya Cumhurbaşkanının iadesi üzerine, Meclis üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ile kabul edilen Anayasa değişikliğine ilişkin kanun veya gerekli görülen maddeleri Cumhurbaşkanı tarafından halkoyuna sunulabilir. Halkoylamasına sunulmayan Anayasa değişikliğine ilişkin Kanun veya ilgili maddeler Resmi Gazetede yayımlanır.

Halkoyuna sunulan Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların yürürlüğe girmesi için, halkoylamasında kullanılan geçerli oyların yarısından çoğunun kabul oyu olması gerekir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların kabulü sırasında, bu Kanunun halkoylamasına sunulması halinde, Anayasanın değiştirilen hükümlerinden, hangilerinin birlikte hangilerinin ayrı ayrı oylanacağını da karara bağlar.

Halkoylamasına, milletvekili genel ve ara seçimlerine ve mahalli genel seçimlere iştiraki temin için, kanunla para cezası dahil gerekli her türlü tedbir alınır.

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN'DAN FLAŞ AÇIKLAMALAR

Cumhurbaşkanı Erdoğan, yeni yılın ikinci ayının ilk kabine toplantısını yaptıklarını ifade etti. Geçen senenin dünya ve Türkiye için oldukça zorlu geçtiğini belirten Erdoğan büyük umutlarla girilen 2021'i yeni bir şahlanış yılı haline getirmenin gayreti içinde olduklarını söyledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu amaçla yılın ilk gününden itibaren bir yandan salgınla mücadeleye, diğer yandan yatırımlara, eser ve hizmet kazandırma çalışmalarına hız verdiklerini kaydetti.

Sadece ocak ayında milletin hizmetine sundukları eserlerin kısa bir özetinin bile bu doğrultuda katedilen mesafeyi göstermeye yeterli olacağına işaret eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, yılın ikinci günü Fırat Nehri üzerinde inşa ettikleri Kömürhan Köprüsü ile bağlantı tüneli ve yolunu hizmete açtıklarını anımsattı.

Bu eserin, Elazığ ile Malatya'yı birbirine bağlamanın ötesinde, Türkiye'nin doğu-batı ve kuzey-güney ulaşım ağının en önemli noktalarından olduğunu ifade eden Erdoğan, Kömürhan Köprüsü'nün 660 metre uzunluğu ve 380 metre orta açıklığıyla kendi kategorisinde dünyanın dördüncü büyük eseri olduğuna dikkati çekti.

Türkiye'nin uzay çalışmalarındaki iddiasının ve gücünün son işareti olan Türksat 5A uydusunu 8 Ocak'ta Amerika'dan yörüngesine yolcu ettiklerini hatırlatan Erdoğan, şöyle konuştu:

"İnşallah 5B uydumuzu da önümüzdeki yaz başında uzaya fırlatacağız. Uzay çalışmalarında uzak mesafelerdeki büyük uydular yerine düşük maliyetleri ve teknik kolaylıkları sebebiyle daha kısa mesafelerdeki mikro uyduların önemi giderek artıyor. Biz de bu amaçla ülkemizde bir mikro uydu fırlatma tesisi kurma çalışmalarına başladık. İnşallah çok uzak olmayan bir tarihte, ülkemizin ve dostlarımızın uydularını kendi tesisimizden uzaya göndereceğiz. Haberleşmeden enerjiye, çevrenin korunmasından savunma sanayisine kadar, geniş bir kullanım alanına sahip uzay ve uydu teknolojileri konusunda ülkemizi marka haline getirmekte kararlıyız. Bu adımın, gençlerimizin 2053 vizyonlarının altyapısına yapacağımız en büyük desteklerden biri olacağına inanıyoruz."

"İŞ İNSANLARININ YANLARINDA OLMAYA DEVAM EDECEĞİZ"

Diyarbakır-Ergani-Elazığ yolu üzerindeki Devegeçidi Köprüsü ve bağlantı yollarını 9 Ocak'ta hizmete açtıklarını, yılın ilk kabine toplantısını ise 11 Ocak'ta yaptıklarına değinen Erdoğan, kabine toplantısı öncesi Türkiye Geleneksel Spor Dalları Federasyonu'nun Ankara'daki tesislerinin resmi açılışı sebebiyle gençler ve sporcularla bir araya geldiklerini kaydetti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'de görev yapan Avrupa Birliği ülkeleri büyükelçileri ile 12 Ocak'ta yaptığı toplantıda ise ilişkileri karşılıklı saygı ve ortak fayda temelinde geliştirme iradesini teyit ettiklerini söyledi.

Radyo Televizyon Gazetecileri Derneği'nin ödül törenine katıldıkları 13 Ocak'ta Türkiye medyasının yanında sanat, spor ve kültür dünyasının önde gelen temsilcileri ile bir araya geldiklerini ifade eden Erdoğan, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu yönetimiyle 15 Ocak'ta buluşarak yeni döneme ilişkin yol haritasını konuştuklarına da değindi. 

Erdoğan, geçen yılı 169,5 milyar dolar gibi tarihin en yüksek ihracat rekoru ile kapatan iş insanlarının, Türkiye'de ve dünyanın her yerinde yanlarında olmayı sürdüreceklerini vurguladı.

Türkiye'nin sanat birikimini göstermesi bakımından önemli gördüğü Milli Saraylar Resim Sergisi'nin açılışını 15 Ocak'ta yaptıklarını anımsatan Erdoğan, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın 2019 ve 2020 Özel Ödüllerini, müzecilik alanındaki çalışmalarıyla Türkiye'ye değer kazandıran kurumlara ve sanatseverlere 20 Ocak'ta takdim ettiklerini dile getirdi.

Erdoğan, Türkiye Genç İşadamları Konfederasyonu'nun yönetim kurulu üyeleriyle 22 Ocak'ta bir araya gelerek hem geçen yılın değerlendirmesini yaptıklarını hem de yeni yılda yapılabilecekleri konuştuklarını kaydederek şöyle devam etti:

"23 Ocak'ta önce İstanbul Fırkateyni Denize İniş ve Pakistan Milgem Korvet Projesi üçüncü gemi ilk kaynak törenine katıldık. Bu törende Türk savunma sanayisinin denizcilik sektöründe ulaştığı seviyeyi bir kez daha görme imkanı bulduk. Ardından Diyarbakır-Silvan Barajı gövde dolgusu, Başlar Barajı, Ergani Barajı ve Ergani İçme Suyu Arıtma Tesisleri'nin açılış törenine canlı bağlantı ile iştirak ettik. Silvan Projesi GAP'ın en bereketli bölümlerinden birini oluşturuyor. Bünyesinde 8 ayrı baraj ve 23 sulama tesisi olan bu proje tamamlandığında 2 milyon 360 bin dekar alanı sulayacak. Silvan Barajı'nın gövde dolgusunu tamamlarken Babakaya ve Silvan Sulama Tünelleri'nin inşaatlarına da hız verdik. İnşallah hem barajın hem tünellerin hem de sulama tesislerinin inşasını hedeflediğimiz tarihlerde mutlaka ama mutlaka tamamlayarak Diyarbakır topraklarını bölge ve ülkemiz için önemli bir kazanç kaynağı haline getireceğiz."

HİZMETE SUNULACAK

Elazığ ve Malatya illerinde can kaybı yanında ciddi yıkama yol açan depremin birinci yılında millete verilen sözleri tutmanın sevincini paylaşmak üzere 25 Ocak'ta Elazığ'a gittiklerini belirten Erdoğan, "Depremin 6. ayından itibaren teslim edilmeye başlananlarla birlikte toplamda 8 bin konutun anahtarını hak sahiplerine verdik. Elazığ'da inşa ettiğimiz 20 bin konutun kalanını da yaz aylarına kadar tamamlamış olacağız. Aynı şekilde Malatya'da da 6 bin konutun tamamını yaza kadar bitirip, hak sahiplerinin hizmetine sunacağız." dedi.

Bu tür projelerde sadece konut yapmadıklarını, okulu, camisi, çarşısı, parkı, yeşil alanları ve diğer tüm ihtiyaçlarıyla adeta yepyeni şehirler inşa ettiklerini vurgulanan Erdoğan, şunları kaydetti:

"Elazığ'da yaptığımız köy konutları, yöre halkının ihtiyaçlarını karşılayacak, planlaması ve projesiyle gerçekten örnek bir çalışma oldu. Bir kez daha bu konutların vatandaşlarımıza hayırlı olmasını diliyorum. Rabbimden ülkemizi her türlü afetlerden muhafaza eylemesini niyaz ediyorum. Elazığ ziyaretimizde ayrıca Avrupa'nın en büyük çocuk ve gençlik merkezinin resmi açılışını da yaptık. Bu merkezde yazılımdan kodlamaya, tasarımdan montaja, tarımdan binicilik ve okçuluk sporlarına kadar geniş bir alanda gençlerimize hizmet verilecek."

"YANLARINDA OLMAYA DEVAM EDECEĞİZ"

Devlet korumasında yetişmiş gençler, engelliler, şehit yakınları, gaziler ve gazi yakınları için önemli bir programı 26 Ocak'ta Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde düzenlediklerini de anımsatan Erdoğan, bu programda gençlerden 1093'ünün, engellilerden 1140'ının, şehit yakınları, gaziler ve gazi yakınlarından 370'inin kamuya atamasını yaparak, sosyal devlet vazifesinin birini daha yerine getirdiklerini söyledi.

Erdoğan uzun süredir, genel kadroların önemli bölümünü bu amaçla yapılacak atamalara tahsis ettiklerini belirterek, "Kamuda yaptığımız bu tür istihdamları ve sosyal destek programlarımızı, kimsesizlerin kimsesi olan devletimizin, milletinin her kesimine vefasını bir gereği olarak görüyoruz. İnşallah bundan sonra da ihtiyaç sahibi herkesin istihdamından aynı ve nakdi desteğine kadar her konuda yanında olmayı sürdüreceğiz." ifadelerini kullandı.

Uluslararası ilişkiler çerçevesinde pek çok devlet ve hükümet temsilcisiyle telefon ve telekonferans görüşmeleri ile yüz yüze kabuller gerçekleştirdiklerine dikkati çeken Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Tabii her biri aynı zamanda ülkemiz meselelerinin konuşulduğu, tartışıldığı platformlar olan parti kongre üyelerimiz ve diğer parti faaliyetlerimiz bu listenin dışındadır. Bunların yanında haftanın her günü devlet ve millet meseleleri ile ilgili yaptığımız kabulleri veya telefon görüşmelerini mutat mesaimiz olduğu için ayrıca saymıyoruz." ifadelerini kullandı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'ye sürekli yeni eserler kazandırarak hizmet etmek, milletin refahını, huzurunu, güvenliğini güçlendirmek ve Türkiye'nin bölgesel ve küresel çıkarlarını korumak için gece gündüz çalıştıklarını belirtti.

Bugüne kadar yaptıklarıyla yetinmeyip, geleceğin büyük ve güçlü Türkiye'sini inşa etmek için her alanda yoğun hazırlıklar yürüttüklerini vurgulayan Erdoğan, "Ülkemizin son 18 yılının en büyük özelliği, demokraside ve ekonomide kesintisiz bir reform gündemine sahip olmasıdır. Yıllarca siyasi istikrarsızlıklar, ekonomik krizler, darbeler, vesayet kıskacında bu ülkenin ve milletin enerjisini, vaktini, imkanlarını heba edenlerin yol açtığı kayıpları telafi etmek için gerçekten çok çalıştık. Üstelik bu mücadeleyi, ülkeyi bu hale getiren vesayetçilerin, darbecilerin kriz tüccarlarının nice sinsi tuzaklarına rağmen başarıya ulaştırdık." ifadelerini kullandı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Tabii 'reform' dediğimiz değişim ve dönüşüm gündemi, dinamik bir süreci ifade ediyor. Görevimiz dünyanın ve Türkiye'nin değişen şartlarına, milletimizin değişen ihtiyaçlarına ve beklentilerine göre yeni reform gündemleri oluşturmaktır. Her kim 'Artık bu ülkede yeni reforma ihtiyaç yok.' derse bilinmelidir ki o kişi Türkiye'den de dünyadan da toplumdan da bir haberdir." diye konuştu.

Türkiye'nin geçmişten günümüze eğitim sistemine değinen Erdoğan, şöyle devam etti:

"Mesela daha düne kadar kendi çocuklarına dahi üniversite eğitimi imkanı sunamayan bir Türkiye ile bugün 8 milyon evladı yanında 200 bin yabancıya yükseköğrenim sağlayan bir Türkiye'nin eğitim yaklaşımı aynı olabilir mi? Aynı şekilde geçmişte bırakınız dünya ile rekabet etmeyi, kendi vatandaşlarının asgari ihtiyaçlarını karşılayacak sağlık, ulaşım, enerji, sanayi, teknoloji, şehircilik, çevre, spor altyapısına sahip olmayan bir ülkenin ihtiyaçlarıyla bugünküler aynı olabilir mi? Yine kendi sınırları içindeki teröristlerle baş etmekte zorlanan bir Türkiye ile sınırlarının ötesinde güvenli alanlar oluşturan çok da ötelerde harekatlar yürüten bir Türkiye'nin güvenlik stratejileri aynı olabilir mi?

Bu örnekleri her alana teşmil etmek mümkündür. Daha önemlisi hayatın bir gerçeği olan değişimin dışında kalan veya değişimi doğru istikamette yönlendirilemeyen toplumların yaşadıkları acı tecrübeleri ve yıkımları hemen yanı başımızda bizzat görüyoruz. Avrupa'dan Amerika'ya, Asya'dan Afrika'ya kadar dünyanın her yerinde köklü siyasi, sosyal, ekonomik çalkantılar yaşanırken Türkiye'nin olduğu yerde çakılıp kalması elbette düşünülemez."

- "Ülkemiz her alanda bölgesel ve siyasal liderlik politikası izlemektedir"

Türkiye'nin yıllarca küresel siyasi ve ekonomik değişimlerin gerisinde kalıp, statükoya teslim olduğu için hep büyük bedeller ödediğini kaydeden Erdoğan, "İnşallah bu defa küresel siyasi ve ekonomik değişimin önünde kendi inisiyatiflerimizi hayata geçirmek suretiyle hedeflerimize ulaşacağız. Ülkemiz işte bu amaçla bir süredir ekonomiden güvenliğe her alanda bölgesel ve siyasal liderlik politikası izlemektedir." dedi.

Gelinen noktada yeni ve köklü reform ihtiyaçlarının ertelenemez olduğunu gördüklerini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuşmasını şu sözlerle sürdürdü:

"Bu çerçevede hukuki ve ekonomik reform paketlerinin hazırlıklarını zaten bir süre önce başlatmıştık. Adalet Bakanlığımız hukuki reformlarla Hazine ve Maliye Bakanlığımız ekonomik reformlarla ilgili teknik çalışmaları hamdolsun belirli bir seviyeye getirdi. Bu reform paketleri çalışılırken dünyadaki ve ülkemizdeki gelişmelerin detaylı bir analizi yanında, ilgili tüm bakanlıklarımızla kurumlarla sivil toplum kuruluşları ile görüşmeler yapıldı. Hazırlık çalışmalarında ortaya konulan tespitler ve teklifler çerçevesinde her kesimin ihtiyaçlarını ve beklentilerini karşılayacak taslaklar ortaya çıktı." 

ERDOĞAN'DAN FLAŞ REFOM AÇIKLAMASI

Ortaya çıkan bu taslakları hem kendi içlerindeki kurullarda hem de Cumhur İttifakı'ndaki ortaklarıyla değerlendirerek nihai aşamaya getireceklerini söyleyen Erdoğan, şunları kaydetti:

"İnşallah çok yakında reform paketlerimizin felsefesini, amaçlarını, hedeflerini ve faaliyet başlıklarını içeren kapsamlı bir çalışmayı kamuoyuyla paylaşacağız. Hemen ardından yasamanın alanındaki konularla ilgili Meclis'te, idari alandaki konularla ilgili de Cumhurbaşkanlığımızda gereken müşahhas adımları atmaya başlayacağız. Esasen Türkiye'de sorunların kaynağının 1960'tan beri hep darbeciler tarafından yapılan anayasalar olduğu açıktır. Ne kadar değiştirirsek değiştirelim anayasanın ruhuna dercedilen darbe ve vesayet izini silmek mümkün olmuyor.

Bunun için daha önce yeni bir anayasa girişiminde bulunmuştuk. Mecliste sandalye sayılarına bakmadan tüm partilerden eşit temsilci ile başlatılan çalışmalar, CHP'nin süreci tıkaması ve uzlaşmaz tutumu sebebiyle maalesef neticeye ulaşamamıştır. Ülkemizin bu önemli fırsatı kaçırmış olmasından dolayı üzüntülüyüz. Belki de şimdi Türkiye'nin tekrar yeni bir anayasayı tartışmasının vakti gelmiştir. 

Anayasa çalışması öyle gizli saklı mahfillerde terör örgütü ile irtibatlı kesimlerin gölgesinde, ülkesiyle zihni ve kalbi bağlantısı kopuk isimlerle yürütülebilecek bir iş değildir. Bu çalışmanın, milletin gözü önünde ve onun temsilcilerinin tamamının katılımıyla şeffaf bir şekilde gerçekleştirilmesi, ortaya çıkan metnin de mutlaka milletin takdirine sunulması gerekir. Cumhur İttifakı'ndaki ortağımızla bu konuda bir anlayış birliğine varmamız halinde önümüzdeki dönemde yeni anayasa için harekete geçebiliriz."

ERDOĞAN'DAN 'YÜZ YÜZE EĞİTİM' AÇIKLAMASI

Erdoğan, toplantıda yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına ilişkin değerlendirmeleri ayrıntılı bir şekilde yaptıklarını belirtti.

Uzaktan eğitim öğretimin temeli olan internete erişimdeki sınırlılığı dikkate aldıklarını ifade eden Erdoğan, "Köy okullarında 15 Şubat'ta eğitim-öğretimin başlamasını kararlaştırdık. Ancak okulların açıldığı köylerde vaka artışı yaşanması halinde eğitim ve öğretime yeniden ara verilebilecek. Bunu da özellikle söylemek zorundayım. Kovid-19 her şeyden tehlikeli ve önemli. Yavrularımızın kaybına tahammülümüz olamaz." ifadelerini kullandı.

Her türlü tedbiri almak zorunda olduklarını söyleyen Erdoğan, şunları kaydetti:

"8 ve 12. sınıflar ile ilkokul ve özel eğitim okullarında ki eğitim öğretimin 1 Mart'tan itibaren başlaması için hazırlıklara başlanacak. Vaka sayılarındaki iyileşmeye paralel olarak 1 Mart'tan itibaren il bazında eğitim öğretimin kademeli başlaması için gereken çalışmalar da yürütülecek. Yine vakaların belirli bir sayının altına düşmesiyle birlikte esnafımıza yönelik kısıtlamaların kademeli olarak gevşetilmesiyle ilgili takvimi de başlatmayı planlıyoruz. Bu vesileyle belediyelerden ve organize sanayi bölgeleri yönetimlerinden İl Hıfzıssıhha Kurulu kararlarının uygulanması hususunda hassasiyet göstermelerini beklediğimizi belirtmek istiyorum."

Erdoğan, yaklaşık 11 aydan bu yana sabır ve metanetle tedbirlere riayet eden herkese teşekkür etti. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, koronavirüs salgınının son 1 yılda ülke ayrımı yapmaksızın tüm dünyada üretimi, tüketimi, ticareti, yatırımları, turizmi ve sosyal hayatı derinden etkileyen sıkıntılara yol açtığını, bu dönemde en güçlü ekonomilerin bile küçülmeye, daralmaya başladığını söyledi. 

Hasarın boyutunu gösteren çarpıcı bazı rakamları paylaşmak istediğini belirten Erdoğan, şunları söyledi:

"Yapılan son tahminlere göre, 2020 yılında küresel ekonominin yüzde 3,5, gelişmiş ülkelerin yüzde 4,9, AVRO Bölgesi'nin yüzde 7,2 ve gelişmekte olan ülkelerin yüzde 2,5 oranında küçülmesi bekleniyor. Görmeye alışık olmadığımız bu oranlar veya bu rakamlar yaşanan krizin ne kadar derin olduğunu işaret ediyor. Bu denli bir ekonomik küçülme aynı zamanda işsizlik demektir. Uluslararası Çalışma Örgütü'nün verilerine göre 2020 yılında çoğu da gençlerden ve kadınlardan oluşan 255 milyon iş kaybı yaşandı. Sadece bu iş kayıplarının ekonomik değeri 4 trilyon dolara yakın. Böylesine zorlu bir küresel konjonktürün Türkiye'yi olumsuz etkilememesi elbette mümkün değildir. Fakat bizi dünyadan ve özellikle de gelişmiş ülkelerden ayıran çok önemli avantajlarımız var. Biz son 18 senedir sağlığa, sosyal güvenliğe, sanayiye, teknolojiye yani toplumun refahını artıracak her alana büyük yatırım yapan bir ülkeyiz. Yaptığımız yatırımların karşılığını da işte bu gibi zor günlerde alıyoruz."  

Salgın süresince Türkiye'nin direncinin kırılmadığı gibi tam tersine önüne yeni fırsatlar çıktığını söyleyen Erdoğan, milletin azmini, çalışkanlığını ve yardımseverliğini bu dönemde yeniden tüm dünyaya gösterdiğini vurguladı. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Sağlıkçıların özverisini, sanayide, tarımda, hizmet sektöründe çalışan kardeşlerimin alın teri tamamladı. Aşı ve ilaç geliştirmeye kendini adayan bilim insanlarımızın tutkusunu uzaktan eğitimle öğrencilerine ulaşan öğretmenlerimizin çabaları tamamladı. Salgına karşı hep birlikte topyekün bir seferberlik yürüttük. Hükümetimiz de bu süreçte sağlıktan sosyal desteklere kadar her konuda vatandaşlarımızın yanında olacak adımları attı. Hafızalarınızı tazelemek adına verdiğimiz desteklerin bazılarını kısaca özetlemek istiyorum. Yaklaşık 650 bin emeklimizi kapsayan en düşük emekli maaşı ödemesini 1000 liradan 1500 liraya yükselttik. Sosyal destek kapsamındaki tüm ailelere ilave nakdi yardım yaptık. Büyüklerimize sahip çıkarak yalnız yaşayan 80 yaş üstü vatandaşlarımızı yakın takibe aldık. Ekonomiyi canlandırmak ve istihdamı korumak için geliştirdiğimiz bir dizi tedbiri kararlılıkla uyguladık. Bay Kemal öyle danışıklı dövüşle, öyle gidip de çöp konteynırlarının içerisinden aldatmak suretiyle vatandaşlarımızı 'bak aç, açık, sefil' gibi yalan yanlış haberlerle, spekülasyonlarla sen bu milleti aldatamayacaksın. Zaten böyle söyledikçe de bak partin kendi içinde dağılmaya başladı."

Kısa çalışma ödeneğinin şartlarını kolaylaştırdıklarını, kapsamını da genişlettiklerini söyleyen Erdoğan, ayrıca kısa çalışmadan ve işsizlik sigortası şartlarından yararlanamayıp ücretsiz izne çıkarılanlar için nakdi ücret desteği vermeye başladıklarını anlattı.

Erdoğan, "Bunları biz yapıyoruz. Sosyal Koruma Kalkanı kapsamında bugüne kadar çeşitli kesimlere verilen hibe desteklerinin rakamı 49 milyar lirayı geçti. Ekranları başında bizi izleyen milletime sesleniyorum, 49 milyar lirayı geçti. SGK teşviklerimiz ve İŞKUR desteklerimiz ile birlikte bu rakam nereye ulaşıyor biliyor musunuz, 71 milyar liraya ulaştı." diye konuştu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçen yıl salgın şartlarına rağmen 16 milyonluk turist sayısına ulaşıldığını da vurgulayarak, şunları kaydetti:

"İhracatçılarımıza stok finansman desteği sağladık. Eximbank kredi vadelerini uzattık. İhracatçılara, destekleme ve fiyat istikrar fonu kapsamında 2,4 milyar lira destek ödemesi yaptık. Dijital ortamda yapılan pazara giriş çalışmalarını destekledik. Mart 2020'den itibaren belirli sektörler için mücbir sebep hali ilan ederek vergi yükümlülüklerini ve Sosyal Güvenlik Kurumu prim ödemelerini 6 ay erteledik. Böylece 29 milyar lira vergi alacağını ve 40 milyar lira Sosyal Güvenlik Kurumu alacağını erteleyerek, 2,5 milyon vergi mükellefini rahatlattık. Yurt içi yolcu taşımacılığını, eğitim, öğretim hizmetleri, yeme içme, sinema ve konaklama hizmetlerini KDV oranını yüzde 1'e indirdik. İşyeri kiralamaları, otomotiv, motosiklet, bisiklet, küçük ev aletlerinin bakım onarımı, terzilik, kuru temizleme gibi genel orana tabi esnaf hizmetlerinde KDV'yi yüzde 8'e düşürdük. Bu vergi indirimleri ile 2020'de 15 milyar lira, 2021 yılında ise yaklaşık 12,5 milyar vergiden vazgeçmiş olduk. Vergi dairelerine, SGK, gümrük idaresine ve belediyeye ödenecek vergi, prim, para cezası gibi kamu alacaklarının yeniden yapılanmasını sağladık. Bu uygulamadan yararlanmak için şu ana kadar 7,5 milyon vatandaşımız 108 milyar liralık alacağı yapılandırmak amacıyla vergi dairelerimize başvurdu. Salgın sebebiyle faaliyetleri tamamen durdurulan kıraathane, kahvehane, internet kafe ve sinema salonu gibi işletmelerin mücbir sebep hükümleri kapsamında vergi yükümlülüklerini de erteledik. Küçük esnafımızın tamamına ve kısıtlamalar nedeniyle gelir kaybına uğrayan esnaflarımıza da hibe şeklinde destekler vermeye başladık."

ERDOĞAN'DAN ESNAFA MÜJDE

Salgının en çok etkilediği kesim olan taksi, dolmuş, servis işletmecileri, pazarcılar, terziler, oto tamircileri gibi basit usule tabi tüm esnaf ve sanatkarları doğrudan destek ödemesi kapsamına aldıklarını dile getiren Erdoğan, "Aynı şekilde lokantacılık, pastanecilik, kadın ve erkek kuaförlüğü, pansiyon, yurt-kreş işletmeciliği gibi faaliyetleri kısıtlanan sektörlerdeki esnaf ve sanatkarımızı da aynı kapsama dahil ettik. Böylece 1 milyon 240 bin esnafımız 3 ay süreyle ayda 1000 lira almaya devam edecek. Ayrıca esnafımıza büyükşehirlerde 750, diğer şehirlerde 500 lira kira desteği ödemesi yapıyoruz. Sadece bu iki program sayesinde esnaflarımıza 5 milyar liranın üzerinde bir nakdi destek veriyoruz." diye konuştu.

Lokanta, restoran ve kafe sahibi esnaflara yeni bir hibe desteğinin müjdesini kısa bir süre önce verdiğini hatırlatan Erdoğan, şu ifadeleri kullandı:

"Buna göre 2019 yılı cirosu 3 milyon liranın altında olan işletmeler eğer 2020 yılında yüzde 50 ve üzerinde bir ciro kaybı yaşadılarsa azalan cirosunun yüzde 3'ü kadar hibe alabilecekler. Bu hibenin tutarı da en az 2 bin lira, en fazla 40 bin lira olabilecek. İnşallah bugüne kadar olduğu gibi bundan sonrada esnafımızın, sanatkarımızın, üreticimizin, vatandaşımızın yanında olmayı sürdüreceğiz. Uyguladığımız ekonomi politikalarının olumlu etkileri 3'üncü çeyrekten itibaren makro ekonomik verilerimize yansımaya başladı.

Öncü göstergeler 2020 yılını yüzde 1'in üzerinde bir büyüme ile kapatabileceğimize işaret ediyor. Son uluslararası analizler, G20 ülkeleri içinde 2020 yılını pozitif büyüme ile kapatabilecek iki ülkenin Türkiye ve Çin olduğunu gösteriyor. Ekonominin üretim, tüketim, yatırım harcamaları ve ihracat tarafı oldukça güçlü seyrediyor. Büyüme bakımından önemli bir gösterge olan imalat sanayi satın alma yöneticileri endeksi kesintisiz 8 aydır yüzde 50'nin üzerinde gerçekleşiyor. Yeni ihracat siparişleri ile ağustostan bu yana endeksteki güçleniş daha da hızlanırken istihdamda 2017 sonundan beri en yüksek seviyeye ulaştık. Amacımız yatırımların çoğalması, üretim kapasitemizin gelişmesi ve sektörlerimizin rekabet gücünün artmasıdır."

Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Teşvik tarihimizin rekorunu 2020'de kırarak toplam 10 bin 505 yatırım teşvik belgesi düzenledik. Bu belgelere istinaden 238 milyar liralık sabit yatırıma destek vereceğiz. Söz konusu yatırımlar tamamlandığında 305 binin üzerinde ilave istihdamı ülkemize kazandırmış olacağız." diye konuştu. 

Tüm sıkıntılara rağmen 2020'yi 169,5 milyar dolarlık ihracatla tamamladıklarını ve program hedefini aştıklarını belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Kamu maliyesi tarafı da güçlü olduğumuz alanlardan biridir. Mali disiplinin korunmasına gösterdiğimiz özen sayesinde 2020 yılı bütçe açığını yüzde 3,6 civarında tuttuk. Üstelik bu başarıyı gelişmekte olan ülkelerin, ortalama yüzde 11'lere varan bütçe açığı verdiği bir dönemde yakaladık. Aynı anlayışla 2021 yılı bütçe açığı hedefimizi de yüzde 3,5 olarak belirledik." ifadelerini kullandı. 

"TL DEĞER KAYBINDA DEĞİL, DEĞER KAZANIYOR"

Türkiye'nin finansal piyasalarda son 3 aydır pozitif görünüme sahip olduğunu kaydeden Erdoğan, "Türk lirası, dolara karşı yüzde 18, avroya karşı yüzde 16 düzeyinde değer kazanarak gelişmekte olan ülkeler arasında en iyi performansı sağladı. Türk lirası değer kaybında değil, değer kazanıyor. Türk lirasındaki güçlenme ve altın fiyatlarındaki gerilemeyle beraber merkezi yönetim toplam borç stokumuz yaklaşık 173 milyar lira azaldı." bilgisini paylaştı.

Erdoğan, vatandaşların tasarruflarında Türk lirasına dönmeye başladıklarını belirterek, bu vesileyle tüm vatandaşlara teşekkür etti. 

Gerçek kişilerin, son 3 aylık dönemde piyasaya 4 milyar dolara yakın döviz sattıklarını belirten Erdoğan, ülkenin risk priminin de düştüğünü aktardı. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, yurt dışındaki portföy yatırımcılarının, Türkiye'nin finansal piyasalardaki varlıklarına talebinin güçlü seyrettiğini dile getirerek, son 3 ayda 16 milyar doların üzerinde portföy girişinin olduğunu kaydetti.

GIDA ÜRÜNLERİNDE FAHİŞ FİYAT

Bu olumlu gelişmelerin yanında, ekonomideki sorunlu alanları bildiklerini belirten Erdoğan, şöyle devam etti:

"Serbest piyasa kurallarından taviz vermeksizin bu sorunların üzerine gidiyoruz ve gideceğiz. Yüksek enflasyonun hem üretici hem de tüketici cephesinde oluşturduğu tahribatın farkındayız. Gıda enflasyonu önümüzdeki en büyük tehditlerden biridir. Gıda ürünlerinde, tarla veya fabrika ile market arasındaki fiyat farklarının ekonomik süreçler ve gerekçelerle izah edilemeyecek seviyelere çıkması, milletimizle birlikte bizi de rahatsız ediyor. Nitekim bugün yine gündemimizin en önemli maddelerinden bir tanesi de oydu. Üç beş açgözlü tüccarın milletimize ekmeğini ve aşını zehir etmesine izin veremeyiz. Bununla birlikte hükümet olarak, görevimizin meseleyi tüm boyutlarıyla incelemek ve ona göre tedbir almak olduğu açıktır. Sıkıntının kaynağına indiğimizde, kimi tüccarların açgözlülüğü yanında uluslararası alanda gıda fiyatlarında yaşanan yükselişi, bununla birlikte kuraklığın ve yapısal sorunların etkilerini de görüyoruz."

CUMHURİYET TARİHİNİN REKORU

Erdoğan, kuraklığın bazı bölgelerde üretimi düşürmesinin, Çin ve Hindistan gibi yüksek nüfuslu ülkelerin ürün taleplerinin artmasının tüm dünyada gıda fiyatlarını hareketlendirdiğini söyledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Özellikle uluslararası piyasalarda, ayçiçeğinde 2 kata varan, soya fasulyesinde yüzde 50'yi, buğday ve mısırda yüzde 40'ı bulan fiyat artışları yaşandı. Avrupa ve Amerika'daki boş market rafları görüntülerinin gerisindeki sebeplerden biri de budur. Türkiye'de aldığımız tedbirler ve kendi üretim gücümüz sayesinde hamdolsun böyle görüntülerin ortaya çıkmasına müsaade etmedik ve etmeyeceğiz." dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçen yıl verdikleri 22 milyar liralık destekle tarımsal üretimin kesintisiz devamını sağladıklarını ifade ederek, şunları kaydetti:

"Bu sayede bitkisel üretimimiz, bir önceki yıla göre 7 milyon ton artışla 124 milyon tonun üzerine çıkarak Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdı. Cumhuriyet tarihinde bu gerçekten bir örnektir. Tarımsal büyüme ve ihracatta da oldukça güzel gelişmeler yaşandı. Bu yıl da 24 milyar liralık tarımsal destek ödemesi ile üretimin sürmesini temin edeceğiz. Çiftçilerimizin ekmeğe, biçmeye, üretmeye devam etmeleri için onları artan girdi maliyetlerinden koruyacak tedbirleri de alıyoruz. Yılın ikinci yarısında dünyadaki gelişmeler ve ülkemizde aldığımız tedbirler çerçevesinde gıda fiyatlarındaki oynaklığın azalacağını düşünüyoruz." 

Erdoğan, kuraklığın etkilerini ve gıda fiyatlarındaki artışı yakından takip ettiklerinin altını çizerek, şöyle konuştu:

"Öncelikle gıdada piyasa gözetimi ve denetimini kararlılıkla uygulamaya devam edeceğimizin altını çizmek istiyorum. Nitekim gıda komitesi harekete geçerek, üretimden perakendeye kadar zincirin halkalarını değerlendirmeye ve gereken tedbirleri almaya başladı. Erken uyarı sistemi kurarak çok hızlı ve etkin bir karar alma mekanizması oluşturacağız. Rekabet Kurulunu da etkin bir şekilde harekete geçireceğiz.

Tarımsal üretimle ilgili kronik sorunların çözümü hususunda 2019 yılında düzenlediğimiz Tarım Orman Şurası'nda alınan kararların uygulamasına da hız vereceğiz. Bu ancak özel sektörle iş birliği içinde yürüyebilecek bir süreçtir. Elbette piyasa dostu ve kalıcı adımlardan yanayız. Ama özel sektörün de kendi üzerine düşenleri yapması şarttır."

Dertlendikleri bir diğer önemli konunun istihdamın artırılması olduğunu söyleyen Erdoğan, şu ifadeleri kullandı:

"Salgındı, mutasyondu derken, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de alınan tedbirler maalesef iş gücü piyasamızı menfi etkiliyor. Bu konuda da özel sektöre çağrı yapıyorum, 'Gelin, bu işi daha önce yaptığımız gibi bir seferberliğe dönüştürelim. Kadın ve genç istihdamı başta olmak üzere, bu konuda atacağımız vizyoner adımlarla dünyaya örnek olalım. Her türlü teklife açığız. Tüm hazırlıkları masaya koyalım, hep birlikte tartışalım, en iyisi ne ise, yarınlarımız için bir an evvel onu hayata geçirelim. Bu ülke bizim, hepimizin. Ayağa kalkarsak hep birlikte kalkacağız ama unutmayın ki kaybedersek hep birlikte kaybedeceğiz. Ben kaybetmeye inanmıyorum."

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ülkenin ve milletin kazanacağına inandığını vurgulayarak, "2021'i, salgın sonrası dönemin hazırlık yılına hep birlikte çevirelim." dedi. Buna mani hiçbir şeyin olmadığını, bunların aşılacağını ifade eden Erdoğan, şunları kaydetti:

"Dünya aşı bulamazken hamdolsun bizde bu sıkıntı da yok. Burada da çalışmalarımızı kararlı bir şekilde sürdürüyoruz. Enflasyon hedefine birlikte ulaşalım ama yüksek faizle asla bu mümkün değil. Orada da yine düşük faizle bu işi başarabiliriz. Cari açıkla mücadele için gerekli önlemleri birlikte uygulayalım. İstikrarlı ve kaliteli büyümenin önündeki tüm engelleri birlikte kaldıralım. Yatırım, üretim, ihracat ve istihdam odaklı politikalarla ki bu düşük faizle olur, kalkıp da yatırımcı yüksek faizle yatırıma girebilir mi? Giremez. Ancak düşük faizle yatırıma girmesi mümkün. Bu olduğu zaman istihdam olacaktır. Bu olduğu zaman üretim olacaktır. Bu olduğu zaman ihracat olacaktır. Bütün bunlar olduğu zaman da, biz dünya ile yarışır hale geleceğiz. Ülkemizi 2023'e inşallah hedeflerini gerçekleştirmiş olarak ulaştıralım. Bütün bunları salgın tehdidini en aza indirerek yapmamız gerekiyor."

ERDOĞAN'DAN 'YERLİ AŞI ÇALIŞMALARINA İLİŞKİN AÇIKLAMA

Toplantıda salgın tedbirlerini yeniden gözden geçirdiklerini söyleyen Erdoğan, "Aşı çalışmalarının hızla sürmesi önümüzdeki dönemi görmemiz bakımından önemlidir. Sahadaki aşı uygulaması belirlenen öncelikler doğrultusunda sürüyor. Kovid-19'un mutasyona uğraması herkes gibi bizim de işimizi zorlaştırıyor. Buna rağmen Allah'ın izniyle bu küresel sağlık krizinin üstesinden gelebileceğimize inanıyoruz. Dışarıdan aşı tedarikinin sürdürülebilirliği şüphelidir. Dünyada bu konuda yaşanan ve giderek ayyuka çıkan kriz, bize yerli aşı çalışmalarına hız vermemiz gerektiğini gösteriyor. Salgınla mücadelede en kritik hususlardan biri olan yerli aşı çalışmalarını yakından takip ediyoruz." ifadelerini kullandı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçen yıl mart ayından bu yana süren salgın tedbirlerinin ekonomik ve sosyal hayat üzerindeki olumsuz etkilerinin farkında olduklarını vurgulayarak, "Bunların değerlendirmesini kazanımlarımıza halel getirmeyecek şekilde sürekli yapıyoruz. Bilim insanlarımızın görüşleri yanında milletimizin her kesiminden gelen seslere de kulak veriyoruz." diye konuştu.