DPB Görüşü | Elden aidat kesintisi yatıramayan sendika üyeleri hakkında

ÖZET: 14 mayıs itibarıyla kamu görevlileri sendikalarına üye olan, ancak bazı nedenlerle elden aidat kesintisi yatıramayan personelin üyeliklerinin, sendika üye sayılarının belirlenmesinde dikkate alınıp alınmayacağına dair. 24/05/2010-10723

Bilindiği üzere 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunun "Yetki" başlıklı 30 uncu maddesinin (a) bendinde;

'"Kurumlarca yapılacak tespit;

Tespite ilişkin toplantıya kurumun işveren vekili ile tahakkuk memuru veya mali hizmetler birimi yetkilisi ve kurumun hizmet kolunda faaliyette bulunan sendikalardan birer temsilci katılır. Toplantı her yıl 15 mayıs tarihinden sonra beş iş günü içerisinde kurumca belirlenerek sendikalara bildirilen yer ve günde yapılır.

Bu Kanuna tâbi olarak kurumda çalışan kamu görevlilerinin, 15 mayıs tarihi itibarıyla listesi ile üyelerinden aidat kesintisi yapılan sendikaların üyelerini gösterir liste, toplantıya katılanlarca değerlendirilir. Bu değerlendirmeden sonra, toplam kamu görevlisi sayısı ile sendika üyesi kamu görevlilerinin sendikalara göre toplam sayılarını belirten tutanak toplantıya katılan taraflarca imzalanır. İmzalı tutanak, kamu işvereni ve sendikalarca mayıs ayının son iş gününe kadar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına gönderilir.

Kurumların taşra teşkilatları, yukarıdaki esaslara göre tarafların katılımı ile yapılacak toplantı neticesinde düzenlenecek tutanakları kurum merkezinde yapılacak tespitte değerlendirilmek üzere 15 mayıs tarihini takip eden iki iş günü içerisinde kurum merkezine gönderirler. Bu tutanaklar kurum merkezinde tarafların katılımı ile tek tutanak haline getirilir." hükmü yer almıştır.

Diğer taraftan, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanununun 42 inci maddesinin (b) bendi uyarınca Devlet Personel Başkanlığı, Maliye Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı temsilcilerinden oluşan komisyonda oyçokluğu ile "15 mayıs tarihi itibariyle maaşından üyelik aidat kesintisi yapılmayan kamu görevlilerinin yapılacak tespitte dikkate alınmaması gerektiğine" karar verilmiştir.

Öte yandan, Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğünce yapılan Sendika Aidatları İle İlgili Duyuruda (2010/16 Sayılı SAY2000İ Duyurusu-10.05.2010) "Kurum maaş hesabı yapıldıktan sonra (Mayıs ayı maaşından sendika kesintisi yapılmayanlar) Mayıs ayının 15 ine kadar herhangi bir sendikaya yeni üye olan personel için, personelden nakden tahsil edilen sendika kesintisi tutarı Personel Modülünde bulunan Bordro Bilgi Girişi Formundan girilerek ek bordrosu sistemde oluşturulacaktır." denilmektedir. Söz konusu duyuruda da belirtildiği gibi sendika üyeliği kesinleşen kişilerin, üye sayılarının tespitinde dikkate alınabilmesi, bunlar için ek bordro hazırlanmasına bağlanmıştır.

Sendika üyelik aidatının sendika üye sayısı belirlenirken esas alınması, kanun koyucu tarafından getirilmiş objektif bir kriterdir. Bu kriter, üye sayılarında bir karışıklılığa mahal vermemek ve ihtilafları önlemek için 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları kanunumun 14 üncü maddesi gereğince kamu işverenince keîilerek ilgili sendikanın hesabına yatırılan, üyelik ödentisinin söz konusu sendika üyesinin bordrosunda belirtilmesi ile gerçekleştirilmektedir. Yetkili sendikanın belirleneceği mayıs ayında ise bordroların hazırlandığı tarihten mayıs ayının 15 ine kadar gerçekleşen sendika üyeliklerinin, sendika üye sayılarının tespitinde dikkate alınabilmesi için yukarıda belirtilen ek bordronun hazırlanmasına ilişkin bir sistem belirlenmiştir. Fakat Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğünce tesis edilen bu sistemin uygulanması, sendika üyelik aidatı kriterinin objektifliğine halel getirmemek için nakden ödenme şartına bağlamıştır.

Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, ilgi yazıda belirtilen Başkanlığımızın 13/05/2010 tarihli ve 10332 sayılı yazısında: "Muhasebat Genel Müdürlüğünce mayıs ayının 15 inden önce kamu görevlileri sendikalarına üye olan ve maaş bordrolarının daha Önce hazırlanması nedeniyle sendika üyelik aidatı kesintisi maaş bordrolarında görülemeyen personel için ek bordro düzenlenebileceği, mayıs ayına ilişkin bordroların hazırlanmasından sonra 15 mayıs tarihine kadar kamu görevlileri sendikalarına üye oldukları prosedüre uygun olarak tespit edilen kamu görevlilerinin üyeliklerinin sendika üye sayılarının hesaplanmasında dikkate alınabileceği" belirtilmekle birlikte, bu görüş çerçevesinde uygulamanın gerçekleşebilmesi amacıyla üyelik aidatlarını nakden yatırmaları halinde kişiler hakkında ek bordro düzenlenmesi gerektiği, nakden aidat kesintisi yapılmayan ve bu sebeple haklarında ek bordro düzenlenmeyen kişilerin üye sayılarının tespitinde dikkate alınamayacağı mütalaa edilmektedir.