Bilim kurulu üyesi Prof. Dr. Ceyhan: Vakalardaki azalışın durmasında süper bulaştırıcılar rol oynuyor
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Profesör Doktor Mehmet Ceyhan, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) vakalarındaki azalışın bir noktada durduğunu, bunda süper bulaştırıcıların etkisi olduğunu söyledi.
Profesör Doktor Mehmet Ceyhan, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına ilişkin açıklamalarda bulundu.
Prof. Dr. Ceyhan, Mayıs ayında yapılan tahminlerde koronavirüs salgınının yaz aylarında sona ereceği öngörülerinin olduğunu anımsattı.
Prof. Dr. Ceyhan, "Bazı yanlış öngörüler vardı. Bunlardan bir tanesi belirtisiz vakaların bulaşı ne oranda devam ettireceği tahmin edilemedi. Ben hep '10 katı' diyordum, böyle belirtisi olmayan vaka var. Bu fazla bulunuyordu, önemsenmiyordu. Ama gördük ki siz vakaları izole edip onların temaslılarını da bulup izole ettiğinizde de bu belirtisiz kişiler bulaştırmaya devam ettiriyor. Belli bir sayının altına inmenizi önlüyor" dedi.
"HEM VATANDAŞLAR HEM DE HÜKÜMETLER ETKİLENDİ"
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Profesör Doktor Mehmet Ceyhan, koronavirüse ilişkin ikinci yanlış öngörünün ise sıcak havanın bulaşı bitireceği yönünde olduğunu belirterek, "Bundan hem vatandaşlar hem de hükümetler etkilendi. Yazın normalleşeceğini düşündüler. Öngörülemeyen bir şey vardı; pandeminin mevsimi olmaz. Çünkü bir insandan çıkıp saniyeler içinde başka bir insana bulaşıyor virüs. Bu da yazın başlarında hemen hemen dünyadaki bütün ülkelerin normalleşme çabalarına yansıdı. Bir taraftan da ekonomik güçlükler ülkeleri, tedbirleri hızla kaldırmaya yönlendirdi. Gördük ki her ülke bir yerlerde takıldı. Kimi 300-400'lerde takıldı, kimi bizim gibi binler civarında takıldı. Şimdi ondan aşağı indiremiyoruz" dedi.
"SÜPER BULAŞTIRICILARIN ROLÜ BÜYÜK"
Prof. Dr. Ceyhan, süper bulaştırıcıların bu dönemde çok önemli olduğunu söyledi.
Prof. Dr. Ceyhan, şunları söyledi:
"Siz vakaları azaltıyorsunuz, bir noktada duruyor. Orada işte süper bulaştırıcılar büyük rol oynuyor. Tabi süper bulaştırıcının kim olduğunu bilemiyoruz; ama bunların olabileceği ve riski artırabileceği meslekler var. Sağlık personeli, gişe ve danışman memurları, kasiyerler, kuaför, berberler, uçaklardaki kabin memurları, şoförler gibi. Bunları tarayarak, bu kişileri mümkün olduğu kadar yakalamaya çalışılmalı. Yüzde 50 yakalarsanız yüzde 50 etki eder. Çok az bir kısmı süper bulaştırıcı. Bazı özellikleri var; bir seferde ağızlarından, burunlarından çok fazla virüs çıkarıyorlar. Öksürükte, hapşırıkta o damlacıkları çok daha uzun mesafeye gönderebiliyorlar. Virüsü çok daha uzun süre yayabiliyorlar. Normal bir kişi 2 hafta yayıyorsa bunlar daha uzun süre yayıyorlar. Bunlar belli meslekler içinde olduğu zaman risk oluşturduğunu bildiğimiz için o meslekleri tarayarak pozitif olanları izole edebiliriz."
"BAZI ÖNLEMLERİN ALINMASI GEREK"
Prof. Dr. Ceyhan, vakaları düşürmek için bazı önlemlerin alınması gerektiğine dikkat çekerek, şunları kaydetti:
"Anlaşılan o ki ekstra bir şeyler yapmak lazım. Sokak yasakları ya da iş yerlerinin kapatılması gibi önlemlerle olmaz. Yeniden ekonomiyi durduramazsınız, sosyal hayatı ortadan kaldıramazsınız. Bunlar devam ederken yapılabilecek bazı şeyler var. Bunların başında toplanmalara sayı kısıtlaması getirilmesi geliyor. Örneğin akraba, arkadaş toplantılarına 10 kişi sınırlaması olabilir. Taziye evlerine denir ki 'bir anda en fazla 15 kişi olacak, onlar çıkınca belli yerler dezenfekte edilecek, sonra 15 kişi alınacak' gibi. Ya da 'askere uğurlama töreninde en fazla 20 kişi olabilir' diye. Çünkü biz bunların acısını çok çekiyoruz. Bir taziye evinden 200 vaka çıkıyor, bir askere uğurlama töreninde 50-60 vaka çıkıyor, bir nişan yemeğinden 100 vaka çıkıyor."
"ANADOLU'YA GİDECEK KİŞİLERE TEST YAPILABİLİR"
Prof. Dr. Ceyhan, Anadolu'da özellikle vaka artışına neden olan en önemli faktörlerden birinin de koronavirüsün yoğun görüldüğü illerden daha düşük bölgelere gidenler olduğunu belirtti. Ceyhan, "Bu illerden o illere giden kişilere gitmeden önceki hafta içinde bir test yapılabilir ve negatifse gitmelerine izin verilebilir. Bir de 65 yaş ve üzerini mümkün olduğu kadar korumak lazım; ama onları kısıtlayarak değil. Güvenli alanlar tespit edilmeli. Bunu bazen yanlış anlıyorlar, 'oraya gidebilir, buraya gidemez' değil. Bakın 'bu semtte şu parklar, şu sahil alanları sizin için güvenli' dersiniz. Bu insanlar tedbirlere uyuyorlar; uymayan, onlara yaklaşan gençler" dedi.
