Neden Sarı yelek? Fransa'daki sarı yelekliler kim, Fransa'daki olayların sebebi nedir?

Fransa son durum: Fransa'da akaryakıt zamlarını protesto için sokağa dökülen sarı yelekli protestocular, kolay kolay evlerine dönecek gibi gözükmüyor. Ülke alarm durumunda, ama sadece Fransa değil. Ateş, Avrupa'nın diğer sokaklarına da sıçradı. Brüksel'den de dehşet görüntüleri var. Peki tüm bunlar neden yaşanıyor.Fransa'daki olayların sebebi nedir? Sarı yeleğin anlamı nedir? İşte cevabı.

Neden sarı yelek?

Sarı yelek taşımak suç değil, aksine her araçta bulunması zorunlu. Kaza ya da arıza durumlarında reflektör görevi görüyor. Bu bağlamda ise bir nevi “Dikkat İsyan” demek.

Acil durumla bağlantılı olması nedeniyle hem simgesel, hem bulunması kolay. İsyanı başlatanlar da akaryakıt zammına öfkelenen araba sahipleri. İnsanlar katlayıp cep ya da çantalarına koyarak eylem alanına geliyor.

Fransa'daki olaylar Nasıl başladı?

Farklı rivayetler var ama dikkat çeken iki örnek verilebilir.

Bretonya bölgesinden Jacline Mouraud adlı kadın 18 Ekim’de Macron’a “Söyle nereye gidiyoruz? Bizden aldığınız paralarla ne yapıyorsunuz” diye seslenip zamları eleştirdikten sonra “Yeter artık” diye bitiren bir video mesajı yayımladı. Kısa sürede 6.1 milyon kişinin izlediği video bir ateşleme etkisi yarattı.

17 Kasım’da “Fransa’yı bloke edelim” diye ilk eylem çağrısını yapan ise Melun’dan 33 yaşında kamyon sürücüsü Eric Drouet oldu. Bu kişiler birden televizyon yıldızına dönüşürken, Fransızlar hızla sosyal medyada örgütlenmeye başladı.

Fransa'daki olayların sebebi nedir?

Fransa, son bir haftada yaşananlarla bir Avrupa ülkesinden çok Orta Doğu ülkesine dönüştü.  Edinilen bilgilere göre Sarı Yelekliler'in protestoları sadece akaryakıt fiyatlarındaki artışa karşı değil ekonomik durgunluk, devlet yardımlarının azalması ve genel olarak Fransız elitine karşı düzenlenmekte olduğu belirtiliyor.

Şimdi soru şu; ne oldu da bu olaylar bir anda alevlendi. Aslında bu olayların sebebi aylar öncesinde alınan ve bugün patlama noktasına gelen dizel zammından kaynaklanıyor.

9 LİRALIK AKARYAKIT

Fransa çevreye verdiği zarar nedeniyle dizel yakıttan vazgeçmeye çalışıyor ve uzun süredir bunu çeşitli caydırıcı yöntemler ile uyguluyordu. Ancak gelinen noktada, Fransa hükümetinin dizel yakıtlara uyguladığı yeşil vergi ile akaryakıt zammı halkın sabrını taşırdı ve sokaklara döküldü.

Fiyatı Türk Lirası'yla 9 lirayı bulan dizel kullanan Fransızlar, eylemler gerçekleştirmek üzere harekete geçti, imza kampanyası başlattı.

Fransa'da olayların sebebi: 9 liralık dizel

1 MİLYON KİŞİLİK DESTEK

Dizele uygulanan zam ve vergi ile fiyatın tavan seviyesine ulaşması ve 2019'da yeni vergi ve zam durumunun bulunması Fransızları harekete geçirdi. Bir kadın tarafından organize edilen kampanya ile 1 milyon kişinin destek verdiği ve Macron'un bu kararından vazgeçmesi gerektiğini duyurdu.

Ancak Macron ve Fransız hükümeti bu karardan vazgeçmeyince imza kampanyası sokak eylemlerine dönüştü.

Sarı yelekliler Ne istiyorlar?

Elbette sloganlar en tepeyi hedef alıyor: “Macron istifa”, “Hükümet istifa”. Öfkenin dozunu kaçırıp Macron için 16. Louis’in kaderini müstahak görenler bile çıkıyor.
Image captionMacron zamlara gerekçe olarak ekolojik hedefleri gösteriyor

İnsanların temelde istediği, düşük ve orta gelirliler üzerindeki vergi yükünün zengin tabakalara kaydırılması.

Macron’un zam gerekçesi ise ekolojik taahhütler.

İnsanların ekolojik dönüşüme itirazı yok, ekosistemi daha çok etkileyen şirketlerin kapısının çalınması istiyorlar.

Total gibi dev şirketlerin yanı sıra kara, hava ve deniz ulaşımı alanındaki şirketler de vergide iltimaslı.

İnsanlar ekolojik dönüşümün bedelini neden CO2 üreten sektörlerin ödemediğini sorguluyor.
Hükümetin yanıtı ne?

Hükümet çevreci taahhütlerine sadık kalacağını söylüyor. Çevre dostu ve elektrikli araçların satın alınmasında teşvik politikası var.

Macron dar gelirlileri cezalandırmadan düşük-karbon ekonomisine geçişle ilgili bir yol haritası için üç aylık bir müzakere süreci önerdi.

Hükümet göstericilerle görüşme kanalları açmaya çalışıyor.

Fakat eylemlerin merkezsiz ve örgütsüz karakteri nedeniyle ortada muhatap sorunu var. Kimi kimin hangi taleplerle temsil edeceği tartışılıyor.

Yine de Ekolojik Dönüşüm Bakanı François de Rugy 28 Kasım’da farklı bölgelerden seçilmiş birkaç temsilciyle görüştü. Meşru taleplere kulak vermeleri gerektiğini belirten Başbakan Edouard Philippe de 30 Kasım’da bazı temsilcilerle biraya geldi.
Image captionFransa İçişleri Bakanı ülkenin güneyinde gösterilerle ilgili incelemeler yaptı

Hükümet gösterilere 2005’de varoşları yakan kesimlerin de katılımıyla tamamen kontrolden çıkmasından ve taleplerin eğitim ve istihdamda fırsat eşitliği, sağlık ve sosyal hakları kapsayacak şekilde çeşitlenmesinden korkuyor.

O zamanki isyanın ateşini mahrumiyetlerle boğuşan Afrika ve Ortadoğu kökenliler ve göçmen ailelerin çocukları yakmıştı.

Hükümet korkuyor ama öfkeyi yatıştıracak somut bir paketle gelmiyor. O yüzden Sarı Yelekliler, “Eylemlere devam” dedi.