DPB Görüşü | Sigortalı olarak hizmetlerin akademik personelin kazanılmış hak aylığına etkisi hakkında

ÖZET: Vakıf üniversitesinde sigortalı olarak geçen hizmetlerin akademik personelin kazanılmış hak aylığında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği hk.(2/3/2015-1468)

Üniversitenizde 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununa tabi doçent kadrosunda görev yapan ilgilinin daha önce vakıf üniversitesinde sigortalı olarak geçen hizmetlerinin 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesinin (C) fıkrasının beşinci bendi uyarınca kazanılmış hak aylığında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği hususunda görüş talep eden ilgi yazı ve eki incelenmiştir.

Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesinin (C) fıkrasında Devlet memurlarının memuriyete girmeden ya da memurluktan ayrılarak yapmış olduğu hizmetlerinin kazanılmış hak aylık derece ve kademesinde ne şekilde değerlendirileceğine ilişkin hükümlere yer verilmiş olup, mezkur fıkranın beşinci bendinde yer alan "Özel okullarda öğretmenlik veya yöneticilik yaptıktan sonra Milli Eğitim Bakanlığı emrinde memuriyet kabul edenlerin özel okullarda geçen hizmet sürelerinin 2/3 ünün her yılı bir kademe ilerlemesine ve her üç yılı bir derece yükselmesine esas olacak şekilde değerlendirilir." hükmü kapsamında hizmet değerlendirilmesinden faydalanabilmek için özel okullarda öğretmenlik veya yöneticilik yaptıktan sonra Milli Eğitim Bakanlığı emrinde 657 sayılı Kanuna tabi bir görev kabul etmiş olması gerekmektedir.

Diğer taraftan, 11/10/1983 tarihli ve 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununun "Amaç" başlıklı 1 maddesinde "Bu Kanunun amacı, 4/11/1981 tarih ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununda yer alan öğretim elemanları tanımına giren personeli sınıflandırmak, aylıklarını ve ek göstergelerini düzenlemek, derece yükseltilmesi ve kademe ilerlemesinin şekil ve şartları ile, sosyal haklardan yararlanma, ek ders ücreti, üniversite, idari görev ve geliştirme ödeneklerinin miktarını tespit etmek, emekli ve yabancı öğretim elemanlarının sözleşmeli olarak çalıştırılma usul ve esaslarını belirlemektir." ve ”Kapsam,” başlıklı 2 nci maddesinde ”Bu Kanun 4/11/1981 tarih ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununa tabi üniversite öğretim elamanlarının aylık, ödenek ve sair özlük haklarını kapsar." hükümlerine yer verilmek suretiyle 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununa tabi üniversite öğretim elamanlarının aylık, ödenek ve sair özlük haklarının 2914 sayılı Kanunla düzenleneceği hüküm altına alınmış olup, mezkur Kanunun 3 üncü maddesinde, ”Bu Kanuna tabi öğretim elemanlarının sınıfları ile başlangıç dereceleri aşağıda gösterilmiştir.

1.  Öğretim üyeleri sınıfı:

Bu sınıf, profesörler, doçentler ve yardımcı doçentlerden oluşur.

1.  Profesörler, profesör kadrosuna atandıkları tarihi izleyen aybaşından itibaren birinci derecenin,
2.  Doçentler, doçent kadrosuna atandıkları tarihi izleyen aybaşından itibaren üçüncü derecenin,
3.  Yardımcı doçentler, yardımcı doçent kadrosuna atandıkları tarihi izleyen aybaşından itibaren beşinci derecenin,

İlk kademe aylığını alırlar.

Yukarıdaki (a), (b) ve (c) bentlerine göre üst dereceye atananlar, bu dereceleri kazanılmış hak olarak aldıktan sonra geçirecekleri her yıl için bir kademe ilerlemesinden yararlanırlar.

2.  Öğretim görevlileri ve okutmanlar sınıfı:

Bu sınıf, öğretim görevlileri ile okutmanlardan oluşur.

3.  Öğretim yardımcıları sınıfı:

Bu sınıf, araştırma görevlileri ile uzman, çevirici ve eğitim - öğretim planlamacılarından oluşur.

Öğretim görevlileri, okutmanlar ve öğretim yardımcılarının giriş dereceleri (657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 36 ncı maddesinin "Ortak Hükümler”i ile getirilen kademe ilerlemesi ve derece yükselmesine ilişkin hükümleri hariç) Devlet Memurları Kanunu hükümleri uyarınca öğrenim niteliğine ve süresine göre tespit edilecek kazanılmış hak aylık derece ve kademelerine iki derece eklenmek suretiyle belirlenir." hükmüne, "Öğretim elemanlarının görev aylıkları" başlıklı 4 üncü maddesinde "Öğretim elemanlarının bu Kanunun 3 üncü maddesine göre tespit edilen görev aylıkları kazanılmış hak teşkil etmeyip, aylık ödemelerine esas tutulur ve bu Kanun kapsamından çıkmaları halinde dikkate alınmaz.

Öğretim üyelerinden 3 üncü maddenin (A) bendinde gösterilen kadrolara atandıkları tarihte kazanılmış hak aylık dereceleri; unvanları için öngörülen giriş derecelerinin üzerinde olanlar ile, bu kadrolara derece yükselmesi suretiyle ulaşanlar hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 161 inci maddesi uygulanır ve kazanılmış hak aylıkları başlangıç derecelerinin ileri kademelerine gelenlerin aylıkları, bu kademeler üzerinden ödenir. Bunların başarılı geçen hizmet süreleri, kazanılmış hak derecelerinde kademe ilerlemesi yapılmak suretiyle değerlendirilir." hükmüne, "Derece yükseltilmesi" başlıklı 7 nci maddesinde "Öğretim elemanları;

1.  Yükselebilecekleri derecede aynı unvanla boş bir kadronun bulunması,
2.  Derecesi içinde en az üç yıl bulunmuş ve bu derecenin üçüncü kademe aylığını bir yıl fiilen almış olmaları,
3.  Bu süre içinde olumlu sicil almış bulunmaları,

Şartıyla bir üst dereceye yükseltilebilirler." hükmüne, "Kademe ilerlemesi" başlıklı 8 inci maddesinde; "Öğretim elemanlarının kademe ilerlemesi, bulundukları kademede en az bir yıl çalışmış ve olumlu sicil almış olmalarına ve aynı derecede Herlenebilecek bir kademenin bulunmasına bağlıdır.

Kademe ilerlemesi, ilgililerin hak kazandıkları tarihten geçerli olmak üzere yapılır." hükmüne, "Uygulanacak diğer kanun hükümleri" başlıklı 20 nci maddesinde ise, "Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümleri uygulanır." hükümlerine yer verilmektedir.

Ayrıca, Danıştay 8. Dairesinin 09/02/2005 tarihli ve E.2004/1141, K:2005/552 sayılı Kararında "2914 sayılı Yasanın yardımcı doçentlerin de aralarında bulunduğu öğretim elemanlarının derece yükselmesini de düzenleyen özel Yasa hükmünde olduğu açık olup, davacının öncelikli olarak tabi olduğu Yasa 2914 sayılı Yasadır. Bu Yasanın 3. ve 7. maddelerinde de yardımcı doçent, doçent ve profesör kadroları için kadro dereceleri ayrı ayrı gösterilmiş, derece yükselmelerinin ne şekilde olacağı açıklanmış, unvanlı kadroların başlangıç derecesi (bir üst unvanın alt sınırı şeklinde ) açıkça düzenlenmiş ve unvana bağlı kadronun değişmemesi halinde kademe ilerlemesi imkanı da getirilmiştir. Artık "Kanunda hüküm bulunmayan bir hal"den söz edilmesi mümkün olmadığından 657 sayılı Yasa hükümlerinin kıyasen uygulanmasının söz konusu olamayacağı" hükme bağlanmış bulunmaktadır.

Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde; Öğretim elemanlarının başlangıç derecelerinin 2914 sayılı Yüksek Öğretim Personel Kanununun 3 üncü maddesinde ayrı ayrı gösterilmesi, derece yükselmesinin ve kademe ilerlemesinin ne şekilde olacağının ise mezkur Kanunun 7 nci ve 8 inci maddelerinde açıklanması sebebiyle mezkur Kanunun 20 nci maddesine istinaden özel okullarda öğretmenlik veya yöneticilik yaptıktan sonra Milli Eğitim Bakanlığı emrinde 657 sayılı Kanuna tabi bir görev kabul edenlerin önceki hizmetlerinin kazanılmış hak aylık derece ve kademesinde değerlendirilmesini düzenleyen 657 sayılı Kanunun 36/C-5 hükmünün 2914 sayılı Kanuna tabi görev yapan personele kıyasen uygulanmasının mümkün bulunmadığı, ayrıca özel bir düzenleme de bulunmaması sebebiyle 2914 sayılı Kanuna tabi doçent olarak görev yapmakta olan ilgilinin vakıf üniversitesinde sigortalı olarak çalıştığı sürelerin kazanılmış hak aylığının tespitinde değerlendirilmeyeceği mütalaa edilmektedir.