Eyüp depreme dayanıklı mı? Eyüp'te deprem riski nedir? 2000 yılı öncesi ve sonrası kaç bina var?

Kahramanmaraş’ta 9 saat arayla meydana gelen iki büyük deprem sonrası, uzmanlar olası İstanbul depremine dikkat çekti. 1999 depreminden büyük yara alan İstanbul’da olası bir deprem için bir çok senaryo hazırlandı.

Bu çerçevede İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü ile birlikte İstanbul'un Eyüp Olası Deprem Kayıp tahminleri Kitapçığı yayınladı. Kitapçıkta bir çok senaryo ele alındı.

Kitapçıkta yer alan bilgilere göre bu risk haritasında deterministik yaklaşım baz alındığı kaydedilirken Mw= 7.5 büyüklüğündeki deprem senaryosu kullanılarak sonuçlar oluşturulduğu aktarıldı.

Eyüp’te 2000 yılı öncesi ve sonrası kaç bina var?

Bina envanteri derlenmesi için gerekli olan veriler İBB kurumsal mekânsal bilgi altyapısından CBS tabanlı olarak temin edilmiştir. Bina verileri CBS tabanlı alan geometrisi olup, ITRF96TM30 koordinat sistemindedir

Eyüp için yayınlanan rapor bina yapım yılı 1980 öncesi yüzde 34.82 ile 11 bin 966 adet bina, 1980-2000 arası yüzde 29.60 ile 10 bin 171 bina, yapım yılı 2000 sonrası ise yüzde 35.58 ile 12 bin 226 adet bina olduğu görülüyor.

Aşağıdaki raporda ise binaların kaç katlı olduğunu gösteren bir veri gösteriliyor.

Eyüp depreme dayanıklı mı?

Yayınlanan kitapçıkta 7.5 şiddetinde bina yapım yılı baz alınarak oluşturulan risk analizinde aşağıdaki tabloya yer verilmiştir. Raporda Eyüp genelinde çok ağır hasarlı 300, ağır hasarlı 841, orta hasarlı 3 bin 794, Hafif hasarlı ise 8 bin 237 şeklinde yer aldı.

Mahalle mahalle daha detaylı bilgi için aşağıdaki tablo paylaşılmıştır.

MAHALLE ADI	ÇOK AĞIR HASARLI	AĞIR HASARLI	ORTA HASARLI	HAFİF HASARLI
AĞAÇLI	1	4	20	52
AKPINAR	4	10	30	65
AKŞEMSETTİN	4	18	107	402
ALİBEYKÖY	19	49	203	397
ÇIRÇIR	7	26	148	452
ÇİFTALAN	1	3	7	16
DEFTERDAR	29	59	207	289
DÜĞMECİLER	14	37	183	340
EMNİYETTEPE	10	25	108	240
ESENTEPE	10	30	137	341
GÖKTÜRK	15	64	321	745
GÜZELTEPE	16	43	211	532
IŞIKLAR	1	5	22	57
İHSANİYE	0	2	6	14
İSLAMBEY	22	54	236	482
KARADOLAP	12	41	197	524
MERKEZ	26	53	187	322
MİMAR SİNAN	5	21	101	197
MİTHATPAŞA	11	40	180	338
NİŞANCI	24	66	297	492
ODAYERİ	0	2	11	27
PİRİNÇÇİ	3	13	65	165
RAMİ CUMA	10	26	119	244
RAMİ YENİ	15	36	157	288
SAKARYA	6	22	101	265
SİLAHTARAĞA	5	17	90	240
TOPÇULAR	26	62	260	366
YEŞİLPINAR	4	13	83	345
TOPLAM	300	841	3.794	8.237

Eyüp'te ne kadar can kaybı olur?

Bu çalışmada can kaybı ve yaralanma hesaplarında, HAZUS-MH MR4 (2003, ve daha önceki HAZUS versiyonları) yaklaşımı kullanılmıştır. Bu yöntem bina hasarı ile ölüm ve yaralanmalar arasında doğrudan ilişki kurmaktadır.

MAHALLE ADI	CAN KAYBI SAYISI	AĞIR YARALI SAYISI	HASTANEDE TEDAVİ SAYISI	HAFİF YARALI SAYISI
AĞAÇLI	0	0	0	0
AKPINAR	0	0	2	3
AKŞEMSETTİN	3	2	14	38
ALİBEYKÖY	9	6	26	52
ÇIRÇIR	2	1	13	30
ÇİFTALAN	0	0	0	0
DEFTERDAR	15	10	37	70
DÜĞMECİLER	14	9	39	77
EMNİYETTEPE	5	3	15	30
ESENTEPE	5	4	17	37
GÖKTÜRK	6	1	31	76
GÜZELTEPE	9	6	29	62
IŞIKLAR	0	0	0	0
İHSANİYE	0	0	0	0
İSLAMBEY	16	11	44	87
KARADOLAP	5	4	21	47
MERKEZ	15	11	43	79
MİMAR SİNAN	1	1	5	10
MİTHATPAŞA	2	2	8	18
NİŞANCI	18	13	50	98
ODAYERİ	0	0	0	0
PİRİNÇÇİ	0	0	1	6
RAMİ CUMA	11	7	32	61
RAMİ YENİ	11	7	31	60
SAKARYA	3	2	11	23
SİLAHTARAĞA	3	2	9	20
TOPÇULAR	9	5	26	50
YEŞİLPINAR	6	3	21	46
TOPLAM	168	110	525	1.080

HAZUS-MH MR4 (2003) yöntemi kapsamında, her bir yaralanma derecesine tekabül eden bina sakinlerinin yaralanma oranları, binaların hasar derecelerine göre değişik bina sınıfları için sunulmaktadır. Bu oranlar gözlemsel verilere ve verinin olmadığı durumlarda uzman yorumuna dayanmaktadır. Her bir bina sınıfı için, her bir hasar seviyesindeki bina sayısı bu tür binalarda bulunan ortalama nüfus ve ilgili bina sakinlerinin yaralanma oranı ile çarpılarak ilgili yaralanma seviyesindeki kişi sayısı tahmin edilir.

Kullanılan tüm modellerin mevcut bilgi birikimi ve gözlemleri yansıttığı ancak deprem can kaybı ve yaralanmalarındaki büyük belirsizlikler nedeniyle hata payları içerebileceği ifade edilmelidir.

Eyüp geçici barınma risk analizi

Deprem nedeni ile meydana gelen bina hasarlarının en önemli sonuçlarından birisi, binaların sağladığı en temel ihtiyaç olan barındırma özelliğini kaybetmeleridir. Bu nedenle bir senaryo depremi sırasında oluşabilecek bina hasarlarının tahminini takiben kullanılamayacak durumda olan konutlarda ikamet eden hane sayısı ile ilişkili olarak, acil barınma ihtiyacı konusunda değerlendirmeler yapılabilir. 1999 Kocaeli depremi sonrasında, bina hasarı ve barınma ihtiyacına dair İstanbul’da da gözlemlenen en önemli husus, depremin hemen sonrasında, hasarlı olmasa dahi insanların binalara girmekten ve orada yaşamaktan korkmasıdır. Bu nedenle, depremi takip eden ilk günlerde, azımsanmayacak ölçüde bir barınma ihtiyacı olacaktır.

MAHALLE ADI	GEÇİCİ BARINMA İHTİYACI HANE SAYISI
AĞAÇLI	23
AKPINAR	48
AKŞEMSETTİN	768
ALİBEYKÖY	620
ÇIRÇIR	701
ÇİFTALAN	11
DEFTERDAR	515
DÜĞMECİLER	1.229
EMNİYETTEPE	436
ESENTEPE	822
GÖKTÜRK	1.563
GÜZELTEPE	1.175
IŞIKLAR	24
İHSANİYE	9
İSLAMBEY	844
KARADOLAP	832
MERKEZ	891
MİMAR SİNAN	209
MİTHATPAŞA	324
NİŞANCI	1.144
ODAYERİ	10
PİRİNÇÇİ	112
RAMİ CUMA	911
RAMİ YENİ	972
SAKARYA	349
SİLAHTARAĞA	342
TOPÇULAR	455
YEŞİLPINAR	727
TOPLAM	16.066

Olası İstanbul depremi sonrasında bu tür acil barınmaya ihtiyaç duyacak olan aile sayısının tahmininde, çok ağır, ağır ve orta hasarlı konut türü binalardaki hane sayısı kullanılmıştır. Bu doğrultuda Mw=7.5 senaryo depremi için Eyüp ilçesi geçici barınma ihtiyacı mahalle bazlı değerleri Tablo 5-4 ve dağılım haritası, Şekil 5-14’te verilmiştir.

Eyüp Deprem Riski Nedir, Zemin Sağlamlığı Nedir?

Bu raporun yayınlamasıyla Eyüp’te hangi mahallelerin zemininin daha sağlam olduğu da ortaya çıktı. Aşağıdaki tabloda mavi daha sağlam, kırmızı ise daha kötü zemini ifade etmekte olduğu gözüküyor.

Kaynak: Bu sayfada yer alan tüm istatistiksel veriler İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin yayınladığı "Eyüp Olası Deprem Kayıp Tahminleri Kitapçığı"'ndan elde edilen verilere dayandırılarak yayınlanmıştır.