Göreli yoksulluk oranı 2019'da yüzde 14.4'e yükseldi

Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'si dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre, yoksulluk oranı 2019 yılında 0.5 puan artarak yüzde 14.4'e yükseldi.

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması verilerine göre, medyan gelirin yüzde 60'ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre yoksulluk oranı ise son yılda 0.1 puan artarak yüzde 21.3 olarak gerçekleşti.

TÜİK araştırmasında, "Toplumun genel düzeyine göre belli bir sınırın altında gelire sahip olan bireyler göreli anlamda yoksul sayılmaktadır" denildi.

Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 40'ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre, yoksulluk oranı bir önceki yıla göre 0.4 puanlık artış ile yüzde 8.3 olarak gerçekleşti. Medyan gelirin yüzde 70'i dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre ise yoksulluk oranı bir önceki yıla göre değişmeyerek yüzde 28.5 oldu.

Hanehalkı tipine göre eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'si dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk oranlarına bakıldığında; tek kişilik hanehalklarında yoksulluk oranı bir önceki yıla göre 0.4 puan azalarak yüzde 9.2, çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanehalklarında bu oran 1.5 puan artarak yine yüzde 9.2 olmuştur.

En az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hanehalklarının yoksulluk oranının 0.6 puan azalarak yüzde 18.2, tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının yoksulluk oranının ise 0.9 puan artarak yüzde 13.8 olduğu görüldü.

Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'si dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk oranına göre; okur-yazar olmayan fertlerin yüzde 26.1'i, bir okul bitirmeyenlerin yüzde 22.4'ü yoksul iken, bu oran lise altı eğitimlilerde yüzde 13.4, lise ve dengi okul mezunlarında ise yüzde 6.9 oldu. Yükseköğretim mezunları ise yüzde 2.5 ile en düşük yoksulluk oranının gözlendiği grup oldu.

Finansal sıkıntıda olma durumunu ifade eden maddi yoksunluk; çamaşır makinasi, renkli televizyon, telefon ve otomobil sahipliği ile ekonomik olarak beklenmedik harcamaları yapabilme, evden uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılayabilme, kira, konut kredisi ve faizli borçları ödeyebilme, iki günde bir et, tavuk, balık içeren yemek yiyebilme ve evin ısınma ihtiyacını karşılayabilme durumu ile ilgili hanehalklarının algılarını yansıtıyor.

Yukarıda belirtilen dokuz maddenin en az dördünü karşılayamayanların oranı olarak tanımlanan ciddi maddi yoksunluk oranı 2018 yılında yüzde 26.5 iken 2019 yılı anket sonuçlarında 0.2 puan azalarak yüzde 26.3 olarak gerçekleşti.

Dört yıllık panel veri kullanılarak hesaplanan sürekli yoksulluk oranı, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 60'ına göre son yılda ve aynı zamanda önceki üç yıldan en az ikisinde de yoksul olan fertleri kapsamaktadır. Buna göre, 2019 yılı anket sonuçlarında sürekli yoksulluk oranı bir önceki yıla göre değişmeyerek yüzde 12.7 oldu.

Oturulan konuta sahip olanlar geçen yıla göre 0.2 puan azalarak 2019 yılında yüzde 58.8 hesaplanırken, kirada oturanların oranı yüzde 25.6, lojmanda oturanların oranı yüzde 1.3, kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenler oranı ise yüzde 14.3 olarak gerçekleşti.

Kurumsal olmayan nüfusun yüzde 39.3'ü konutunda izolasyondan dolayı ısınma sorunu, yüzde 36.9'u sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçeveleri vb. problemleri yaşarken yüzde 26.1'i trafik veya endüstrinin neden olduğu hava kirliliği, çevre kirliliği veya diğer çevresel sorunlarla karşılaştı.

Geçen yıla göre nüfusun konut alımı ve konut masrafları dışında borç veya taksit ödemeleri 0.7 puan artarak yüzde 71.1 oldu. Nüfusun yüzde 9.6'sına bu ödemeler yük getirmezken yüzde 19'una çok yük getirdi. Hanelerin yüzde 58.7'si evden uzakta bir haftalık tatil masraflarını, yüzde 33.6'sı iki günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını, yüzde 29.7'si beklenmedik harcamaları, yüzde 19.2'si evin ısınma ihtiyacını, yüzde 56.6'sı eskimiş mobilyaların yenilenmesini ekonomik olarak karşılayamadığını beyan etti.