DPB Görüşü | Kazanılmış hak aylık derecesinin tespiti hakkında

ÖZET: ... Üniversitesi Rektörlüğünde öğretim görevlisi kadrosuna 04/04/2008 tarihinde açıktan ataması yapılan ...’ın 13/02/2001-02/07/2001 tarihleri Adalet Bakanlığında hakim olarak görev yaptığı sürelerin kazanılmış hak aylığında değerlendirildiğini, yardımcı doçent kadrosuna ise 17/05/2010 tarihinde atandığını belirterek, ilgilinin kazanılmış hak aylık derecesinin yardımcı doçentler için belirlenen görev aylık derecesinin üstünde olması halinde yapılacak işlem hk. (08/03/2013-2216)

Bilindiği üzere, 2914 sayılı Yüksek Öğretim Personel Kanununun 3 üncü maddesinde, “Bu Kanuna tabi öğretim elemanlarının sınıfları ile başlangıç dereceleri aşağıda gösterilmiştir.

1.  Öğretim üyeleri sınıfı :

Bu sınıf, profesörler, doçentler ve yardımcı doçentlerden oluşur.

1.  Profesörler, profesör kadrosuna atandıkları tarihi izleyen aybaşından itibaren birinci derecenin,
2.  Doçentler, doçent kadrosuna atandıkları tarihi izleyen aybaşından itibaren üçüncü derecenin,
3. Yardımcı doçentler, yardımcı doçent kadrosuna atandıkları tarihi izleyen aybaşından itibaren beşinci derecenin,

İlk kademe aylığını alırlar.

Yukarıdaki (a), (b) ve (c) bentlerine göre üst dereceye atananlar, bu dereceleri kazanılmış hak olarak aldıktan sonra geçirecekleri her yıl için bir kademe ilerlemesinden yararlanırlar.

2.  Öğretim görevlileri ve okutmanlar sınıfı:

Bu sınıf, öğretim görevlileri ile okutmanlardan oluşur.

3.  Öğretim yardımcıları sınıfı :

Bu sınıf, araştırma görevlileri ile uzman, çevirici ve eğitim - öğretim planlamacılarından oluşur.

Öğretim görevlileri, okutmanlar ve öğretim yardımcılarının giriş dereceleri (657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 36 ncı maddesinin "Ortak Hükümler"i ile getirilen kademe ilerlemesi ve derece yükselmesine ilişkin hükümleri hariç) Devlet Memurları Kanunu hükümleri uyarınca öğrenim niteliğine ve süresine göre tespit edilecek kazanılmış hak aylık derece ve kademelerine iki derece eklenmek suretiyle belirlenir.” hükmü yer almakta, 4 üncü maddesinde “Öğretim elemanlarının bu Kanunun 3 üncü maddesine göre tespit edilen görev aylıkları kazanılmış hak teşkil etmeyip, aylık ödemelerine esas tutulur ve bu Kanun kapsamından çıkmaları halinde dikkate alınmaz.

Öğretim üyelerinden 3 üncü maddenin (A) bendinde gösterilen kadrolara atandıkları tarihte kazanılmış hak aylık dereceleri; unvanları için öngörülen giriş derecelerinin üzerinde olanlar ile, bu kadrolara derece yükselmesi suretiyle ulaşanlar hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 161 inci maddesi uygulanır ve kazanılmış hak aylıkları başlangıç derecelerinin ileri kademelerine gelenlerin aylıkları, bu kademeler üzerinden ödenir. Bunların başarılı geçen hizmet süreleri, kazanılmış hak derecelerinde kademe ilerlemesi yapılmak suretiyle değerlendirilir.” hükmü yer almaktadır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun, “Derece değişikliğinde verilecek aylık” başlıklı 161 inci maddesinin (B) bendinde ise “B) Kazanılmış hak aylık derecelerinden daha aşağı bir dereceye atanan memur, kazanılmış hak aylık dereceleri saklı kalmak kaydıyla,

1.  Atandığı derecede eski derecesinde almakta olduğu kademe göstergesine,
2.  Atandığı derecede eşit gösterge yok ise, eski göstergesine en yakın kademenin göstergesine,

Tekabül eden aylığı alır.” hükmü yer almaktadır.

Diğer taraftan, 2914 sayılı Kanunun “Derece yükseltilmesi” başlıklı 7 nci maddesinde

“Öğretim elemanları;

1.  Yükselebilecekleri derecede aynı unvanla boş bir kadronun bulunması,
2.  Derecesi içinde en az üç yıl bulunmuş ve bu derecenin üçüncü kademe aylığını bir yıl fiilen almış olmaları,
3.  Bu süre içinde olumlu sicil almış bulunmaları,

Şartıyla bir üst dereceye yükseltilebilirler.” hükmü, “Kademe ilerlemesi” başlıklı 8 inci maddesinde, “Öğretim elemanlarının kademe ilerlemesi, bulundukları kademede en az bir yıl çalışmış ve olumlu sicil almış olmalarına ve aynı derecede ilerlenebilecek bir kademenin bulunmasına bağlıdır.

Kademe ilerlemesi, ilgililerin hak kazandıkları tarihten geçerli olmak üzere yapılır.” hükmü, “Uygulanacak diğer kanun hükümleri” başlıklı 20 nci maddesinde ise, “Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümleri uygulanır.” hükmü yer almaktadır.

Ayrıca, Danıştay 8. Dairesinin 09/02/2005 tarihli ve E.2004/1141, K:2005/552 sayılı Kararında “2914 sayılı Yasanın yardımcı doçentlerin de aralarında bulunduğu öğretim elemanlarının derece yükselmesini de düzenleyen özel Yasa hükmünde olduğu açık olup, davacının öncelikli olarak tabi olduğu Yasa 2914 sayılı Yasadır. Bu Yasanın 3. ve 7. maddelerinde de yardımcı doçent, doçent ve profesör kadroları için kadro dereceleri ayrı ayrı gösterilmiş, derece yükselmelerinin ne şekilde olacağı açıklanmış, unvanlı kadroların başlangıç derecesi (bir üst unvanın alt sınırı şeklinde ) açıkça düzenlenmiş ve unvana bağlı kadronun değişmemesi halinde kademe ilerlemesi imkanı da getirilmiştir. Artık "Kanunda hüküm bulunmayan bir hal"den söz edilmesi mümkün olmadığından 657 sayılı Yasa hükümlerinin kıyasen uygulanması”nın söz konusu olamayacağı hükme bağlanmış bulunmaktadır.

Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde,

-öğretim elemanlarının başlangıç derecelerinin 2914 sayılı Yüksek Öğretim Personel Kanununun 3 üncü maddesinde ayrı ayrı gösterilmesi, derece yükselmesinin ve kademe ilerlemesinin ne şekilde olacağının ise mezkur Kanunun 7 nci ve 8 inci maddelerinde açıklanması sebebiyle, söz konusu personel hakkında mezkur Kanunun 20 nci maddesine istinaden 657 sayılı Kanunun hizmet sürelerinin kazanılmış hak aylığında değerlendirilmesine ilişkin hükümlerinin kıyasen uygulanmasının mümkün bulunmadığı değerlendirilmekte olup, ilgili personelin kamu kurum ve kuruluşlarında geçen hizmet sürelerinin kazanılmış hak aylığının veya görev aylığının tespitinde değerlendirilmesinin mümkün bulunmadığı,

•  Yardımcı doçent kadrosuna atanan personelin söz konusu kadroya atandığı tarihte kazanılmış hak aylık derecesinin; unvanı için öngörülen giriş derecesinin üzerinde olması halinde söz konusu personel hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 161 inci maddesinin uygulanması gerektiği,
•  Yardımcı doçent kadrosuna atanan personelin kazanılmış hak aylık derecesinin söz konusu unvan için belirlenen başlangıç derecesinin ileri kademesine gelmesi halinde ise ilgili personelin aylığının, bu kademeler üzerinden ödenmesi gerektiği, mütalaa edilmektedir.