Rusya, Ukrayna'ya neden saldırıyor? Rusya - Ukrayna savaşı başladı mı? Savaş mı çıktı son dakika 2022?

Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan gerilimin ardından dünyanın beklediği oldu. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna'nın Güneydoğusunda bulunana Donbas'taki Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Lugansk Halk Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını tanıyan kararnameyi imzaladıktan sonra bu ülkelerden gelen talep üzerine Ukrayna'ya operasyon başlattıklarını açıkladı. Bunun üzerine Rusya, Ukrayna'ya neden saldırıyor? Rusya - Ukrayna savaşı başladı mı? Savaş mı çıktı son dakika 2022? sorularının yanıtları araştırılıyor.

RUSYA, UKRAYNA'YA NEDEN SALDIRIYOR?

Rusya ile Ukrayna arasındaki sorunların temeli Ukrayna'nın Avrupa Birliği (AB) ile yakınlaşması üzerine açıldı. Daha sonra Rusya yanlısı Viktor Yanukoviç, ülkenin Batı'ya yönelmesini engellemek için 2013 yılında AB Ortaklık Anlaşması'nı askıya aldığını açıkladı. Bunun üzerine 2013 yılında başlayan meydan olayları ile Ukrayna iç karışıklık yaşandı. Yanukoviç'in kararları protesto edilirken olaylar kontrolden çıkınca Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç, Rusya'ya kaçtı. Ukrayna insanları Batı ve Rus yanlısı olarak iki kutuplu ayrılmalar yaşadı. 

2013 yılını "meydan olayları" ile uğurlayan Ukrayna yeni yılı iç karışıklıkla karşıladı. Bağımsızlık Meydanı'nda aylarca toplanan binlerce Batı yanlısı Yanukoviç'in kararını protesto etti. Rusya yanlılarının da sokaklara çıkmasıyla zaman zaman çatışmalar yaşandı. Olayların kontrolden çıkması üzerine dönemin Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç, Rusya'ya kaçmak zorunda kaldı. Coğrafi olarak Avrupa ile Rusya arasındaki Ukrayna'nın insanları da Rus ve Batı yanlıları olarak kutuplara bölündü.

Ukrayna'da Rus kökenli nüfusun bulunduğu Donetsk ve Lugansk'daki ayrılıkçı gruplar Rusya tarafından desteklendi ve hükümete saldırdı.  Ayrılıkçılar sözde halk oylamalarıyla 11 Mayıs 2014'te Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Lugansk Halk Cumhuriyeti isminde iki ayrı sözde yönetim oluşturdu.

16 Mayıs 2014'te Rusya tartışmalı bir kararla yerli halk olan Tatarlar ve Ukraynalıların karşı çıkarak katılmadığı referandumun Kırım'ı ardından yasa dışı ilhak etti. 

Fransa’nın başkenti Paris’te 9 Aralık 2019’da, 3 sene aradan sonra Ukrayna, Rusya, Almanya ve Fransa'nın katılımıyla Normandiya Dörtlüsü Liderler Zirvesi yapıldı. Burada tam ateşkes ve Minsk Anlaşması'na bağlılık vurgusu yapılsa da çatışmalar zirveden sonra yeniden arttı.  Krizin çözümüne ilişkin Rusya, Ukrayna ve AGİT'ten oluşan Üçlü Temas Grubu, 27 Temmuz 2020'den itibaren kapsamlı ateşkes kararı aldı. Bu kapsamda 2021 senesine kadar kapsamlı ateşkes ufak çaplı krizlere rağmen sürdürüldü.

Ancak bu yıl Rus ordusunun Ukrayna sınırına adeta askeri yığınak yapması, Donbas bölgesinde zaten hiçbir zaman bitmeyen çatışmaları yeniden artırdı. Rusya yanlısı ayrılıkçıların 26 Mart'ta 4 Ukraynalı askeri öldürmesi bölgedeki krizi zirve noktasına çıkardı. Saldırılar karşısında Ukrayna ordusunun tedbirlerini artırması üzerine Rusya, sınıra ve ilhak edilen Kırım'a asker yığdı.

Ukrayna Genelkurmay Başkanı Ruslan Homçak, 30 Mart'ta Ukrayna Parlamentosundan yaptığı konuşmada, Rus Silahlı Kuvvetlerinin askeri tatbikat bahanesiyle Ukrayna sınırının kuzeyi, doğusu ve Kırım'da Rusya'ya ait 28 tabur birlik olduğunu söyledi. Homçak, bu durumun Ukrayna'nın askeri güvenliği için bir tehdit oluşturduğunu kaydetti.

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov ise "Rusya kendi toprakları içerisinde silahlı kuvvetlerini kendi takdirine bağlı hareket ettiriyor. Bu hiç kimseyi rahatsız etmemeli ve bu hiç kimse için tehdit içermiyor." ifadelerini kullandı.

Bu açıklamalardan sonra hem Moskova hem de Kiev Donbas çevresine askeri sevkiyatını artırdı.

Ayrıca, şubat ayında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in yakın dostu Viktor Medvedçuk'un kontrolünde olduğu iddia edilen 3 kanal Rusya tarafından finanse edildiği gerekçesiyle kapatıldı. Akabinde de Medvedçuk ve çevresine ekonomik yaptırımlar uygulandı. Bir yandan da ülkede kısa zaman önce Kırım'ı Kurtarma Stratejisi duyuruldu. Bu gelişmeler de gerginliğin artmasını sağlayan faktörlerden olarak görülüyor.

Rus yanlısı ayrılıkçılarla Kiev yönetimi arasında devam eden çatışmaları durdurmak için 2014 ve 2015’te Minsk Anlaşmaları imzalandı.

Anlaşmalara göre, bölgede ateşkes sağlanacak, esir takası yapılacak, Kiev yönetimi merkezi gücünü azaltarak yerel yönetimlerin yetkilerini artıracak ve Donbas’a özel statü sağlayacak anayasa değişikliği yapacaktı. Rus yanlısı ayrılıkçılar ise Ukrayna-Rusya sınırının kontrolünü devlete geri verecek, bölgedeki silahlarını çekecekti. Ancak bugüne kadar iki tarafın karşılıklı birbirini ateşkesi ihlal ettiğini suçlamasıyla anlaşmaların yürürlüğe konması aksadı.

Rusya Donbas'a Ukrayna anayasasında Donbas’a özel statü sağlayacak değişiklikte ısrarcı olurken Ukrayna tarafında böyle bir değişikliğin ülkeyi bölünmeye sürükleme ihtimaline karşın şüpheyle karşılanıyor.

Bir yandan da Moskova krizi Ukrayna'nın iç savaşı olarak göstermeye ve Kiev'i ayrılıkçılarla görüştürüp krizde kendisini taraf olmaktan çıkarmak istiyor, bu durum Ukrayna tarafından kabul edilmiyor.

Zelenskiy, Stoltenberg'le yaptığı görüşmede, NATO Üyeliği Hareket Planı verilmesinin önemine dikkati çekerek NATO'nun Donbas'taki savaşı bitirmek için tek yol olduğunu belirtti.

Ukrayna 2020'de NATO genişletilmiş fırsatlar partneri statüsünü almıştı. Toprak bütünlüğünü sağlamak isteyen Kiev, bu sorunun çözümü için de bir an önce NATO Üyelik Hareket Planı almak ve üyelik görüşmelerini başlatmak istiyor.

Bu kapsamda Rusya Ukrayna'nın NATO'ya girmesini kendisi için tehdit olarak görüyor ve bunu istemiyor.

RUSYA - UKRAYNA SAVAŞI BAŞLADI MI? SAVAŞ MI ÇIKTI SON DAKİKA 2022?

Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan gerilim sıcak çatışmaya dönüştü. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna'ya operasyon başlattıklarını duyurdu. Putin, Ukrayna'nın doğusundaki ayrılıkçı sözde yönetimlerin Rusya'dan askeri yardım talebinde bulunduklarını hatırlatan Putin, "Buna bağlı olarak özel bir askeri operasyon düzenlemeye karar verdim. Operasyonun amacı sekiz yıldır Kiev rejimi tarafından istismara, soykırıma maruz kalan insanları korumaktır. Rusya Federasyonu vatandaşlarına da dahil olmak üzere sivillere karşı çok sayıda kanlı suç işleyenleri adalete teslim etmenin yanı sıra Ukrayna'nın Nazizm'den ve militarizmden arındırılması için çaba göstereceğiz." diye konuştu. 

Bunun üzerine son dakika haberine göre Rusya harekete geçince iki ülke arasında resmen savaş başladı. 

Kiev'in çeşitli yerlerinden patlama sesleri gelirken, siren sesleri de duyuldu. Rusya'nın saldırıları sonrası başkent Kiev'de  çok sayıda kişinin, metro istasyonunu sığınak olarak kullandığı bildirirken çok sayıda kişi kentten ayrılmak için otobüslere yöneldi. 

Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna'nın Rus uçağı düşürdüğüne yönelik açıklamasını yalanlayarak, ülkedeki hava savunma sistemlerinin etkisiz hale getirildiğini bildirdi.

Rusya Savunma Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Ukrayna'nın Rus uçağı düşürdüğüne yönelik basında çıkan haberlerin gerçeği yansıtmadığı belirtildi.

Açıklamada, "Ukrayna Sınır Güvenlik Servisi, Rus birliklerine direnç göstermemektedir. Ukrayna hava savunma sistemleri etkisiz hale getirilmiştir." ifadesine yer verildi.

Ukrayna, Rusya'nın hava saldırılarında 7 kişinin öldüğünü 9 kişinin yaralandığını açıkladı.