Orkide nasıl bakılır? Orkide saksısı nasıl olmalı?

Orkide bakımı nasıl yapılır? Orkide bakımı nasıl olmalı? Orkide nasıl sulanır? Orkide nasıl çoğaltılır? soruları çiçek sevenler tarafından sıklıkla aranıyor. Estetik görüntüsüyle herkesin gönlünü fetheden Orkide bakımı hakkında tüm merak edilenler haberimizde. Orkide şık görüntüsünün yanında bakımı en zor çiçeklerin başında gelir. Doğru bakım ile orkideyi çoğaltmak ve sağlıklı halde yetiştirmek mümkündür. Peki, orkide bakımı nasıl yapılır? Orkide nasıl budanır ve nasıl sulanır?

ORKİDE BAKIMI NASIL OLMALI? ORKİDE SAKSISI NASIL OLUR?

Orkide, tabii olarak Anadolu’da yetişmesine rağmen sera ve salonlarda da yetiştirilir. Farklı türleri Kıbrıs’ın Beş Parmak Dağlarında yetişmektedir. Orkide hem görüntüsüyle hem de kokusuyla muhteşem bir albenisi olan bir bitkidir. Evlerimizin en güzel aksesuarlarından biri olurlar ama evde orkide yetiştirme konusunda yeterli bilgiye sahip olursak. Peki, evde orkide nasıl yetiştirilir? Orkide bakımı nasıl yapılır? Orkide nasıl ve kaç günde bir sulanır? İşte, orkide bakımının detayları...

Orkide seçimi neye göre yapılır?

Birçok çeşidi olan orkideleri seçmek oldukça zordur. Göz alıcı renkleri ile muhteşem bir şölen olur orkideler. Ancak evde bakım için dikkat edilmesi gereken noktalar vardır.

*Büyük orkidelere yönelmelisiniz. Bunlar evin ortamına uyum sağlama konusunda çok daha iyidirler.

*Çiçekleri olgunlaşmış olanlardan ziyade içinde tomurcuklarının da bol olduğu bir kısmı açmış olanlara yönelmekte fayda var. Çünkü çiçeklerini açmış bir orkide artık dökülme evresine gitmektedir.

*Yapraklarında leke olan orkideler hasta olabilir veya fazla güneşe maruz kaldıkları için yanmış olabilir.

*İmkânınız var ise köklerini kontrol edin. Koyu kahve hatta siyaha dönük ise ölü köklerdir. Kesinlikle almayın.

orkide bakımı

Orkide evde nasıl bakılır?

İlk olarak orkideyi yetiştireceğiniz yeri iyi seçmelisiniz. Orkideyi koyacağınız yerin aydınlık olması aynı zamanda direkt ışık almıyor olması gerekmektedir.

Orkideler evin doğu cephesine bakan kısımlarda daha iyi büyürler. Güney ya da batı cephesinde büyütülecek ise bir perde ile korunmaları gerekir. Eğer orkidenin yaprakları koyulaşır ise bu yeterli ışık almadıklarının göstergesidir.

Orkide için saksısı nasıl olmalı?

Genellikle 10-12 cm civarında ufak saksılar orkideler için yeterlidir. Eğer çiçeğin içinde bulunduğu toprak karışımı bozulduysa ve kökleri fazla geliştiyse değiştirmeniz yerinde olacaktır. Köklerinin ezilmeyeceği büyüklükte yeni bir saksı seçebilirsiniz. Ancak çok büyük seçmemeye de özen göstermelisiniz. 1-2 yılda bir saksının çiçeğinize uygun olup olmadığını gözden geçirmenizde fayda var.

orkide saksısı

Orkide için oda sıcaklığı ne kadar olmalıdır?

Orkideler için en iyi oda sıcaklığı gündüzleri 23 derece akşamları da 18 derece civarıdır. Yerini benimsedikten sonra normal durumlarda oda sıcaklığındaki dalgalanmalardan kolay kolay etkilenmese de özellikle tomurcuklanma dönemlerinde sorun olabilir. serin ortamlar tomurcuklanmalarını durdurabiliyor.

Orkide kaç günde bir sulanmalıdır?

Orkide kökleri her zaman nemli olmayı sevmez. Zaman zaman hafif kuruma ihtiyaçları vardır. Bu nedenle sulama zamanını tespit etmek orkideler için hayati önem taşır.

Saksı ağırlığı ölçülerek sulama zamanı tespit edilebilir. Bu yöntemde önce suya doyurulmuş saksı ağırlığı not edilir. İlerleyen günlerde bir kaç gün arayla tekrar saksı ağırlığı ölçülür.  Baş parmağınızı 1. boğumuna kadar saksı harcına soktuğunuzda eğer saksı harcı kurumuşsa sulama vakti gelmiş demektir bu ağırlık not edilerek ileride yapılacak sulamalarda yalnızca saksı ağırlığı ölçülerek sulama zamanı tespit edilir. Aslında sulama zamanı tespit etmede en iyi yöntem baş parmak yöntemidir. Ancak sürekli eller kirlendiği için biraz zahmetli olur. Özellikle ofiste orkide bakımı yapanlar için en uygun yöntem kurşun kalem yöntemidir. Bu yöntemde dışı boyalı, cilalı olmayan tahta kurşun kalem 2,5-3 cm kadar saksı harcının tam merkezine yakın yere batırılır. Zaman zaman kalemin ucu çıkarılıp kontrol edilir. Eğer kalem ucu kurumuşsa sulama yapılır.

Orkide nasıl sulanır?

Ofiste ve Evde yetiştirdiğimiz Çiçek orkideler tropik ve yarı tropik ormanlar da ağaç kabukları üzerlerin de bulunan recine kökleri havayla temas edecek şekilde yaşamaktadır. Kökler o kadar gelişmiştir ki hava neminden faydalanabilir ve ara ara yağan yağmuru emip içerisindeki besinleri alabilecek yapıdadır. Sık yapılan hata bu koşullar düşünüldüğün de orkidenin sık sık sulanma ve yüksek su ihtiyacı olduğunun zannedilmesidir. Oysa kökler gün için de çoğunlukla kurudur. Çiçek orkide sulamak kendi başına bir sanattır. Eğer bir orkide hastalanmışsa büyük ihtimalle yanlış sulamadan kaynaklanmıştır. Orkide sulama diğer evde çiçek sulamaya benzemez. Bu sebeple yapılması gereken şey çiçeğin yaşam koşullarına uygun sulama mantığını kavramaktır. Kova su doldurarak sulama; Bu yöntem de suyun kök boğazını geçmesine izin vermeden çiçek saksı kova içerisine daldırılır. Tüm saksı materyali ıslanana kadar bekletilir. Sudan çıkarılan çiçek saksı, suyu süzülerek yerine kaldırılır. Eğer bir süre sonra saksı altlığın da su birikirse dökülür.

Bu yöntem pratik ve kullanışlıdır ancak orkideleriniz de her hangi bir hastalık görülürse tek kovadan yapılan sulamalar da hastalığın diğer bitkilere sıçraması kaçınılmazdır. Bu yöntem musluk altın da veya sulama kabıyla üstten sulama yöntemidir. Orkide sulama da genel kabul görmüş bir kural saksı harcı tamamen ıslanana kadar sulamaktır. Bu nedenle dökme sulama da bol suya ihtiyaç vardır. Eğer su kaynağınız orkideler için uygunsa çeşme altına tutarak sulama yapabilirsiniz. Nasıl ve ne zaman sulama yapmalıyım, Saksı ağırlığı ölçülerek sulama zamanı tespit edilebilir.

Bu yöntem de önce suya doyurulmuş çiçek saksı ağırlığı not edilir. İlerleyen günler de bir kaç gün arayla tekrar çiçek saksı ağırlığı ölçülür. Baş parmağınızı 1. boğumuna kadar çiçek saksı harcına soktuğunuz da eğer saksı harcı kurumuşsa sulama vakti gelmiş demektir bu ağırlık not edilerek ileri de yapılacak sulamalar da yalnızca saksı ağırlığı ölçülerek sulama zamanı tespit edilir. Aslın da sulama zamanı tespit etmede en iyi yöntem baş parmak yöntemidir. Ancak sürekli eller kirlendiği için biraz zahmetli olur. Özellikle ofiste orkide bakımı yapanlar için en uygun yöntem kurşun kalem yöntemidir.

Bu yöntemde dışı boyalı, cilalı olmayan tahta kurşun kalem2-3-4-5 cm kadar saksı harcının tam merkezine yakın yere batırılır. Zaman zaman kalemin ucu çıkarılıp kontrol edilir. Eğer kalem ucu kurumuşsa sulama yapılır.çiçek Orkide kökleri her zaman nemli olmayı sevmez. Zaman zaman hafif kuruma ihtiyaçları vardır. Bu nedenle sulama zamanını tespit etmek orkideler için hayati önem taşır.

Sulama yaparken dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir?

-Sulama sabah veya öğle saatlerinde olmalıdır. Akşam sulamaları bakteri ve mantar oluşumuna yol açar.

-Sulama kök boğazını geçmeyecek şekilde yapılmalı yaprak aralarına su kaçırılmamalıdır. Eğer su kaçarsa kağıt mendille emdirilerek alınmalıdır.

-Hastalıklı bitkiler varsa daldırma yöntemi ile sulama yapılmamalıdır. Diğer bitkilere bulaşmasına sebep olur.

-Saksı altında su kalmamasına dikkat edilmelidir.

-Sulama suyu orkidenin bulunduğu ortam sıcaklığı ile aynı olmalıdır.

Orkidelerin çiçek açma süresi nedir?

Phalaenopsis orkidelerinin, 2 ile 6 ay arası süren çiçek açma süreleri vardır. Phalaenopsis orkideleri olgunlaştıkları zaman yılda 2 ya da 3 kez çiçek açabilirler. Bu orkide türü ağırlıklı olarak ilkbahar veya sonbaharda çiçek açmaktadır.

Orkidenin çiçekleri döküldükten sonraki bakım nasıl olmalıdır? 

Orkidenin bulunduğu ortamın sıcaklığının biraz altına düşürülmesi gerekir. Yaklaşık 16 derecenin altına çekebilirsiniz. 2-3 hafta kadar serin bir ortamda orkidenizi tutmanız gerekecektir. Bu süre boyunca özellikle de geceleri hafifçe su püskürtmeniz orkidenizde canlanma etkisi de gösterecektir.

Çiçekler döküldükten sonra önemli olan bir konu da saplarıdır. Budama yapmak için acele etmemekte fayda var. Saplar sararıp kahveye dönünceye kadar bekleyip budama yapılabilir.

Orkide nasıl budanır?

Orkideler genellikle ölü kısımların çıkarılması, şekil verilme ve yeniden çiçeklendirme amacıyla budanır. Budama işlemi eylül kasım ayları arasında yapılmalıdır. Orkideler hassas bitkiler olduğu için budama öncesinde elinizi ve kullanacağınız budama makasını iyi dezenfekte etmiş olmanız gerekmektedir.

Budama da kurumuş ve sararmış yapraklarla kuru çiçek sapları gövdeye yakın yerden kesilip çıkarılmalı gövdeye zarar vermemeye özen gösterilmelidir. Canlılığını yitirmiş ölü kökler temizlendikten sonra tarçın veya kömür tozu serpilerek bakteri oluşumu engellenmelidir.

Orkideler aynı çiçek sapından yılda iki üç kez çiçeklenebilir. Yeniden çiçeklendirme için çiçeklenme döneminin sonunda çiçek sapı yeşilken yaklaşık olarak çiçek sapının ortasından veya aşağıdan yukarı çiçek gözleri sayıldığında 3. gözün 2-3 cm üstünden çiçek sapı kesilmelidir. Çiçek sapı kahverengileşmiş ve tamamen kurumuşsa çiçek gövdesine yakın yerden kesip çıkarılmalıdır. 

Orkide nasıl çoğaltılır?

Orkide çoğaltmanın bir kaç değişik yolu var. Laboratuvar ortamına ihtiyaç duyan üretim şekilleri gerçekten çok güç ortamlar. Ev için en uygun üretim yöntemleri vejetatif üretim yolları. Hem daha hızlı çiçekli bitkiler elde edilebiliyor hem de uygulaması kolay yollar.

Tohumla üretim

Dünyanın en küçük tohumlu bitkisi orkideler. Bir aspirin ağırlığına yüz bin orkide tohumu sığdığı düşünülürse boyutları daha net hayal edilebilir. Kendi besinlerini karşılayamadıkları için bazı mantar türleriyle simbiyotik ilişkiye girip çimlenme için gerekli enerjiyi sağlamaları gerekiyor. Laboratuvar şartlarında mantarla aşılanan tohumlar kavanozlara ekilerek çimlenmesi sağlanıyor. Bazı orkide türlerinin çimlenmesi için 10-12 yıl gibi uzun bir süre gerekli, orkidelerin nesillerinin tehlikede olmasının başlıca sebebi çimlenmesindeki güçlüktür.

Doku kültürüyle üretim

Bitkinin çeşitli yerlerinden kesilen parçalarının steril kavanozlar içerisinde ihtiyacı olan tüm şartların yerine getirildiği özel beslenme solüsyonlarında çoğaltılıp köklendirilmesi işlemidir. Bu yolla elde edilen bitkiler anne bitkinin genetik olarak tıpa tıp aynısı olduğu için üstün melez orkide türlerinin üretilmesinde bu yol tercih edilir.

Sympodial Orkidelerin Çoğaltılması

Bu tür orkideler tek bir gövdeden yan yana simpodial olarak gelişim gösterirler. Ne kadar çok bitki gövdesi olursa olsun hepsi tek kök sistemine bağlı yani aynı bitkidir. Bu yüzden az sayıda gövdeli bitkiler ayrılırsa gelecek yıl kendini tam toparlayamayacağı için çiçeklenme gerçekleşmeyecektir. Büyüme mevsimine doğru ve çiçeksizken yapılan ayırma işlemleri daha başarılı olmaktadır.

ORKİDE NASIL ÇİÇEK AÇTIRILIR?

Orkidenize biraz özen verirseniz yıllar yıllar boyu hayatta tutabilir, büyülü çiçeklerle nice gözler kamaştırabilirsiniz. Hem de kolayca. Evet yanlış okumadınız, kolayca. Sadece aşağıdaki konulara dikkat etmelisiniz:

Fazla sulama yapmayınız. Orkide kökleri sudan çok havaya ihtiyaç duyar.
Çiçek açmıyorsa, büyük ihtimalle aldığı ışık yetersizdir. Pencere pervazına veya yakınına yerleştiriniz.
Doğrudan güneş ışığına maruz kalmamalı.
Toprağı oldukça geçirgen olmalı.
Saksısı fazla suyu atıyor olmalı.
Esintiye bayılırlar.
Maruz kaldıkları gece sıcaklığı 10 derecenin altına düşmemeli.
En önemlisi, sevginizi esirgemeyiniz. Orkideler gözlerinizden taşan enerjiyi gönüllerinde hissederler.
Orkide bakımı konusunda bir uzman olabilmeniz için ışık, sulama ve orkide toprağı gibi konuları sizler için detaylandırdık:

Işık

Orkideler parlak gün ışığını sever. Dolayısıyla yaprakları olabildiğince uzun süre güneş ışığı görmelidir. Bununla birlikte, özellikle sıcak saatlerde güneş ışığı uzun süre doğrudan orkide üzerine düşerse zarar verebilir. Çiçek ömrünün kısalmasına neden olur, yeşil yapraklarında güneş yanıkları oluşabilir.

Güneş ışığını en doğru şekilde kullanabilmek için orkidenizi pencere pervazı önüne veya yakınına koyun. Güneş ışınlarının doğrudan yakmasını önlemek için ise bir tül perde çekebilirsiniz. (Mevsime göre orkidenizin yerini değiştirmeniz gerekebilir.)

Orkidemi Evimde Nereye Yerleştirmeliyim?

Orkidenizi yerleştirmek için en uygun olan yer, doğuya veya güneye bakan pencere önüdür. Batıya bakan pencere önüne yerleştirirseniz, öğleden sonraki sıcaklık bitkinize zarar verebilir. Kuzeye bakan bir pencere ise genellikle yeterli ışık sağlayamayacaktır.

Terlik orkidesi veya miltonia orkidesi; güve orkidesi kadar ışığı sevmez. Bu tür orkideler için en uygun yer, kuzeye bakan bir pencerenin yakınıdır.
Cattleya, Dendrobium, Oncidium, Cymbidium gibi orkide türleri ise son derece bol ışığı sever. Bu türler için en uygun yer, güneye veya güneydoğuya bakan bir pencerenin pervazıdır.
Not: Orkidenizin yapraklarının pencereye temas etmemesine dikkat edin. Soğuk iklimlerde yaprakları donabilir.

Gece sıcaklıkları 10 derecenin altına düşmüyorsa orkidenizi balkonda da yetiştirebilirsiniz. Bu sayede temiz hava ve hafif esinti hızla gelişmesini sağlayacaktır. Ancak bu durumda da balkon duvarı vb. gölgesi ile güneşin en tepede olduğu andaki yakıcı ışınlardan orkidenizi korumalısınız.

Orkidem Yeterince Işık Alıyor mu?

Orkidenizin yeterince ışık alıp almadığını anlamak için yapraklarına bakınız:

Yeterli miktarda güneş ışığı alan sağlıklı bir orkidenin yaprakları parlak ve açık yeşil renkte olur. İçinde sarı tonlar barındıran çim yeşili gibi.
Orkidenizin yaprakları koyu yeşil renkte ise, yeterli miktarda ışık almıyor demektir.
Yeşil yapraklarında kızıla çalan tonlar varsa, çok fazla ışık alıyor olabilir.
Sulama
Orkidelerin çiçekçilerde dünyaya kazık çakmış gibi yaşayıp da eve getirince iki haftalık ömürleri kalmasının temel nedenini açıklayalım: Aşırı sulama. Evde yetiştirilen çoğu orkidenin ölme nedeni, aşırı sulama olmaktadır. Emin olun orkideye gereğinden fazla su vermek, yetersiz sulamadan daha tehlikelidir.

Sulama esnasında aşağıdakileri aklınızda tutmalısınız:

Sabahın erken saatlerinde sulamalısınız.
Toprağı kurumadan yeniden sulama yapmamalısınız.
Kökler göllenmiş suya temas etmemeli, aksi takdirde çürür.
Sulama esnasında bolca su dökün. Ancak saksınız fazla suyu dışarı atıyor olmalı. Detaylı bilgi için saksı ve saksı toprağı başlığına göz atabilirsiniz.
Saksıdan taşan orkide kökleri varsa, bir sprey yardımı ile o kökleri de sulayabilirsiniz.
Orkidenizin yeni sürgünler ve kökler verdiğini fark ettiğinizde sulama miktarını artırınız.

Ne Sıklıkla Sulamalıyım?

Orkidenizi ne sıklıkla sulamanız gerektiği mevsime, orkidenizin gelişme döneminde olup olmadığına ve çiçek açıp açmadığına göre değişkenlik gösterir. Genellikle her 5-12 günde bir sulama yapılması yeterli olmaktadır.

Eğer orkideniz dinlenme halinde ise, yani hızlı bir şekilde büyüme veya çiçek açma döneminde değilse haftada birden daha sık sulamayınız.
Hızlı bir şekilde büyüyorsa, çiçek açmakta ise ve sıcak mevsimde iseniz haftada iki kez sulayınız.
Sulamak için baktığınızda toprağı hâlâ nemli ise aradan bir hafta geçmiş bile olsa sulama yapmayınız.
Orkidemin Suya İhtiyacı Olduğunu Nasıl Anlarım?
Uzmanlaştıkça orkidenizin suya ihtiyaç duyup duymadığını bir bakışta anlamaya başlarsınız. Yapraklarına ve saplarına bakın. Solmuş, sarkmış ve buruşmuş ise orkidenizin suya ihtiyacı var demektir. (Çiçeğinizin suya ihtiyacı olduğunu fark etmediğiniz sürece sulama yapmanıza gerek yoktur)

Aşağıdaki yöntemleri de kullanabilirsiniz:

Kürdan Saplayın:  Bir kürdanı veya boyanmamış kurşun kalemi orkidenizin toprağına derince saplayın. Tahta olan kısımlar koyulaşırsa henüz sulamanıza gerek yoktur.

Parmağınızla Kontrol Edin: Parmağınızı orkidenin toprağına derince batırarak ıslaklığı hissedebilirsiniz. Bu yöntem orkidenize zarar vermez, rahat olabilirsiniz. Islak olup olmadığından emin olamadıysanız; en az bir gün daha bekledikten sonra orkidenizi sulayın.

Saksının Ağırlığına Bakın: Ustalaştıktan sonra saksının ağırlığından da sulama gerekip gerekmediğini anlayabilirsiniz. Ağırsa toprak hâlâ nemlidir; hafifse sulamanız gerekmektedir.

Sıcaklık

Orkidelerin çoğu sıcaklığa karşı nazenin çiçeklerdir. Doğada doğal ortamlarında bulunan orkideler daha çok güz aylarında ve geceleri sıcaklık düştüğü zaman çiçek açarlar. Dolayısıyla siz de orkidenize çiçek açtırabilmek için gece sıcaklığını 10 derece düşürmelisiniz. Çoğu orkide için en uygun gece sıcaklığı 15,5 derece, gündüz sıcaklığı ise 25 derecedir.

Saksı ve Saksı Toprağı

Bahçenize dikeceğiniz orkidenin büyük ihtimalle yaşayamayacak olmasının temel nedeni ne biliyor musunuz? Köklerinin yeterince hava alamaması. Orkide kökleri ince tanecikli olan ve çok su tutarak göllenme yapan topraklarda yaşayamaz. Kökleri oldukça büyük hava boşluklarına ihtiyaç duyar.

Bu nedenle orkidelerin doğal olarak filizlendiği yerler orman veya bahçe zemini gibi tamamen toprak alanlar değil; ağaç kökleri veya kaya çatlakları gibi boşluklu yerler olmaktadır.

Orkidemin Toprağı Nasıl Olmalı?

Orkidenizin toprağı çakıl taşı gibi üzerindeki suyu tamamen sıyırıp kuru kalmamalı. Nem tutabilmeli. Ancak daha önemlisi; katmanları arasında göllenme yapmamalı. Bol miktarda ağaç kabuğu veya turba kömürü içeren topraklar ve saksı malzemeleri tercih edilebilir.

Orkide toprağı olarak kullanılan en verimli malzemelerden biri köknar ağacı kabuğudur. Çoğu orkide aşağıdaki malzemelerle (veya karışımları ile) dolu olan saksıda da büyüyebilmektedir:

Turba yosunu
Bataklık yosunu
Cam (kaya) yünü
Perlit
Hindistan Cevizi Lifi
Not: Hazır orkide toprakları satın alabilirsiniz.

Toprağını Ne Zaman Değiştirmeliyim?

Orkidenizin kökleri saksı dışına taştığında veya toprağın verimsizleşmeye başladığını hissettiğinizde saksı değişimi yapmalısınız. Duruma göre daha büyük bir saksıya geçmeniz gerekebilir. Herhangi bir acil durum söz konusu olmadığı takdirde, her 18-24 ayda bir orkide toprağını değiştirin.

Saksı Tercihi

Orkidenin bulunduğu saksı, fazla suyun atılabilmesi için delikli olmalı.  Hatta bu drenaj delikleri diğer bitki saksılarının aksine sadece tabanda değil yanlarda da olursa daha iyi olur. Ayrıca söz konusu çiçekler orkide olduğu zaman şeffaf saksılar da tercih edebilirsiniz. Küçük boyuttaki saksılar yeterli olacaktır.

Dikkat: Çok önemli bir nokta olduğu için tekrar tekrar vurgulamakta fayda var: Orkidenizin kökleri sürekli su ile temas ederse çürür. Sonrasında bitkiniz de tamamen ölür. Geçirgenliği oldukça yüksek topraklar tercih etmeli, saksınızın geniş boşaltım delikleri olduğundan emin olmalısınız.

Yarı Hidroponik Orkide Yetiştiriciliği

Saksı toprağı yerine orkidenizin yarı hidroponik yöntemle de güzelce büyümesini sağlayabilirsiniz. Bu yöntem için aşağıdakileri sırası ile uygulayın:

Orkide saksınızın toprağını gevşetin.
Bitkinize ve köklerine zarar vermeden orkide ile birlikte tüm toprağı çıkarın.
Köklere yapışmış olan tüm toprağı dökün.
Su yardımı ile köklere yapışmış olan kalan toprağı da temizleyin. Bu işlem esnasında bir diş fırçasını nazikçe kullanabilirsiniz.
Ölü (kağıtlaşmış, yumuşamış, içi boşalmış) kökleri budayın. Elinizde bitki dezenfektanınız varsa köklerin ve orkidenin kalanı üzerine püskürtün.
Genleştirilmiş kil agregasını (kil toplarını – LECA) suda yıkayın.
Kil agregalarını en az 4 saat boyunca su ile seyreltilmiş bitki besininde bekletin.
Kurutun ve hafifçe yıkayın.
Yeni bir saksıya geçin (şeffaf saksıları tercih etmeniz daha iyi olur). Tabanına 2,5 cm yüksekliğinde kil agregası döşeyin.
Orkidenizi kökleri yayılacak şekilde güzelce yerleştirin.
Köklerinin tamamını kapatacak şekilde saksınızı kil agregası ile doldurun.
Saksının tamamına oda sıcaklığında su ile oldukça seyreltilmiş bitki besini ekleyin. Bu şekilde 15 dakika bekletin. Sonra saksınızı eğerek tabanında 2 cm su kalana kadar suyu boşaltın.
Buradaki iki cm’lik su, bitkiniz için gerekli olan su ve besin ihtiyacını karşılayacaktır. Yarı hidroponik orkide yetiştiriciliği ile ilgili görüntülü anlatım için buyrun.

Gübreleme

Diğer şartlar sağlandığı sürece, orkidenize gübre atmasanız da orkideniz uzunca bir süre büyüyebilir ve çiçek açabilir. Ancak düzenli olarak gübre kullanırsanız gözle görülür bir gelişim farkı olacaktır. Ayrıca çiçek açma ihtimali artacak ve daha kısa sürede çiçek açacaktır.

Orkide gübresi ile ilgili bazı önemli noktaları paylaşalım:

Hiç üre içermemelidir.
Azot (N), fosfor (P), bol miktarda potasyum (K) ve demir (F) içermelidir.
Hazır olarak bulunabilen sıvı orkide gübresi ve orkide besinleri mevcuttur.
Elinizde orkide gübresi yoksa, herhangi bir saksı gübresi de iş görecektir.
Not: Orkide gübresi veya besini üzerinde genellikle kullanım kılavuzu olmaktadır. Bazı türleri toz halinde veya kuru olabilir, ıslatılarak suda çözünmesi gerekir. Kuru orkide gübreleri çok yoğun içeriklidir. Suda çözünmeden orkideye doğrudan temas ederse bitkinizi yakabilir.

Orkidemi Ne Sıklıkla Gübrelemeliyim?

Orkideler, büyüme dönemlerinde ayda bir kez gübrelenmelidir. Aktif büyüme dönemleri genel olarak martta başlar, kasım ayı gibi sonlanır. Kasım başında gübreledikten sonra aralık ayını atlayın, ocak ortalarında gübreledikten sonra şubat ayını atlayın ve mart sonunda gübreleyin. Bu aydan itibaren ayda bir kez gübreleyebilirsiniz.

Bakımı konusunda titiz hareket edebilecekseniz, bir ayda atacağınız gübre ölçeğinin dörtte birini hafta hafta atabilirseniz daha verimli olacaktır.
Daha seyrek gübrelerseniz, büyümesi yavaşlayacağı gibi çiçek açması da güçleşir.
Yeni çiçeklerin açmaya başladığını fark ettiğinizde hemen gübre atabilirsiniz.
Dikkat: Gereğinden az gübre kullanırsanız, orkidenize fazla zararı olmayacaktır. Ancak gereğinden fazla gübre, orkide köklerini yakabileceği için daha tehlikelidir. Bu nedenle miktarı konusunda kararsız kalırsanız, az koymayı tercih edin.

Havadarlık ve Nem

Orkideler aynı bizim gibi tenlerinde hafif bir esinti olmasına bayılır. Doğal ortamlarında bulunan orkideler nemli, temiz ve hafif esintili havalarda çiçek açmaktadır. Havasız ve kuru ortamlar orkidenin çiçek açmasını engelleyebilir. Ayrıca hava nemli olmalı. Tropikal bitkiler olduğu için nemi severler.

Hafif bir esinti, bol oksijen ve bol nem… Mutlu bir orkideye sahip olmanın sırrı burada. Evlerimizdeki ortalama nem oranı, büyük ihtimalle bir orkidenin en sevdiği nem oranından daha azdır. Bu sorunu çözmek için aşağıdaki ipuçları çok hoşunuza gidebilir:

Banyo ortamı nem açısından orkidenize çok iyi gelebilir; ancak havadar olmazsa veya güneş ışığı almıyorsa sorun doğabilir.
Düşük ayarda çalışan vantilatörler kullanabilirsiniz. (Vantilatör orkideye doğrultulmamış olmalı.)
Kış aylarında orkidenin bulunduğu odada nemlendirici cihaz çalıştırabilirsiniz.
Pencerelerinizi sık sık açarak odayı havalandırmalısınız.
Not: Güve orkidesi yüzde 40-70 arası nem isterken; çoğu diğer orkide türü yüzde 60-80 arası nem ister. İnternetten kolay bir arama sayesinde bulunduğunuz yerdeki nem oranını öğrenebilir, ona göre önlem alabilirsiniz.

Bu arada yetersiz nem oranı orkidenize kolay kolay zarar veremez. Ancak çiçek açmasını birazcık zorlaştırabilir. Fazla endişe etmenize gerek yoktur.

Orkideye Çiçek Açtırmak İçin Diğer İpuçları

Yaygın olan orkide türleri içerisinde sadece güve orkidesi aynı saptan tekrar çiçek verebilmektedir. Ancak çiçek verse bile o çiçeğin bulunduğu sap hantallaşacak; açan çiçek ise daha küçük boyutta olacaktır. Dolayısıyla budama yapmak çoğu zaman kaçınılmaz olmaktadır.

İki farklı budama önerisi vardır:

Açan çiçek düştükten sonra, orkideyi yeşil yapraklarının hemen üzerinden budayabilirsiniz. Böyle yapınca birkaç ay sonra çiçek açacaktır.
Ya da orkidenin toprağa en yakın olan üçüncü boğumun hemen üzerinden budama yapabilirsiniz. Bu boğumlardan biri tekrar filiz verecek, 8-12 hafta sonra çiçek açacaktır.
Not: Bazı güve orkideleri çok genç oldukları için ya da genetik olarak elverişli olmadıkları için tekrar çiçek açamazlar. Bu orkideler genellikle dallanmış saplardan elde edilmiş olmaktadır.

Dikkat: Budama esnasında çiçeğiniz hastalık kapabilir. Bu nedenle budama makasınızın, tek yönlü jiletinizin veya maket bıçağınızın steril olmasına dikkat ediniz. Ayrıca budama esnasında yeşil yapraklara zarar verirseniz o yaprak tamamen kuruyabilir.

Doğru bakımla çoğu orkide yılda en az bir kez çiçek açar. Ancak elinizdeki orkidenin sapları boynu bükük mahzun şekilde bakıyorsa size; aşağıdaki önerileri de değerlendiriniz:

Tohum ekilerek yetiştirilen orkidelerin çiçek açma süresi 5 yılı bile bulabilir. Bu nedenle zaten çiçek açmış bir orkide satın alırsanız gelecek yıl tekrar çiçek açma şansı çok daha yüksek olur.
Orkidenizle ilgili temel bakım şartlarını yerine getirdiyseniz, çiçek açmamasının nedeni büyük ihtimalle yeterince ışık almıyor olmasıdır. Bu durumda tam spektrum bitki lambası adı verilen ürünü satın alabilirsiniz.
Aktif büyüme dönemlerinde olduklarında bir veya iki hafta boyunca orkidenin bulunduğu odanın sıcaklığını 10 derece düşürürseniz, çiçek açacaktır.