Kadıyânîlik/Ahmedîlik hakkında bilgi verir misiniz? Diyanet İşleri Başkanlığı
Kadıyânîlik, on dokuzuncu asırda Mirza Gulam Ahmed’in fikirleri etrafında Hindistan’da oluşup, ardından Avrupa’nın değişik yerlerinde kendine taraftar bulan çağdaş bir dini akımdır.
Mensuplarının Ahmedîye ismini benimsemesine rağmen, hareket, kurucusunun doğduğu yere nispetle Kadıyanîlik şeklinde meşhur olmuştur. Hayatı incelendiğinde istikrarlı bir görüntü vermekten uzak olan Mirza Gulam’ın çocukluk yılları, Kadiyan’da geçmiştir. İlk dönemlerde İngiliz ve Hinduları eleştiren yazılar kaleme alan Gulam Ahmed daha sonraları, İngilizlere karşı silahlı mücadelenin gereksizliğini ve cihadın savaş yoluyla değil fikir mücadelesi şeklinde gerçekleştirilmesini savunmuştur.
İlk başlarda Ehl-i Sünnetin temel inançlarının dışına çıkan fikirler ileri sürmekten sakınan Gulam Ahmed, aşamalı olarak önce kendisinin, müceddid, ardından mehdi, ardından gölge Peygamber, daha sonra Müslümanlar için mehdi diğer din mensupları için Mesih olduğunu iddia etmiştir. İçinde bulunduğu şartlara göre söylemlerini değiştiren ve bulunduğu durumdan istifade etmeyi amaçlayan Gulam Ahmet, 1908 yılında vefat etmiştir.
Hareket, Gulam Ahmed’den sonra Kadıyan Kolu ve Lahor Kolu şeklinde ikiye ayrılmıştır. Daha katı görüşlere sahip olan Kadıyan Kolu, Gulam Ahmed’in Peygamberliğini savunduğu için Müslüman âlimler tarafından İslam dışı olarak görülmüştür. Nisbeten ılımlı görüşlere sahip olan Lahor Kolu ise Gulam Ahmed’in Peygamber değil, müceddid olduğunu ileri sürdüğü için İslam dairesi dışında değerlendirilmemiştir.
Müslüman yazarlar hareketin İngilizler tarafından kurulduğunu ve desteklendiğini ifade etmişlerdir
Avrupa’da güçlü Teşkilatlar kuran hareket, İngiltere, Hollanda, Almanya, Danimarka, İspanya, Güney Amerika, ABD, Asya ve Pasifik Adaları ve Afrika’da da bürolar açmıştır.
Kaynak: Diyanet İşleri Başkanlığı
