Nükleer Santral Nedir? Nasıl Çalışır? Faydaları Nelerdir?

Nükleer santral, yakıt olarak radyoaktif maddeleri kullanarak, elektrik enerjisi üreten sistemlere verilen isimdir. Nükleer enerji, biyokimya ve biyolojinin çeşitli alanlarında, inşaat malzemelerinin üretiminde, petrol tankı kaçaklarının izlenmesine, uzay teknolojilerinde, buzkıran gemilerinde ve uçak sanayileri gibi yerlerde kullanılmaktadır.

Ev, iş yeri gibi hayatın içinden her alanda gereksinim duyulan, fazla miktardaki elektrik enerjisini elde etmek için, elektrik jeneratörlerini çevirmeye yarayacak elektrik santrallerine ihtiyaç vardır.

Bu güç santrallerinden çoğu, elektrik jeneratörlerini çevirmek için petrol, kömür, doğal gaz, uranyum gibi maddeleri yakıt olarak kullanarak ısı üretirler. Bu ısı üretimi suyu buharlaştırmak için yapılmaktadır. Dünya çapında, elektrik enerjisi ihtiyaçlarının %17’si nükleer santraller tarafından karşılanmaktadır. Toplandığı zaman 400’den fazla nükleer santral bulunmaktadır. Bu yerlerin çoğu (100 den fazlası) Amerika’da bulunmaktadır. Fransa, ABD, Japonya, İsveç gibi ülkelerin bir kısmı, enerjilerinin büyük bir bölümünü bu santrallerden sağlamaktadır.

Nükleer Santral Nedir?

Nükleer santral, nükleer reaktörün yakıt olarak radyoaktif maddeleri kullanarak elektrik enerjisi üretmesidir. Fosil yakıtlı santraller, kömür, petrol gibi yakıt kullanırken, nükleer santraller, uranyumu parçalayarak enerji üretmektedirler. Bu santrallerin diğerlerinden farklı madde kullanması, güvenlik önlemlerinin daha da fazla alınması gerekliliğini ortaya çıkartmaktadır. Nükleer santraller, çalışma sistemindeki birincil çeşitliliklere göre farklı şekillerde isimlendirilmektedirler. Kaynar sulu, basınçlı ağır sulu ve basınçlı su reaktörü olarak adlar verilmektedir.

Nükleer Santral Nasıl Çalışır?

Nükleer santrali çalıştırmak için, ana madde olarak uranyum kullanılır. Uranyumun parçalanmasından sonra ortaya yüksek miktarlarda enerji çıkmaktadır. Uranyum, bu şekilde fisyon (atomun iki veya daha fazla çekirdeğe bölünmesi) tepkimesine girer. Fisyon tepkimesi ile oluşan yüksek miktardaki enerji, su buharını üst düzey sıcaklıklara kadar ısıtır. Oluşan buhar, elektrik jeneratörü türbinlerine iletilir. İletilen buhar da türbin şaftını çevirerek elektrik üretimini sağlar.

Nükleer Santralin Faydaları Nelerdir?

Nükleer santraller, yakıt enerjisi yoğun olan bir kaynaktır. Karbondioksiti (CO2) havaya karıştırmaz. Sera etkisi oluşturmaması, en önemli faydalarından biridir. Bu sistemde kullanılmış olan yakıtlar tekrardan dönüştürülerek, yakıt olarak baştan kullanılabilmektedir. Modern nükleer santraller, çok kaliteli bir güvenlik sistemi ile yapılandırılmışlardır. Nükleer reaksiyon tamamlanana kadar çevreye zarar vermemesi için önlem olarak kontrol edilir. Bu santrallerin olması ile enerji ithaline olan bağımlılık azalmaktadır.

Başlıklar halinde Nükleer Santralin Faydaları nedir?

1. Nükleer Santral Enerji bağımlılığımızı azaltacaktır.

Türkiye'nin şuan % 31 oranında elektrik üretimi doğalgazdan  yapılmaktadır. Enerji ihtiyacımızın önemli bir kısmında dışarıya bağımlı olduğumuz gerçektir. Nükleer enerji bu bağımlılığı uzun bir süre azaltacaktır.

2. Nükleer Santral Fosil yakıtlara alternatif enerji kaynağı olarak kullanılabilir.

Dünyanın enerji talebinin yüzde 80'i kömür, petrol ve gaz gibi fosil yakıtlardan sağlanıyor. Dünyada petrol rezervleri 2050, doğal gaz rezervleri ise 2070 yılına kadar bitecektir . Bu nedenle yeni enerji kaynaklarının kullanımı söz konusu olduğunda nükleer enerji bu ihtiyacı karşılamakta kullanılabilir.

3. Nükleer Santral Doğal kaynakların uzun sürede korunmasını sağlayacaktır.

Nükleer kaza olmadığı sürece doğaya  hidroelektrik santrallerinden daha az zarar vermektedir. Güneş enerji panelleri, rüzgar türbinleri her ne kadar zararsız görülse de  verimli topraklar üzerine kurulduğunda topraklarımızı olumsuz etkiler.

4. Nükleer Santral Diğer enerji kaynaklarına alternatif olarak kullanılmalıdır.

Ülkemizin enerji ihtiyacı her geçen gün artmaktadır. Akarsu üzerine kurulabilecek baraj sayısı bellidir. Rüzgar, güneş enerjisi, jeotermal enerji de üretim artmaktadır fakat bu enerjilerinde kullanım alanları sınırlıdır. Nükleer teknolojide, ileri teknolojiye yatırım yapılması suretiyle enerji ithaline olan bağımlılık azaltılacaktır. Enerjide farklı çeşitler oluşturulması bakımından nükleer enerjide diğerlerine alternatif olarak kullanılmalıdır.

5. Nükleer Santral Enerjinin uzun sürede fiyat istikrarını sağlayacaktır. 

Nükleer santraller, fosil yakıtlı santrallere göre daha yüksek inşaat ve yatırım maliyeti gerektirir. Ancak dünya üzerinde meydana gelebilecek enerji krizinde bu maliyet önemsenmeyecek kadar küçük kalabilir. Dünya petrol ve doğal gaz fiyatlarında gerileme olmasına rağmen bir kaç yıl içinde fiyatların ne olacağını kestirmek oldukça zordur. Nükleer enerjinin kurulum maliyeti fazla olmasına rağmen elektrik üretim fiyatlarında dalgalanmaları engelleyecektir.

6. Nükleer Santral ile Ülkemiz nükleer enerji teknolojisine sahip olacaktır.

Nükleer enerjinin kullanımı ciddi bir teknoloji ve bilgi birikimi gerekmektedir. Nükleer santrallerin kurulması ile ülkemizde de gelişmiş ülkelerde olduğu gibi  bilgi ve teknoloji kullanılmaya başlanacaktır. Öğrencilerimiz bu konularda eğitim alarak, nükleer teknolojinin gerisinde kalmayacağız. Tıp,  bilişim ve savunma sanayisi gibi alanlarda da önemli katkılar sağlayacaktır.

7. Nükleer Santraller Termik santraller gibi kül oluşturmaz.

Termik santraller oluşturdukları kül ve kükürtlü, azotlu gazlar nedeni ile topraklarımızda tarım yapılamaz hale getirmektedir. Nükleer santraller termik santrallere göre çevreye daha az zarar vermektedir.

8. Nükleer Santral Her yıl artan enerji ihtiyacını karşılamada kullanılacaktır.

Türkiye'de her yıl yaklaşık %8 kadar enerji ihtiyacı artmaktadır. Bugünün şartlarında enerji ihtiyacımızı karşılayabiliriz, fakat enerji yatırımları uzun vadeli olduğu için bundan 5-6 yıl sonrası için gerekli olacak enerjinin şimdiden planlanması gerekmektedir. Bu nedenle gelecek yıllar için faydalı bir alternatif enerji kaynağı olarak kullanılabilir. Yarın bir enerji sıkıntısı oluştuğunda şimdi yatırım yapsanız bile bunun karşılığını hemen alamayacaksınız, geleceğin ne getireceği belli olmamaktadır.

9. Nükleer Santral İstikrarlı bir elektrik üretimi sunmaktadır.

Elektrik üretiminde diğer kaynaklara olan bağımlılığı azaltacaktır. Doğal gaz kesildiğinde, yetersiz yağış olduğunda elektrik üretimi azalacaktır. Ancak nükleer enerjide Nükleer madde olan uranyum karşılandığı sürece herhangi bir sıkıntı yaşanmayacaktır.

10. Nükleer Santral Küresel ısınmaya karşı alternatif enerji kaynağıdır.

Fosil yakıtların meydana getirmiş olduğu karbondioksit gazı sera etkisini artırmaktadır. Buda dünyanın ortalama sıcaklığını artırmasından dolayı küresel ısınma meydana gelmektedir. Küresel ısınma dünyada iklim değişiklikleri başta olmak üzere pek çok çevre felaketine neden olmaktadır. Nükleer enerji ile karbondioksit gazı çok az meydana gelmesinden dolayı, küresel ısınmayı azaltıcı etkisi vardır.

İstanbul'un elektrik ihtiyacını tek başına karşılayabilecek olan santral, Türkiye'ye tek kalemde yapılan en büyük yatırım özelliğini taşıyor. Peki nükleer santral nedir? Nükleer santral nasıl çalışır? Nükleer santralin faydaları nelerdir? İşte merak edilen tüm detaylar...

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in temelini atacağı Akkuyu Nükleer Santrali, Türkiye için yeni bir dönemin başlangıcı olacak.

İSTANBUL'UN ENERJİ İHTİYACI NE KADAR?

Türkiye'ye tek kalemde yapılan en büyük yatırım olma özelliğini taşıyan proje, 4 bin 800 megavatlık tam kapasitesiyle devreye girdiğinde, yaklaşık 35 milyar kilovatsaat elektrik üretecek.

Santral, bu üretimle İstanbul'un enerji ihtiyacını tek başına karşılayabilecek.

TÜRKİYE'NİN YÜZDE 10'U

20 milyar dolarlık yatırım, Türkiye'nin elektrik talebinin ise yüzde 10'unu karşılayacak.

Bölgedeki istihdamı da artıracak proje, en yoğun döneminde 10 bin kişiyi çalıştırırken, işletme aşamasında 3 bin 500 kişiye iş imkanı sunacak.

Türkiye’de Nükleer Santral

Türkiye’de Nükleer Santral1970 yılından itibaren, Türkiye’de nükleer santral kurmak için girişimde bulunulmuş, fakat başarısız olunmuştur. Yaklaşık 50 yıldır tartışılmakta olan bu konu 2004 yıllında tekrar gündeme gelmesiyle yapım aşamasına geçilmiştir. Toplamda 3 santral yapılmak istenmektedir. Fakat sadece biri yapım aşamasına girebilmiştir. İlk olarak 1976 yılında Mersin-Silifke’nin batı tarafındaki Akkuyu mevkii, ilk kuruluş yeri olarak seçilmiş ve gerekli çalışmalara başlanmıştır. Bu kuruluşun açılması için teklifler alınmış uzun dönemli adımlar atılmıştır.

Yaklaşık maliyeti 20 milyar dolar olarak hesaplanmış ve işletme ömrü 60 yıl olarak belirlenmiştir. Sinop’ta inşa edilmesi planlanan nükleer santralin maliyetinin ise 16.3 milyar dolar olması tahmin ediliyor.

Türkiye’nin nükleer tarihi 1956 yılında kurulan Atom Enerjisi Komisyonu ile başlamıştır. Akabinde 1957 yılında Uluslar Arası Atom Enerjisi Ajansı kurucu üyeliği ile nükleer serüvenimiz uluslar arası boyut kazanmıştır. 1956-2017 yılları arasında geçen her hükumet, nükleer santral kurmayı bir memleket meselesi olarak görmüş ancak bu amaca ulaşılamamıştır. Geçmişte dört farklı nükleer santral ihalelerinde darbeler, uluslararası baskılar ve proje finansmanında yaşanan sıkıntılardan kaynaklı olarak sonuçlandırılamamıştır. Cumhuriyetimizin kurulduğu 1923’ten günümüze kadar geçen 94 yılda 63 hükumet kurulmuştur ve hükumetlerin ortalama ömrü 1,5 yıldır. Nükleer santral gibi onlarca yıl süren büyük projeler uzun dönemli siyasi istikrara ihtiyaç duyar ve 1,5 yıllık hükumet ömrü bu projeler için çok kısadır.

Türkiye’de Nükleer Enerjinin Tarihçesi

1955: Türkiye ve ABD arasında bir ikili işbirliği anlaşması imzalanmıştır.

1956: Başbakanlığa bağlı bir “Atom Enerjisi Komisyonu” kurulmuştur.

1957:Türkiye, Birleşmiş Milletlerin bir kuruluşu olan Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA)’nın üyesi olmuştur.

1962: Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezince 1 MW gücünde TR-1 adında “Havuz” tipi bir deney reaktörü işletmeye alınmıştır.

1970: Elektrik sektörü yeniden düzenlenerek Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) kurulmuş ve o zamana kadar EİE ve Etibank tarafından yürütülen işler tek elde toplanmıştır.

1972: TEK’e bağlı olarak kurulan Nükleer Enerji Dairesi çalışmaya başlamıştır.

1976: Başbakanlık Atom Enerjisi Komisyonu tarafından Akkuyu Sahası için “yer lisansı” verilmiştir.

1976: 3 İsviçre ve 1 Fransız firmasından oluşan bir müşavir-mühendislik konsorsiyumu ile işbirliği halinde proje ve ihale şartnameleri hazırlanmıştır.

1980: Türkiye, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması olan NPT’yi onaylayarak nükleer silah imal etmeyeceğini ve bunların yayılmasına da aracı olmayacağını taahhüt etmiştir.

1981: Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı ile Güvence (Safeguards) anlaşması, yani Türkiye’deki nükleer santrallerin barışçıl anlaşmalara yönelik işletilip işletilmediğini tespit etmek üzere Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı uzmanlarının kontrolünü kabul eden anlaşma imzalanmıştır.

1982: Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) kurulmuştur ve lisanslama otoritesi olarak görevlendirilmiştir.

1983: tarihinde yayınlanan bir kanun hükmünde kararname ile “Nükleer Elektrik Santralleri Kurumu, NELSAK’ın kurulması karara bağlanmıştır. Bununla beraber, yeni seçilen hükümet söz konusu kararnameyi yürürlüğe koymamış ve NELSAK’ın kuruluşu gerçekleşmemiştir.

1984: Türkiye OECD Nükleer Enerji Ajansı (NEA)’na üye olmuştur.

1986: Çernobil nükleer santral kazasının yarattığı olumsuz ortam dolayısıyla Türkiye’de nükleer santrallerle ilgili çalışmalar askıya alınmıştır.

1988: TEK Nükleer Santraller Dairesi Başkanlığı kapatılmış ve altındaki tecrübeli ve eğitimli personel kadrosunun bir bölümü TEK içinde dağıtılmış, önemli bir kısmı da TEK’den ayrılmıştır.

1993: Akkuyu Nükleer Santralı Projesi Resmi Gazete’de yayınlanarak tekrar yatırım programına alınmıştır.

1994: Nükleer güç santralı ile ilgili olarak, dünyadaki güncel durumu değerlendirmek, Türkiye için öneride bulunmak ve teknik şartnameleri güncelleştirmek ve hazırlamak üzere bir danışman firma seçimi için teklif istenmiştir.

1995: İhale öncesi çalışmaları gerçekleştirmek için G.Kore’nin KAERI ve Türkiye’nin GAMB firmaları ile bir sözleşme imzalanmıştır.

1996: Akkuyu Nükleer Santralı için uluslararası ihaleye çıkılmıştır.

1997: İhale tekliflerin değerlendirilmesi ve sözleşme görüşmeleri müşavirlik hizmetleri için davet usulü ile uluslararası ihaleye çıkılmıştır.

1997: Tarihinde Akkuyu Nükleer Santralı için, 3 konsorsiyumdan  teklif alınmıştır:

2000: Bu ihale de, çeşitli sebeplerden dolayı kararın açıklanması 8 kez ertelendikten sonra, Bakanlar Kurulu Kararı ile iptal edilmiş ve ikinci defa kurulmuş olan TEAŞ Nükleer Santrallar Dairesi Başkanlığı tekrar kapatılmıştır.

2002: Başbakanlığa bağlı lisanslama otoritesi olarak görev yapmakta olan “Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK)”, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına bağlanmıştır.

2004: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK), inşasına 2007 yılında başlanacak ve ilk ünite 2012 yılında devreye girecek şekilde toplam 5000 MWe’lik üç nükleer reaktör yapılacağını açıklamıştır.

2004: TAEK; Sinop’ta birçok tesisten oluşan bir Nükleer Teknoloji Merkezi’nin (SNTM) kurulmasına yönelik çalışmaları başlattığını açıklamıştır.

2005: Ankara Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi (ANAEM) ve Ankara Nükleer Tarım ve Araştırma Merkezi (ANTAM) birleştirilerek Sarayköy Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi (SANAEM) şeklinde adlandırılmıştır.

2005: TAEK tarafından saha belirleme çalışmalarının yapılmakta olduğu açıklanmıştır.

2006: TAEK, nükleer santralın nereye yapılacağı konusunda Türkiye genelinde detaylı teknik incelemelerde bulunduğunu, 43 kriteri dikkate alarak, santral kuruluş yeri olarak 8 yer belirlendiğini açıklamıştır.

2006: Nisan ayında, Türkiye’nin ilk nükleer santralı sahası olarak Sinop’un seçildiği açıklanmıştır.

2007: Bilim Teknoloji Yüksek Kurulunun kararı ile TAEK tarafından Ulusal Nükleer Teknoloji Geliştirme Programı (2007-2015) başlatılmıştır.

2007: Nükleer Güç Santrallerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışına İlişkin Kanun Tasarısı” mecliste kabul edilerek yasalaşmıştır. 20 Kasım 2007 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

2008: Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş. (TETAŞ) Genel Müdürlüğü, Mersin Akkuyu’da kurulacak nükleer güç santrali için “yarışma” adını verdiği bir elektrik satın alma ihalesine çıktı. 24 Eylül 2008 tarihinde yapılan “yarışmada” sadece Atomstroyexport-Inter Rao-Park Teknik grubu Rus tipi VVER tasarımı ile teklif vermiştir.

2009: Danıştay Nükleer Güç Santrallerinin Kurulmasına yönelik yasanın ‘yer tahsisi’ ve ‘birim satış fiyatı’ konularını kapsayan iki maddenin daha yürütmesini durdurmuştur.

2009: Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş. (TETAŞ), 24 Eylül 2008 tarihinde gerçekleştirilen yarışmayı iptal ettiğini açıklamıştır.

2010: Rusya ve Türkiye “Türkiye’de Nükleer Santral Tesisi Konusunda İşbirliği Ortak Beyannamesi” başlığında bir anlaşmaya imza atmıştır.

2010: 12 Mayıs’ta Türkiye ile Rusya hükümetleri arasında “Akkuyu Sahasında Nükleer Güç Santralinin Tesisine ve İşletimine Dair İşbirliği Anlaşması” imzalanmıştır.

2010: 15 Temmuz tarihinde Türkiye ile Rusya arasında Akkuyu’da nükleer güç santralinin tesisi ve işletiminde işbirliğine dair imzalanan anlaşma  TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi. 20 Temmuz 2010 tarihinde Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, tarafından onayladı.

2013: 3 Mayıs tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Hükumeti ile Japonya Hükumeti arasında Sinop’ta NGS tesisine ve işletimine dair anlaşma imzalanmıştır. Bu anlaşmaya istinaden 1120 MW gücünde 4 reaktör (toplam 4480 MW) kurulacaktır.

Akkuyu Nükleer Santrali kaç reaktörden oluşacaktır?

Akkuyu Nükleer Santrali her biri 1200 MW güçteki 4 reaktörden oluşacaktır. İlk reaktörün 2019 yılında diğer reaktörlerinde birer yıl araya devreye girerek 2022 yılında santralin tam kapasite üretime geçmesi planlanmaktadır. Türkiye'de elektrik tüketimi ortalama her yıl %5'ten fazla artmaktadır. 2022'ye kadar tüketimin her yıl %5 artacağı planlandığında Akkuyu Nükleer Santrali'nin tam kapasite olarak devreye gireceği 2022 yılında ülkenin toplam elektrik enerjisi ihtiyacının %9,2'si karşılayabileceği görülmektedir.

Akkuyu Nükleer Santrali Ne Zaman Üretime Başlayacak, Ne Zaman Tamamlanacak?

4 adet nükleer reaktörden oluşacak Akkuyu Nükleer Santrali'nde birinci ünite 2023 yılında diğer ünitelerin de birer yıl arayla üretime başlaması planlanmaktadır. Buna göre 2026 yılında santral tam kapasite üretime geçecektir.

Akkuyu Nükleer Santrali Ne Kadar Elektrik Üretecek, Akkuyu Nükleer Santrali Türkiye Tüketiminin Ne Kadarını Karşılayacak

Her biri 1200 MW kapasiteli 4 reaktörden oluşacak Akkuyu Nükleer Santrali, 4800 MW kapasiteye ulaştığında yıllık ortalama 35 milyar kilovatsaat elektrik üretecek. Türkiye'de 2016 yılında 275 milyar kilovatsaat elektrik tüketimi gerçekleşmiştir. Son yıllarda elektrik tüketimindeki artış dikkate alındığında da elektrik tüketimimizin her yıl ortalama %5,1 arttığı görülmektedir. Mevcut tüketim miktarımız ve talep artışımız dikkate alındığında santralin tam kapasite üretime başlayacağı 2026 yılında Türkiye'de yıllık 452 milyar kilovatsaat elektrik tüketimi olacağı görülmektedir. 2026 yılında enerji ihtiyacımızın %7,7'sini karşılayacak Akkuyu Nükleer Santrali, tüketim talebinin aynı şekilde artacağı düşünüldüğünde 2030 yılında ihtiyacın %6,3'ünü, 2040 yılında %3,9'unu karşılayacağı görülmektedir.

Aşağıdaki grafikte %3, %5,1 ve %7 yıllık elektrik talep artış senaryolarına göre santralin Türkiye tüketiminin ne kadarını karşılayacağı gösterilmiştir. NGS'nin 2023 yılında bir, 2024 yılında iki 2025 yılında üç ve 2026 yılından itibaren dört reaktörle hizmet vereceği varsayılmıştır. Elektrik tüketiminde bir seviyeden sonra yıllık talep artışımız bugünkü kadar çok yükselmeyecektir. Buna göre santralin hizmet ömrü olan 60. yılda yani 2085 yılında tüketimimizin o döneme kadar yıllık ortalama %3 artarak 2,1 petavata ulaşması durumunda santral toplam tüketimin %1,8'ini karşılayacaktır.

Akkuyu Nükleer Santrali Elektrik Üretimi - Türkiye Elektrik Tüketimi

Akkuyu Nükleer Santrali Ortaklık Yapısı ve Kaç Yıl İşletileceği

Akkuyu Nükleer Santrali'nin çoğunluk hissesi olan %51'i her zaman Rusya Federasyonu'na ait olacaktır. Federasyon, diğer %49 hisseyi dilerse Türkiye'deki yatırımcılara satabilecektir. Santralin 60 yıl işletilmesi planlanmaktadır.

Akkuyu Nükleer Santrali Devlet'in Elektrik Alım Garantisi

Türkiye Cumhuriyeti Devleti, Akkuyu Nükleer Santrali'nin 1. ve 2. ünitelerinde üretilecek elektriğin %70'ine, 3. ve 4. ünitelerinde üretilecek elektriğin %30'una satın alma garantisi vermiştir. Bu satın alma garantisi her bir ünite için ayrı ayrı ticari faaliyete başlamasından itibaren 15 yıldır. Bu oranlar ve ortalama elektrik üretim kapasitesi dikkate alındığında Devlet'in TETAŞ aracılığıyla alım garantisi verdiği üretim miktarı 17 milyar 500 milyon kilovatsaat'tir. Geriye kalan üretim miktarı Akkuyu NGS tarafından serbest piyasada satışa sunulacaktır. (Resmi Gazete, 6 Ekim 2010)

Akkuyu Nükleer Santrali sonrasında Devlet Elektriği Hangi Fiyata Alacak?

Türkiye Cumhuriyeti Devleti, Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş. (TETAŞ) aracılığıyla satın alma garantisi verilen miktardaki elektriğin her bir kilovatsaatini 12,35 dolar sent fiyatla alacaktır. Ayrıca TETAŞ ile Proje Şirketi arasında mutabaka edilen tarife kademelerinde, elektrik fiyatlarındaki artış, Akkuyu projesinin geri ödemesinin sağlanması amacıyla fiyat 15,33 dolar sent kWh tavan fiyatına kadar proje şirketi tarafından belirlenir. (Resmi Gazete, 6 Ekim 2010)

Diğer taraftan Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından Yenilenebilir Enerji Destek Mekanizması (YEKDEM) kapsamında rüzgar santrallarine 7,3 dolar sent fiyatlı alım garantisi veriliyor!

Akkuyu Nükleer Santrali Elektrik Fiyatlarını Ucuzlatır mı?

Akkuyu Nükleer Santrali'nin kurulumunun asıl amacının artan enerji talebinin karşılanması, ülkenin elektrik arz güvenliğinin ya da yakın bir ifade ile enterkonnekte sistem baz yükünün sağlanması olduğu birçok yetkili tarafından dile getirilmiştir. Bunun yanı sıra NGS'nin devreye girmesi ile elektrik fiyatlarının düşeceği gibi bir algı oluşmuş ya da oluşturulmuştur. Akkuyu NGS'de üretilen elektriğin yarısı 15 yıl boyunca 15,33 dolar-sent/kWh fiyata kadar devletimiz tarafından satın alınacaktır. Bu fiyat Kasım 2016 döviz kuru ile yaklaşık 48 kuruşa denk gelmektedir. Oysaki 2014-2015 yıllarında serbest piyasada ortalama piyasa takas fiyatı 15,1 kuruş/kWh, 2016 yılının ilk 9 ayında ise 13,6 kuruş/kWh olarak gerçekleşmiştir. Bu rakamlarla devletin alım garantisi verdiği miktarın piyasa fiyatları üzerinde seyredeceği, dolayısıyla son kullanıcıya sunulan elektrik birim fiyatlarında bir indirim olamayacağı görülmektedir.

Fakat alım garantisi bulunmayan ve NGS'de üretilecek elektriğin diğer yarısı serbest piyasada satışa sunulacağından toptan piyasada elektrik birim fiyatlarının kısmen de olsa düşmesini sağlayabileceği düşünülebilir. Fakat tüm üretim ve alımlar hesaplandığında son kullanıcıya bir indirim getiremeyeceği söylenebilir.

Alım garantisi süresinin dolacağı 2036 yılında Akkuyu Nükleer Santrali ülke tüketiminin ancak %4'ünü karşılayabilecektir. Bu tarihten sonra santralde üretilecek enerjinin o gün oluşacak piyasa fiyatlarını aşağıya çekemeyeceği tahmin edilebilir.

Akkuyu Nükleer Santrali ve Dev Ciro

Yukarıda verilen fiyatlar ve santral tamamlandığında üretilecek toplam enerji miktarı dikkate aldığında Akkuyu Nükleer Güç Santrali büyük cirolar elde eden bir şirket olacaktır. Üretilecek 35 milyar kilovatsaat enerjinin yarısı 0,1533 ABD doları/kWh, diğer yarısı 15 kuruş kWh birim fiyatıyla satıldığında 2016 Kasım dolar kuruna göre yıllık 11 milyar 25 milyon TL, günlük ise 30 milyon TL ciro elde edecektir. Bu büyüklükle Rusya'ya ait olan Akkuyu NGS Elektrik Üretim A.Ş., EÜAŞ'tan iki kat fazla ciro elde edecek ve Türkiye'nin dev firmaların bugünkü cirolarına bakıldığında en büyük 16'ncı şirket olacaktır.

Akkuyu Nükleer Santralinde Kaç Kişi Çalışacak

Akkuyu Nükleer Santrali'nin inşaat aşamasında 886 ile 9620 kişinin, işletme aşamasında ise 3360 kişinin çalışması planlanmaktadır.

Akkuyu Nükleer Santrali Proje Maliyeti

Akkuyu Nükleer Santrali'nin kurulum maliyetinin 20 milyar dolar olacağı açıklanmıştır. Bu maliyetin tamamı Rusya Fedarasyonu'na bağlı devlet kurumları tarafından karşılanacak olup maliyetin ödenmesi amacıyla ülkemiz 15 yıl boyunca üretilecek enerjinin yarısına 12,35 dolar-sent/kWh fiyatla alım garantisi vermiştir. Bu fiyat 15,33 dolar-sent/kWh'e kadar çıkabilir.

Akkuyu Nükleer Santralinin Yeri

Akkuyu Nükleer Santrali, Akdeniz'e de kıyısı olan Türkiye'nin güney şehirlerinden Mersin'in Gülnar ilçesine bağlı Büyükeceli Mahallesi, Akkuyu Mevkii'nde yer almaktadır. Akkuyu Nükller Santrali'nin Türkiye haritası üzerindeki yeri ve bölgenin uydudan çekilmiş yakın fotoğrafı aşağıda görülmektedir.