Prof.Dr.İlhami Çelik: Rakamlar umut verici

Türkiye'de koronavirüsü atlatan kişi sayısının günlük vaka sayısını geçmesinin ardından Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof.Dr.İlhami Çelik son duruma ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Çelik, vaka sayılarının düşük seviyede olduğunu ve bunun ümit verici olduğunu kaydetti. Bunda da en önemli etkenin sokağa çıkma kısıtlamasının olduğunu belirten Çelik; "Her gün takip ediyoruz diğer ülkelerin rakamlarını. Amerika şuanda en fazla hasta sayısına ve ölüm oranına sahip ülke olarak gözüküyor. Tüm vakaların yüzde 31'i civarında Amerika'ya ait. Bu ciddi bir rakam. Türkiye 7’nci sırada şu an da. Türkiye’nin hem milyondaki vaka sayısı hem de milyondaki ölüm sayısı açısından bu ilk 7 ülke arasında en iyi olduğunu görüyoruz. Beklenen artış normal, zaten yedi günde iki katına çıkmasını bekliyorduk rakamların. Böyle giderse haftada bir iki katına çıkması normal gözüküyor. Ama bizim vaka sayımızın bu hafta biz ikiye katlamasından daha düşük seviyede olduğunu görmekteyiz. Dolayısıyla ümit verici, yapılan bu sokağa çıkma kısıtlaması önlemlerinin oldukça işe yaradığını görmekteyiz" dedi.

"VİRÜSÜ ENGELLEMENİN EN İYİ YOLU SOKAĞA ÇIKMAYI KISITLAMAKTIR"

Enfeksiyon zincirini kırmanın en etkili yolunun sokağa çıkma kısıtlaması olduğunu ancak insanların da psikolojilerinin de düşünülmesi gerektiğinin altını çizen Çelik; "Bu virüs insandan insana bulaşıyor. Bir kişide varsa diğerine geçiyor. Sıtmada gördüğümüz gibi sivrisinek aracılığı ile bulaşmıyor. Dolayısıyla yapmamız gereken en basit şey, enfeksiyon zincirini kırabilmek için iki insanın bir araya gelmesini önlemeye çalışmak. Başka insanların sokakta, kapalı alanlarda veya herhangi bir yerde bir araya gelmesini engellememiz gerekiyor bulaşı engellemeniz için. Dolayısıyla yapılacak en iyi şey, insanların evlerinde kalması. Enfeksiyon zinciri vektör dediğimiz başka bir taşıyıcıya sahip değil. Direk bir insandan diğer insana bulaşıyor. Bunu engellemenin en iyi yolu sokağa çıkmayı kısıtlamaktır. En güzeli insanların sokağa tamamen çıkmamasıdır. Ama bu insanların yaşamı ile bağdaşmayacak kadar zor bir durumdur. Şimdi kendimizi düşünecek olursak evde hapis hayatı yaşıyorsunuz. Tüm insanları buna mahkum ettiğimiz zaman, size su getirecek kimse olmayacak, ekmeğinizi kim alacak, yemeğinizi kim alacak ve nasıl çalışıp nasıl geçineceksiniz? Bunların hepsinin göz önünde bulunması lazım. Bu insanların hepsini bir yere kapatalım, ama bunların sadece bir vücuttan oluşmadığını bir ruhunun, bir psikolojisinin olduğunu da unutmamamız gerekiyor. Ve şuanda bizimde gördüğümüz en önemli şey, psikolojilerinin çok bozulmaya başladığı. Bununda nedeni sürekli bu korku pompalanmasıdır zaten. İnsanlarda benim koronafobi dediğim bu korku sendromunun oluşmuş olması. Dolayısıyla yasaklamak mümkün ama öbür taraftan insanların psikolojisini düşünmek gerekiyor. Çünkü bu salgın bittiğinde geriye ne kalacak bize onu hesaplamak lazım" ifadelerini kullandı.

"PİK YAPMAK İÇİN HENÜZ 1-2 HAFTA VAR"

Hastalığın ne zaman pik yapacağını sorulması üzerine Prof. Dr. Çelik, "Daha öncede belirttiğim üzere Haziran gibi düşünüyoruz. Bunun bilimsel kanıtı yok, öngörümüz bu şekilde. Haziran gibi bitmesini ön görüyorum. Pik yaptık mı Türkiye’de? Henüz yapmadık. Pik yapmak için henüz 1-2 hafta olduğu kanısındayım. Umarım insanlarımız önlemlere uyarlar. Bu süreci yayvan bir şekilde geçirmiş oluruz. Hem hastalık iş gücümüz artmamış olur" şeklinde konuştu.

"GİYSİLERDEN VİRÜSÜN BULAŞTIĞINA DAİR BİR KANIT YOK"

Bilim Kurulu Üyesi Çelik, giysilerden ve ayakkabılardan virüsün bulaştığına dair bir kanıtın bulunmadığını, dolayısıyla tedirgin olunmasına gerek olmadığını söyleyerek, "Bakın bununla alakalı yapılmış çalışmalar var. Çelik yüzeylerde, ahşap yüzeylerde 5 güne kadar yaşayacağını öngörülen şeyler var. Burada önemli olan şudur, virüs bulaşıcı ve hastalık yapıcı bir etkiye sahip midir? Öyle değildir, bu virüs yüzeylere bulaştıkça bunun miktarı azalır. Hastalık yapıcı mikrobun miktarı azalmış olur. Eğer 100 tane mikrop insanda hastalık oluşturacaksa bu 5 günlük süre içerisinde bu giderek azalır 5’e 2’ye, 1’e düşer belki. Siz onu saptayabilirsiniz çok moleküler yöntemler ile ancak, bu hastalık oluşturmaz. Dolayısıyla yiyeceklerden içeceklerden tabi ki normal temizliğimizi her zaman yapacağız. Ancak öbür türlü takıntılı bir şekle getirmenin bir anlamı yok, oradan bulaşmaz. Giysilerden bulaştığına dair bir kanıt yok, ayakkabılardan bulaştığına dair bir kanıt yok. Virüsün burada bulunması ayrı bir şey bulaşıp hastalık yapması ayrı bir şeydir. İnsanlarımızın bu konuda tedirgin olmasına hiç bir sebep yok" dedi.

İYİLEŞEN TEKRAR KOVİD-19'A YAKALANABİLİR Mİ?

Korona virüs tedavisi görerek hastalığı atlatan insanların tekrar hasta olmasının olası gözükmediğini aktaran Prof. Dr. Çelik; "Ben bu durumda olan hastaların ilerde daha çok viral yükün arttığın gördüğümüz tam iyileşmeyen dediğimiz hastalar var. İyileşen kişi, hekimce karar verilmiş, kişisel negatifliği iki kere göstermiş hastaların tekrardan alma şansı yok gibi gözüküyor. Ama bununla alakalı daha ileri gözlemlere ihtiyacımız var. İyileştiyse o kişide artık meydana gelmiştir, o kişinin tekrar hasta olması olası gözükmemektedir. Ancak bu kişilerin antikor düzeyinin ne olduğu konusunda kesin bir fikrimiz yok. Ama pratik olarak hastalar şunu düşünsünler 'ben bu hastalığı atlattım bir daha hasta olmayacağım' demeleri çok çok mantıklı ve doğru geliyor" diye konuştu.

MASKELER TIBBİ ATIKLARA ATILMALI

Kullanılan maskelerin açık alan yerine tıbbi atıklara atılmasını da ifade eden Çelik, "Ortamdaki maskeden bulaşma riski var mı? Bunu demek çok zor ama bu ahlaki olarak ve çevre temizliği açısından doğru değil. Onların dışarı atılmaması gerekiyor. Bunların yoğun virüs temasını maruz kaldığını görürsek tıbbi atıklara atılmasında fayda var. Bulaştan çok bunu çevreyi kirletmemek adına gerektiğini düşünüyorum" ifadelerini kullandı.

"DİKKATLİ VE TEMKİNLİ DAVRANMAK GEREKİYOR"

Şu anda olduğu gibi Ramazan Bayramı'nda da gerekli tedbirlere uyulması, bayramlaşma programlarında dikkatli olunması gerektiğini belirten Çelik; "Salgının bitmeyeceğini öngörürsek bunu yapmamak lazımdır. Şimdi ne yapıyorsak o zamanda aynısını yapmak gerekiyor. Bu tür bir bayram tebliğinde bulunmak akıllıca gözükmüyor. Çok dikkatli ve temkinli davranmak gerekiyor. Sosyal mesafe kuralına uymak gerekiyor. Şu aşamada bayramda bu virüs biter mi? Zor bir tarih, 23 Mayıs gibi denk gelecek. Bulaşıcılık açısından risk taşır. Temkinli olmak gerekiyor" şeklinde konuştu.

"İNSANLARIMIZ SOSYAL İZOLASYONA UYARSA DAHA KOLAY ATLATIRIZ"

Kayseri'de iyileşen vakaların çok fazla olduğunu Şehir Hastanesi olarak kaldırmayacakları bir yükün bulunmadığını da sözlerine ekleyen Bilim Kurulu Üyesi ve Hastane Başhekimi Prof. Dr. İlhami Çelik konuşmasını şöyle sürdürdü;

"Sayı vermem doğru olmaz. İyileşen vakalarımız çok çok fazla. Vefat eden hastalarımız da var maalesef. Kıyasladığımız zaman iyileşen hastalarımız çok çok fazla. Bizim amacımız tüm hastalarımızı kurtarmak. Çok yüksek rakamlarımız yok Allah’a şükür. Elimizden geleni yapıyoruz. Kaldırmayacağımız bir yük yok ortada. Umarız böyle devam eder. Eğer insanlarımız sosyal izolasyona devam ederlerse, evlerinde kalmaya devam ederlerse çok daha rahat ve kolay atlatmış oluruz. Bu durum tamamen vatandaşlarımıza bağlı. Önlemlere uyarlarsa çok rahat bir süreç yürütebiliriz. Ancak uyulmazsa daha sıkıntılı süreçler yaşanması mümkün olabilir."

TÜRKİYE'DEKİ SON DURUM

Sağlık Bakanlığının internet sitesinde yer alan ve Sağlık Bakanlığı Fahrettin Koca'nın Twitter'dan paylaştığı "Türkiye Günlük Koronavirüs Tablosu"nun güncel verilerine göre, 24 Nisan'da  38 bin 351 test yapıldı. Bu kapsamda 3 bin 122 kişiye Kovid-19 tanısı konuldu.

Son 24 saatte 109 hasta vefat etti, 3 bin 246 hasta ise iyileşti.

Toplam test sayısı 830 bin 257, toplam vaka sayısı 104 bin 912, toplam vefat sayısı 2 bin 600, toplam yoğun bakım hasta sayısı 1790, toplam entübe hasta sayısı 929, toplam iyileşen hasta sayısı 21 bin 737 oldu.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Twitter'dan yaptığı paylaşımda, "Son 24 saat içinde taburcu olan hasta sayısı, bugüne kadar iyileşen toplam hasta sayısının yaklaşık yüzde15'ini oluşturuyor. Taramada, erken tanı ve tedavide başarılıyız. Bu noktadan geri dönüş olmamalı. Alınan sonuçlara tedbirle destek şart. Bize güç verin." ifadelerini kullandı.