Nobel Tıp Ödülü | 2017 Nobel Tıp Ödülünü Kim Aldı

2017 Nobel Tıp Ödülü’nün sahibi Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash ve Michael W. Young oldu.
2017 Nobel Tıp Ödülü'nün bu seneki sahipleri, ABD'li bilim insanları Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash ve Michael W. Young oldu.

ABD'li bilim insanları, gündelik vücut ritmi üzerine çalışmalarından dolayı ödüle layık görüldü.

ÖDÜL TARİHÇESİ

Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü (İsveççe: Nobelpriset i fysiologi eller medicin), İsveç Karolinska Enstitüsü tarafından her yıl fizyoloji ya da tıp alanında çeşitli konularda alanlarındaki olağanüstü katkıları için bilim insanları ve doktorlara verilen ödül. Alfred Nobel'in 1895 tarihli vasiyeti üzerine; 1901 yılından itibaren bilim insanlarına alanlarında seçkin katkıları için verilmeye başlanan, kimya, fizik, edebiyat ve barış alanları ile birlikte beş Nobel Ödülü'nden birisidir.[1] Nobel'in vasiyeti gereği ödül Nobel Vakfı tarafından yönetilir ve İsveç Karolinska Enstitüsü tarafından seçilen bir yönetici sekreter ve beş üyeden oluşan bir komite tarafından verilir.[2][3] Çoğu zaman Nobel Tıp Ödülü olarak anılmasına rağmen Nobel vasiyetinde özellikle "fizyoloji veya tıp" olarak belirtmiştir. Bu sayede ödül daha geniş bir alanda verilebilmektedir.[3] İlk Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü 1901 yılında Alman biliminsanı Emil Adolf von Behring'e verildi.[4] Her ödül sahibine, bir madalya, bir diploma ve miktarı yıllara göre değişen para ödülleri verilir.[5] 1901 yılında Emil Adolf von Behring 150.782 İsveç kronu, ki bu 2008 yılı Aralık ayında 7.731.004 İsveç kronuna eşittir, para ödülü aldı. 2008 yılında ise Harald zur Hausen, Françoise Barré-Sinoussi ve Luc Montagnier 10.000.000 kron para ödülünü (1 milyon € ya da 1,4 milyon US$'dan biraz fazla) paylaştılar.[6] Ödül, Stockholm'de Nobel'in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık'ta bir ödül töreniyle verilmektedir.[7]

Ödül sahipleri fizyoloji veya tıpla ilgili birçok farklı daldaki çalışmalarıyla bu ödülü kazanmışlardır. 2000 yılına kadar ödüllerde öne çıkan dallar ise 13 ödül ile nörobiyoloji, yine 13 ödül ile ara metabolizma, 8 ödül ile G proteinleri ve ikincil mesajcılar aracılığı ile sinyal iletimi konuları olmuştur.[3] 1939 yılında Alman bilim insanı Gerhard Domagk, ülkesinin hükümetinin izin vermemesi nedeniyle ödülünü alamamıştır. Domagk daha sonra madalya ve diplomasını almış ancak para ödülünü almamıştır.[8] 2012 itibarıyla 10 kadın bilim insanı bu ödülü kazanmıştır: Gerty Cori (1947), Rosalyn Yalow (1977), Barbara McClintock (1983), Rita Levi-Montalcini (1986), Gertrude B. Elion (1988), Christiane Nüsslein-Volhard (1995), Linda B. Buck (2004), Françoise Barré-Sinoussi (2008), Elizabeth H. Blackburn (2009) ve Carol W. Greider (2009).[9] 2012 itibarıyla toplam 201 kişi Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü kazanmıştır. Bununla birlikte I. ve II. Dünya Savaşları gibi nedenlerle 9 yıl (1915–1918, 1921, 1925, 1940–1942) ödül verilmemiştir.