Kış lastiği takma zamanı | Ne zaman takılır? Zorunlu olan araçlar hangileri?

Kış mevsimine girerken araç sahibi vatandaşlar, kış lastikleri ile ilgili araştırmalara başladı. Can ve mal güvenliği için araçlarda zorunlu uygulama olan kış lastiği nedir? Kış lastiği ne zaman takılır? Kış lastiği zorunlu olan araçlar hangileridir? İşte kış lastiği uygulama tarihleri 2020, kullanmama cezası, yakıt tüketimine etkisi ve kış lastiği hakkında bilmeniz gereken her şey...

KIŞ LASTİĞİ NEDİR?

Sıcaklık derecesi 10 derecenin altına düştüğü zaman, asfalt soğuduğu için yaz lastiklerinin fren mesafesi azalır. Bu nedenle soğuk havalarda, karda, buzda ve soğuk asfaltta dayanıklı kış lastiklerinin tercih edilmesi gerekir. Kış lastiği kış aylarında kullandığında, daha kısa fren mesafesi sağlanarak araç sahipleri araçlarını daha güvenli kullanması amaçlanır. Kış lastiğinin virajlarda, fren mesafelerinde ve köprü buzlanmalarında güvenliği artırdığı bilinmektedir. Buradan çıkarılacak sonuç şudur ki; kış lastikleri sadece karda değil soğuk havalarda, kış şartlarına uygunluğu nedeniyle kar yağmasa da kullanılmalıdır. 

KIŞ LASTİĞİ TAKMA ZAMANI | NE ZAMAN TAKILIR?

İçişleri Bakanlığı tarafından başlatılan zorunlu kış lastiği uygulaması, 1 Aralık - 1 Nisan tarihleri arasında uygulanmaktadır. Bu kapsamda 1 Aralık'ta devreye girecek olan zorunlu kış lastiği uygulamasına uymayan sürücülere uygulanacak para cezası 2020 yılında artarak 776 liraya yükseltildi. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığınca, Karayolları Trafik Kanunu gereği yolcu ve eşya taşımalarında kullanılan araçların kış lastiği takmaları, illerin hava ve iklim şartlarına göre yılın belirli dönemi için zorunlu tutuluyor. Kurala uymayanlar için bu yıl 625 lira olarak belirlenen ceza, yarından itibaren uygulanmak üzere 776 liraya yükseltildi. Araçların denetimi, Bakanlığın yetkilendirdiği personelin yanı sıra Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Ticaret Bakanlığının sınır kapılarındaki birimleri ve belediyelerin denetim birimlerince yapılıyor.
Yük ve yolcu taşımacılığı yapanlar dışındaki hususi araçlar için kış lastiği takma zorunluluğu bulunmamasına karşın can ve mal güvenliği açısından tüm araçlarda kış lastiği kullanılması önem taşıyor. Uygulamayla kış şartları için önlemini almayan araçların ulaşımı aksatması ve vatandaşların mağdur olmasının önlenmesine çalışılıyor. Kış lastiklerinin, 7 derecenin altındaki sıcaklıklarda, ıslak, karlı ve çamurlu zeminlerde yaz lastiklerine oranla daha iyi yol tutuş ve yüksek güvenlik sağlaması gibi özellikleri bulunuyor.

KIŞ LASTİĞİ ZORUNLU OLAN ARAÇLAR HANGİLERİDİR?

Zorunlu kış lastiği uygulaması, yük ve yolcu taşımacılığı yapan araçları kapsıyor. Bu sebepten dolayı taksi, minibüs, okul servisi, kamyonlar ve tırlar gibi araçların kış lastiği takma zorunlulukları bulunuyor. Ayrıca bu türdeki araçların yedek lastiklerinin de kış lastiği olma zorunluluğu var. Hususi araçlar (binek otomobiller) için ise kış lastiği kullanma zorunluluğu bulunmuyor.

RMA (Rubber Manufacturers Association) ve ASTM şartlarını sağlayan, üzerinde M+S veya kar tanesi sembolünü taşıyan lastikler, kış lastiği olarak kabul edilir. Bir lastiğin kış lastiği olup olmadığını anlamanın kolay yollarından bir diğeri de üzerindeki desenlere dikkatli bakmaktır. Yol tutuşunu artırmak için kış lastikleri genellikle sırt desen tasarımı ince lameli ve geniş bloklu olarak tasarlanır.

KIŞ LASTİĞİ TAKMAMA CEZASI NE KADAR?

2020 yılı için kış lastiği cezası 766 TL'dir. (Karayolları trafik kanunu, Madde 65/A). Ayrıca kanuna göre ve bu araçların lastiklerini uygun hale getirebilecekleri en yakın yerleşim birimine kadar gitmelerine denetimle görevli olanlar tarafından izin verilir.

KIŞ LASTİĞİ SADECE KIŞIN MI KULLANILIR?

Yazın kış lastiği kullanmak;

• Fren mesafesinin uzamasına neden olur.
• Keskin virajlarda kış lastiğinin yumuşak yanakları nedeniyle araç, beklenenden fazla yatar. Böylece aracınız takla atmasına bile neden olabilir.
• Lastikler çabuk aşınır.
• Mevsimine uygun lastik kullanmamak, yakıt tüketimini ve karbondioksit salınımını arttırır.

Genel kanı bu yönde olsa da kış lastiklerinin sadece karda ve buzda kış lastiği kullanmak yanlıştır. Kış lastikleri +7 derecenin altında, ıslak ve kuru hava koşullarında performansı arttırır. Kuru yollardan kaygan yollara geçişte aracı yolda tutar, kayma ve kaza risklerini azaltır.

KIŞ LASTİĞİ YAKIT KULLANIMINI ARTIRIR MI?

Kış lastikleri aracın gaza basıldığında ya da fren yapıldığında ani tepki vererek kaymasını önlerken bir parça aracı zorlarlar. Bu zorlama da yazın kullandığınız lastiklere göre biraz daha fazla yakıt harcanmasına neden olabilir. Ancak en iyi ihtimalle, kış lastiği kullanmayarak bir başka araca ya da kaldırıma çarpmanız çok daha fazla masrafa neden olacaktır.

Ömrü, kullanıma ve markaların kalitesine göre değişiklik gösteren kış lastiklerinin kullanım ömürleri genellikle 5 yıldır. Ülkemizdeki kış lastiği diş derinliği için yasal limit ise 1.6 mm’dir.
M+S Kış Lastiği ise “Kar lastiği” olarak da bilinen, hem fren hem de çekiş özelliği arttırılmış kış lastiğidir.

Lastik basıncının çok yüksek olmasının da çok düşük olmasının da aracınıza ve sürüş kalitenize çeşitli zararları olduğunu bilmelisiniz. Düşük hava basınçlı lastikler kullanmanın tek bir mantıklı gerekçesi olabilir; kumlu zeminde güvenle ilerlemek.

Yüksek hava basıncının zararları:

• Lastik yüzeyinin yol ile teması azaldığı için otomobilin yol tutuşu düşer.
• Süspansiyon ve diğer bileşenler daha hızlı yıpranır.
• Düşük seviyede su tahliyesi ve yüksek araç içi sesi ile birlikte sürüş konforu düşer.
• Lastikler, bozuk yollarda ve ani yük değişimlerinde hasar almaya daha açık hale gelir.
• Darbe sönümleme özelliği azalır.

Düşük hava basıncının zararları:

• Düşük hava basıncı ile birlikte ıslak zeminde fren mesafesi uzar ve direnç azalır.
• Direksiyon hakimiyetinde zorluk yaşanır.
• Kötü yol tutuşu ile araç virajlarda daha çok kaymaya başlar.
• Ani frenleme sonucu durma mesafesi artar.