Başarı belgesi bulunmayan memur için bir derece hafif disiplin cezası uygulanabilir mi?

ÖZET:

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu gereğince başlatılan disiplin soruşturması sürecinde, memurların geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmalarının olumlu olup olmadığına ilişkin değerlendirmenin hangi somut ölçüt ve belgelere dayandırılacağı,
Başarılı olarak nitelendirilecek ve başarı belgesi ya da ödül almaya layık görülecek personelin tespit edilmesi sürecinde, personelin çalıştığı kurumdaki amirlerin Kaymakamlık makamına öneride bulunma yetkisinin olup olmadığı,
Ödül veya başarı belgesi bulunmayan memurlar hakkında bir derece hafif disiplin cezasının uygulanıp uygulanamayacağı

hususlarında. (27.06.2016 / 3866)

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu gereğince başlatılan disiplin soruşturması sürecinde, memurların geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmalarının olumlu olup olmadığına ilişkin değerlendirmenin hangi somut ölçüt ve belgelere dayandırılacağı, başarılı olarak nitelendirilecek ve başarı belgesi ya da ödül almaya layık görülecek personelin tespit edilmesi sürecinde, personelin çalıştığı kurumdaki amirlerin Kaymakamlık makamına öneride bulunma yetkisinin olup olmadığı, ödül veya başarı belgesi bulunmayan memurlar hakkında bir derece hafif disiplin cezasının uygulanıp uygulanamayacağı konularında görüş talep eden ilgi yazı ve ekleri incelenmiştir.

Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 122 nci maddesinde "Görevli oldukları kurumlarda olağanüstü gayret ve çalışmaları ile emsallerine göre başarılı görev yapmak suretiyle; kamu kaynağında önemli ölçüde tasarruf sağlanmasında, kamu zararının oluşmasının önlenmesinde ve önlenemez kamu zararlarının önemli ölçüde azaltılmasında, kamusal fayda ve gelirlerin beklenenin üzerinde artırılmasında veya sunulan hizmetlerin etkinlik ve kalitesinin yükseltilmesinde somut olaylara ve verilere dayalı olarak katkı sağladıkları tespit edilen memurlara, merkezde bağlı veya ilgili bakan, illerde valiler, ilçelerde kaymakamlar tarafından başarı belgesi verilebilir...." hükmüne yer verilmiştir.

Aynı Kanunun 125 inci maddesinin üçüncü fıkrasında ise "Geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmaları olumlu olan ve ödül veya başarı belgesi alan memurlar için verilecek cezalarda bir derece hafif olanı uygulanabilir." hükmüne yer verilmiştir. Söz konusu hüküm çerçevesinde bir derece hafif olan disiplin cezasının uygulanabilmesi için "geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmaları olumlu olmak" ve "ödül veya başarı belgesi almak" şartlarının beraber bulunmasına gerek olmadığı, ödül veya başarı belgesi almamış personel hakkında da yetkili disiplin amiri veya kurulunca yapılacak değerlendirme neticesinde bir alt disiplin cezasının uygulanmasına karar verilebileceği değerlendirilmektedir. Öte yandan, "geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmaları olumlu olmak" şartının nasıl değerlendirileceğine ilişkin mevzuatta herhangi bir düzenlemeye yer verilmemiş olup, hangi personelin bu kapsamda değerlendirileceği hususu ceza vermeye yetkili disiplin amirlerinin/kurullarının takdirine bırakılmıştır.

657 sayılı Kanunda 6111 sayılı Kanun ile yapılan değişikliklerle sicil sistemi kaldırılmış, "iyi veya çok iyi derecede sicil almış olmak" şartı "ödül veya başarı belgesi almış olmak" şeklinde değiştirilmiş, Kanunun muhtelif maddelerinde "olumlu sicil alma" veya "son altı yıllık sicil notu ortalamasının 90 ve üzeri olması" gibi şartlara bağlanan düzenlemeler ise genel olarak "disiplin cezası almamış olma" şartına bağlanmıştır. Bu çerçevede, daha önce disiplin cezası almamış personelin, geçmiş hizmetlerinin olumlu değerlendirilebileceği düşünülebilecek ise de, bu durum idarenin takdir yetkisini kısıtlayıcı bir sonuç doğurmamaktadır. Diğer bir deyişle, daha önce disiplin cezası almamış personele bir derece hafif olan disiplin cezası verilmemesi veya daha önce disiplin cezası almış personel hakkında bir alt disiplin cezasının uygulanması hususunda idarenin takdir yetkisi bulunmaktadır.

Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde;

Memurların geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmalarının olumlu olup olmadığına ilişkin değerlendirmenin, yetkili disiplin amiri veya kurulunca her bir soruşturma dosyası özelinde takdir yetkisi çerçevesinde yapılması gerektiği,
Ödül veya başarı belgesi almamış personel hakkında da bir alt disiplin cezasının uygulanmasına karar verilebileceği, değerlendirilmektedir.

Ayrıca, başarı belgesi ya da ödül verilecek personelin belirlenmesi sürecinde, ilgili hükümde yer verilen şartların oluştuğu hususunda memurun çalıştığı kurumdaki amirlerde kanaat oluşması halinde, bu amirlerce vali veya kaymakamlara öneride bulunabileceği mütalaa edilmekle birlikte, konunun mülki idare mevzuatı ve yerleşik uygulamalar çerçevesinde Bakanlığınızca değerlendirilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.