Erkek kısırlığı! Bölge Hastaneleri Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Ümit Salih Şimşek yazdı

Erkek kısırlığı nedir?

Kısırlık, üreme sisteminin bir hastalığıdır. Bir insanın çocuk sahibi olamayacağı anlamına gelir. Bu durum hem erkek hem de kadını veya her ikisini birden etkileyebilir. Erkek kısırlığı, bir erkeğin üreme sistemi ile ilgili bir sorunu olduğu anlamına gelir. 

Türkiye'de kısırlık oranı yüzde 15

İnsanın içgüdüsel özelliklerinden biri de üremektir. Kadın ve erkeğin birlikte başarabilecekleri bu özellikten yoksun bireyler olabilir. Çocuk sahibi olamayan çiftlerin oranı %15 ‘tir. Yine çiftler arasında problemli olma oranları da nerdeyse eşittir. Bir çiftin ilk bir ayda çocuk sahibi olma oranı %25, ilk bir yılda ise %85 ‘tir. Dünya Sağlık Örgütü bu bilgilerin ışığında kadın erkek kısırlığının birlikteliğin ilk bir yılından sonra sorgulanmasının daha doğru olduğunu belirtmiştir.

Erkeğin spermleri neredeyse doğduğu günden itibaren yapılmaya başlanır ve ölene kadar bu üretim azalsa da devam eder. Ancak spermlerin olgunlaşması doğumdan ortalama 13-15 sene sonra tamamlanır. Sperm üretim organı testistir. Testiste oluşan olgun bir sperm ancak 90 gün sonra dışarı çıkar. Üretim yavaş, transfer de yavaştır. Normal bir spermogramda (sperm sayımı) bir santimetreküpte en az 20 milyon sperm olmalı, bunların en az yarıdan fazlasının canlı olması ve en az %20’sinin yapısal bozukluğunun olmaması gerekir.

Kısır olması muhtemel bir erkeğin geçmişi öncelikle sorgulanmalıdır. Muayeneden sonra 3-4 gün cinsel perhiz yapmış erkeğin sperm sayımı yapılır. Kan testleri ile hormon analizleri ve yansılanım ile sorunu yaratabilecek testis, prostat ve diğer organların sağlığı değerlendirilir. Kalp, böbrek, karaciğer, tiroit vs. gibi organ hastalıkları araştırılabilir. İleri araştırmaların içinde genetik testler ve testis biyopsisi vardır.

Anlaşıldığı üzere hedef bir hastalık, bir problem aramak ve bulmaktır. Bulunan sorun bugünkü modern tıbbın araçları ile gerek ilaçla gerekse de ameliyatla düzeltilebilir.

Erkek kısırlığının belirtileri nelerdir?

Erkek kısırlığını için şu veya bu olursa erkek kısırılığı ortaya çıkar gibi bir şey söylemek mümkün değildir. Dolayısıyla erkek kısırlığının herhangi bir belirtisi bulunmamaktadır.  Ancak belirtiden ziyade kadın partneriniz ile herhangi bir korunma yöntemi olmadan 1 yıl cinsel birliktelik yaşadıktan sonra istediğiniz halde hamile kalmadıysa, erkek kısırlığınız olabilir. 

Bu doğrultuda bir herhangi bir üroloji polikliniğinden veya hastanemizden randevu olarak bizlere başvuru yapabilirsiniz. Kısırlığınızın olup olmadığını yapacağımız testler ile göreceğiz.

Prof. Dr. Ümit Salih Şimşek

Şimdi erkeklerde adım adım sıkça görülen problemleri ve yapılan tedavi yöntemlerini kısaca inceleyelim:

Yeterli bilgi ve görüşe sahip olamama:

Gerekli olan bir yıllık süreyi mutlaka bekleyiniz. Unutmayınız ki hamilelik olasılığı oranı bu sürenin sonunda %85’e ulaşmaktadır.                         

 Adetleri düzenli olan kadının bir ay içerisinde hamile kalma olasılığı sadece üç gündür. Zira kadının ürettiği yumurta vücudunda sadece üç gün yaşar ve sperm ile döllenme olmazsa bu sürenin sonunda yok olur. Bu üç kritik günü kadın bilir ya da hissederse eşini ilişki kurmak için yanına davet etmelidir. Bu üç gün iki adetin ortasına denk gelir ve kadının vücudunda ödem, kasıklarında ağrı ve vücut ısısında 1-2 derecelik artış gibi işaretler olabilir.

Bu üç günü değerlendiriniz. İlişkiden önce ve sonra temizlik, kayganlık vs. için kimyasal maddeler kullanmayınız. Kadının ilişkiden sonra hemen ayağa kalkmaması belinin altına bir yastık koyarak bir saat kadar yatması tavsiye edilir. Lütfen bitkisel ilaçları ve gıda takviyelerini kullanırken dikkatli olunuz ve mutlaka doktorunuza danışınız.

Varikosel hastalığı:

Testisin bir damar hastalığı olup %20’den erkekte saptanır. İçinde tersine dönmüş kan akımı (reflü) ve artan ısı nedeni ile testisin sperm üretmesini olumsuz olarak etkiler. Muayene ve doppler ultrason ile tanısı konur. Tedavisi sadece cerrahi olup kısırlığı düzeltme olasılığı %50’den fazladır. Son yıllarda gelişen mikrocerrahi tekniği ile çok daha iyi sonuçlar alınabilmektedir. Baba olmak isteyen genç bir erkeğin de varikosel hastalığı varsa önlem olarak erken yaşta ameliyat önerilmektedir.

Gebeliğe yardımcı yöntemler:

Aşılama:

Erkeğin meni akışkanlığı (viskozite) iyi değilse önerilen bir yöntemdir. Bunun dışında erkeğin normal, kadının ise problemli durumlarında uygulanmalıdır.                        

Tüp bebek:

Değişik teknikler uygulanmaktadır. Çiftin durumuna göre teknik belirlenmelidir. Önemli nokta ise çiftlerin tüp bebeğe başvurmadan önce mutlaka iyi bir değerlendirmeden geçmeleri, varsa tedavilerinin yapılması ve ondan sonra tüp bebek yöntemini tercih etmeleridir.