Bir farz namazı kılmış olan kimse aynı namaz için bir cemaate imamlık yapabilir mi?
İmam kılınan namazın nevi itibariyle, kendisine uyan kişiden aşağı durumda olmamalıdır. Ancak cemaat imamdan daha aşağı durumda olabilir.
Buna göre; nafile namaz kılan kimse farz namaz kılana imam olamaz; fakat farz namaz kılan nafile namaz kılana imam olabilir (İbnü’l- Hümâm, Fethu’l-Kadîr, II, 371; İbn Âbidîn, Reddü’l- muhtâr, I, 579-580; Dusûkî, Hâşiye, I, 239, 353; Buhûtî, er-Ravdu’l-Murbi’, I, 198).
Hz. Peygamber (s.a.s.) şöyle buyurmuştur: “Farz namaz, bir günde iki kere kılınamaz” (Dârakutnî, Sünen, I, 416; İbn Ebî Şeybe, el-Mûsânnef, II, 278). Bir vaktin namazı iki kere kılınamayacağına göre, ikinci kere kılınan namaz nafile olacaktır. Bu durumda imam cemaatten daha alt konumda olacağından o kişinin imamlığı geçerli olmaz.
Şâfiî mezhebine göre farz namaz kılmakta olan kişi, nâfile namaz kılana uyabilir; bir vaktin farz namazını kılmış olan kimse aynı vakit için başkalarına imam olabilir (Mâverdî, el-Hâvî, II, 316).
Cemaatle namaz kılarken ön safta meydana gelen boşluğu doldurmak için öndeki safa yürümek caiz midir?
Namazla ilgisi olmayan hareketler, ameli kesir (üç adım atmak gibi) olarak nitelenecek bir düzeye ulaştığında namazı bozar. Ancak cemaatle namaz kılarken ön saftaki boşluğu doldurmak için ileri yürümek namazı bozmadığı gibi müstahaptır (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtar, I, 383; Tahtâvî, Hâşiyetu’t-Tahtâvî alâ Merâkı’l-felâh, s. 168).
Kaynak: Diyanet İşleri Başkanlığı
