Özürlü kimsenin sabah namazı için aldığı abdest ne zamana kadar devam eder?

Özür sahibinin abdesti Hanefî mezhebinde benimsenen görüşe göre namaz vaktinin çıkması ile bozulur. Buna göre sabah namazı için alınan abdest de sabah namazının vaktinin çıkması (güneşin doğması) ile bozulmuş olur. Ancak sabah namazının vakti içinde özrünün geçici olarak kesildiği bir anda abdest almış ve henüz özrü ortaya çıkmadan ve abdestini bozacak başka bir şey de meydana gelmeden güneş doğarsa, bu durumda namaz vaktinin çıkmasıyla abdesti bozulmuş olmaz.

Özürlü kişi güneş doğduktan sonra aldığı abdestle abdestini bozacak başka bir şey olmadığı sürece, Cuma namazı dahil öğle vaktinin sonuna kadar dilediği namazları kılabilir. Çünkü vakit çıkmamıştır (Merğînânî, el-Hidâye, l, 33; Kâsânî, Bedâiü’s-Sanâi, l, 241).
Maliki mezhebine göre özürlünün abdesti, vaktin girmesi veya çıkmasıyla bozulmaz; abdesti bozan başka bir halin meydana gelmesiyle bozulur (İbn Rüşd, Bidâyetü’l-müctehid, l, 47).

Abdest almaya gücü yetmeyen kimse ne yapmalıdır?

Abdest almaya gücü yetmeyen ve kendisine yardım edecek kimsesi de olmayan kişi, teyemmüm ederek namazlarını kılar. Teyemmüm de yapamayacak durumda ise, kendisini abdestli gibi kabul ederek, kılabildiği şekilde namazlarını kılar (İbn Nüceym, Bahru’r-Râik, Beyrut, ts. I, 148).

Abdest ve teyemmüme güç yetiremeyen kişi nasıl namaz kılar?

Dinimiz, kişiye güç yetirmeyeceği yükü yüklemez. Allah Teâlâ Kur’an-ı Kerimde: “Allah bir kimseyi ancak gücünün yettiği şeyle yükümlü kılar” (Bakara, 2/286) buyurmuştur. Bu ilke, ibadetlerin yapılışı ile ilgili konularda olduğu gibi, ibadetlerin kişiye gerekliliği konusunda da geçerlidir. Mesela, aklı olmayana namaz farz değildir, abdest alma imkânına sahip olmayan kişi abdest almaz, teyemmüm yapar. Kendi başına abdest alamayan ve teyemmüm edemeyen ve bu konuda kendisine yardım edecek birini de bulamayan kişinin namaz kılıp kılamayacağı, ihtilaf konusudur. Tercih edilen görüşe göre bu durumda olan kişi namazlarını kılmaz, daha sonra imkân bulduğunda kaza eder (İbn-i Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, I, 168).

Kaynak: Diyanet İşleri Başkanlığı