Kanal İstanbul projesi nedir? Neden yapılıyor? Neden yapılmalı?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından sıklıkla gündeme getirilen ve CHP kanadının karşı çıktığı Kanal İstanbul Projesi, vatandaşlar tarafından merak konusu oldu. İnternet kullanıcılarının arama motorlarında sıklıkla baktığı Kanal İstanbul projesi nedir? Neden yapılmalı? Neden yapılıyor? sorularının yanıtları ve proje hakkında merak edilen soruların yanıtları haberimizde...

KANAL İSTANBUL PROJESİ NEDİR?

Kanal İstanbul, Karadeniz ile Akdeniz arasında alternatifsiz bir geçit olan İstanbul Boğazı'ndaki gemi trafiğini rahatlatmak adına Karadeniz ile Marmara Denizi arasında yapay bir su yolu olma görevini alması beklenen projenin adıdır. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 2011'de açıklanan ve kamuoyunda "çılgın proje" olarak bilinen Kanal İstanbul Projesi, Küçükçekmece - Sazlıdere - Durusu koridorundan geçecek.

Kanal İstanbul Projesi'nin inşaat safhasının yaklaşık 5 yıl, asgari ekonomik ömrünün de 100 yıl olması planlanıyor. Yaklaşık 45 kilometre uzunluğunda olacak proje kapsamında; 7 karayolu köprüsü, biri köprü diğeri yer altı geçişi olmak üzere toplam 2 demiryolu geçişi, 2 metro geçişi olacak.

Kanal İstanbul'un toplam alanı 26 bin hektar olacak. Yatay mimari ile sadece 4-5 katlı binalara izin verilecek alanda 500 bin kişilik nüfus planlanıyor.

KANAL İSTANBUL PROJESİYLE NE HEDEFLENİYOR?

Basına "çılgın proje" ismiyle yansıyan proje, Karadeniz ile Marmara Denizi arasında yapay bir su yolunun açılmasın öngörüyor.

Tasarlanan kanalın uzunluğu 40 kilometre; genişliği 150 metre, derinliği ise 25 metre.

Projenin hayata geçirilmesi halinde, kanalla birlikte İstanbul Boğazı tanker trafiğine tümüyle kapanacak.

İstanbul'da iki yeni yarımada, yeni bir de ada oluşacak.

Kanal İstanbul'un çevresinde kurulacak yeni yerleşim alanı, 453 milyon metrekareyi kapsayacak.

"Yeni Şehir" olarak adlandırılan bu bölgede Kanal İstanbul'un oluşturduğu 30 milyon metrekare dışındaki alanlar şu şekilde paylaştırılacak:

• 78 milyon metrekare üzerine bir havaalanı
• 33 milyon metrekare üzerine Ispartakule ve Bahçeşehir
• 108 milyon metrekare üzerine yollar
• 167 milyon metrekare üzerine imar parselleri
• 37 milyon metrekare üzerine ortak yeşil alanlar

KANAL İSTANBUL PROJESİ NEDEN YAPILMALI? NEDEN YAPILIYOR?

1936 yılında imzalanan Montrö Boğazlar Antlaşması sırasında yıllık 3 bin gemi boğazdan geçmekteydi. Ancak yıllar geçtikçe bu sayı giderek arttı. Gerek boğaz trafiğinin artması gerekse yük gemileri geçiş güzergahları ve planlamaları için alternatif arayışların başlaması projenin tetikleyicisi oldu. Şu anda yıllık 50 bini bulan sayılarda gemi, boğazdan geçiyor. Bu sayının 2050'de 100 bine ulaşması bekleniyor. Günlük balıkçı ve şehir hatları ile 2500 araç boğazı kullanıyor. Süveyş Kanalı'nda yıllık 17 bin gemi geçiyor. Tabiki coğrafyalar nedeniyle karşılaştırmak çok sağlıklı sonuçlar vermeyebilir ancak durum itibarıyla büyük bir fark söz konusu. Bazı hukukçulara göre, bu projenin Montrö Anlaşması'na yönelik de bazı ihlaller doğurabileceği yönünde tartışmalar var.

KANAL İSTANBUL'UN PROJE MALİYETİ NEDİR?

1500 kişinin istihdam edilmesi planlanan projenin maliyeti 65 milyar TL (Söz konusu rakamın güncel kurla daha da arttığını söyleyebiliriz) olarak öngörülüyor.

PROJE BAKANLIK TARAFINDAN YÜRÜTÜLÜYOR

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından projelendirilen Kanal İstanbul projesinin ÇED süreci Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yürütülüyor. Kanal İstanbul'un etrafında kurulacak yeni şehri planlamak için de 2018 yılında İBB, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı arasında protokol imzalanmıştı. Protokole göre İBB ve İSKİ'nin kanal güzergahındaki arazileri TOKİ'ye devredilecek. TOKİ'ye devredilen tüm alanlardan elde edilen gelir de kanalın finansmanında kullanılacak.

"MARMARA DENİZİNİ SADECE OLUMLU ETKİLEYECEK"

Bakan Turhan, Kanal İstanbul Projesi'nin çok ayaklı olduğunu belirterek, bu nedenle proje alanını belirlerken özellikle tüm çevresel ve iklimsel faktörleri gözden geçirdiklerini kaydetti.

Projenin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanmasının ardından Kanal İstanbul'un geçebileceği 5 koridor üzerinde yıllarca süren çalışmalar yapıldığını bildiren Turhan, en uygun olan Küçükçekmece-Sazlıdere-Durusu koridorunda karar kılındığını anımsattı.

Turhan, güzergah üzerinde Karadeniz ve Marmara Denizi girişlerindeki rüzgar ve derin deniz dalgalarını incelediklerini anlatarak, tsunamiyle ilgili parametrelerin belirlendiğini, Marmara ve Karadeniz'de oluşabilecek tsunami etkilerinin kayıtlı tüm verileri çerçevesinde detaylı çalışmalar yapıldığını ifade etti.

Proje alanında yaklaşık 25 yıllık rüzgar verileri kullanılarak modelleme çalışmaları yapıldığını da açıklayan Turhan, "Kanal içerisinde gemi geçişlerinden oluşacak dalgaların kanal yan yüzeylerine etkisi en olumsuz senaryolara göre değerlendirildi. Hatta Kanal İstanbul Projesi'nin su modelleri ve simülasyon/navigasyonla ilgili teknik çalışmaları da bu noktada dünyanın en iyi firmalarından biri aracılığıyla gerçekleştirildi. Kanal güzergahı belirlenirken yerleşim yerleri dışarıda bırakılarak insanlarımızın da olumsuz etkilenmesi önlendi." ifadelerini kullandı.

Turhan, Kanal İstanbul Projesi kapsamında Boğaziçi ve ODTÜ gibi Türkiye'nin en iyi üniversitelerinden alanında uzman öğretim üyeleri ve yine alanında uzman uluslararası firmalarla çalışıldığını vurgulayarak, projeyle, Marmara Denizi'nin sadece olumlu olarak etkilenmesi ve özellikle yük taşımacılığından kaynaklı kazaların önüne geçilmesinin amaçlandığının altını çizdi.

7 YILDA TAMAMLANACAK

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanan son ÇED raporuna göre Küçükçekmece, Avcılar, Arnavutköy ve Başakşehir ilçelerinden geçecek yaklaşık 45 km uzunluğunda ve 20.75 metre derinliğinde olan Kanal İstanbul projesinin maliyeti 75 milyar TL olarak hesaplandı. Kanalın yapımı ile birlikte Küçükçekmece Gölü'nü Marmara Denizi'nden ayıran köprü durumundaki kara parçası yaklaşık bir kilometre açılacak. Daha önce Marmara Denizi'ne yapılması planlanan 3 yapay takım adadan ve Sazlıdere Yat Limanı'ndan vazgeçildi. 7 yılda tamamlanması planlanan kanal için 4 yıl boyunca kazı yapılacak ve 1 milyar 155 milyon 668 bin metreküp hafriyat çıkacak.