Mescid-i Haram’da kadınların ve erkeklerin aynı safta namaz kılmaları caiz midir
Cemaatle namaz kılınırken, imamın arkasında önce erkekler, sonra erkek çocuklar, sonra da kadınlar saf tutarlar. Bu sıranın erkeklerle kadınlar arasında gözetilmesi farz, erkeklerle erkek çocuklar arasında gözetilmesi ise sünnettir (Merğînânî, el-Hidaye,
Cemaatle kılınan namazlarda erkeklerin, kadınlarla aynı hizada olmalarına “muhâzât-ı nisâ” denir ki, kadının erkeklerle aynı safta yan yana veya erkeklerin önünde namaza durmasıdır. Cemaatle namazın erkek-kadın karışık olarak bu şekilde kılınması caiz değildir.
Ancak Hac mevsiminde Mescid-i Haramda kadınlarla erkeklerin aynı safta veya karışık bir şekilde namaz kılma konusunda mezhepler farklı görüşler ileri sürmüşlerdir. Maliki, Hanbeli ve Şafii mezheplerine göre, kadınla erkeğin yan yana durup namaz kılması, iki tarafın da namazını bozmaz. Ancak bunda kerahet vardır. Kâbe’de ise, zaruretten dolayı bu kerahet de kalkar. Çünkü bu iki cinsin orada ayrı ayrı yerlerde durup namaz kılması çok zordur. Bu durumda hac mevsiminde Hanefi Mezhebine bağlı bulunan kadın ve erkekler ayrı ayrı yerlerde namaz kılma imkanı bulamadıkları takdirde bir arada sözü edilen üç mezhebe uyarak namazlarını kılabilirler.
Kadınların erkeklerle aynı safta namaz kılmasının hükmü nedir?
Cemaatle kılınan namazlarda safların tertip ve düzenine riayet edilmesi, Hz. Peygamber (s.a.s.)’in emir ve tavsiyelerinin gereğidir. Hz. Peygamber (s.a.s.) namaz saflarını önce erkekler, sonra erkek çocuklar en arkada da kadınlar olmak üzere düzenlemiş; “Namazda erkek saflarının en faziletlisi en önde olanı, fazileti en az olanı ise en arkada bulunanıdır. Kadın saflarının en faziletlisi en arkadaki, en az faziletlisi ise en önde olanıdır.” (Müslim, Salât, 132; Ebû Dâvûd, Salât, 97; Tirmizî, Mevâkît, 52; Nesâî, İmâme, 32; İbn Mâce, İkâme, 52) buyurmuştur.
Hanefî mezhebine göre cemaatle kılınan namazda, bir kadın veya ergenlik çağına gelen ya da yaklaşan bir kız, bir erkeğin önünde veya yanında kılacak olursa, aralarında bir örtü ve benzeri bir engel veya bir adam boyu kadar yükseklik farkı bulunmazsa arkasındaki ve yanlarındaki erkeğin namazı bozulur (İbn Âbidin, Reddü’l-muhtâr, I, 370, 385-386).
Hanefîler’in dışındaki üç mezhebe göre, kadının erkeğin hizasında veya önünde namaza durması, mekruh ise de erkeğin namazını bozmaz. Erkekten ilerde veya tam bitişiğinde namaz kılan kadın, ister mahrem olsun, ister olmasın bu konuda bir farklılık yoktur (Râfiî, el-Azîz Şerhu’l-Vecîz, IV, 340; Hattâb, Mevâhibü’l-Celîl, I, 533; Buhûtî, Keşşâfü’l-kınâ’, I, 329; İbn Kudâme, el-Muğnî, II, 249).
İmama uyan cemaat bir kadından ibaret ise, bu kadının imamın sağında veya solunda değil de mutlaka arka safta durması gerektiği konusunda alimlerin ittifakı vardır (İbn Rüşd, Bidâyetü’l-müctehid, Mısır, 1395/1975, I, 149; İbn Abdilber, el-İstizkâr, Beyrut, 2000, II, 167).
Kaynak: Diyanet İşleri Başkanlığı
