Önce vergi iadesinden başlayayım. Çünkü maaş zamları ile birlikte emeklilerin alacağı vergi iadeleri de arttı.
Öncelikle şunu belirteyim, vergi iadesi, 2006 yılında kaldırıldı ve ek ödeme uygulamasına geçildi. Her ne kadar vergi iadesi dense de doğrusu ek ödeme ve maaşın yüzde 4’ü, ek ödeme adı altında tüm emeklilerin her ay hesabına yatırılıyor. Yüzde 4’lük ek ödeme tutarı tüm emekliler için geçerli, yani emekliden emekliye değişmiyor. Maaşı yüksek olanın ek ödemesi yüksek olduğu gibi, Ocak ve Temmuz ayında emekli maaşları zamlandıkça ek ödeme tutarı da artıyor.
Ek ödeme nedir?
Bir örnekle anlatayım: Emekli maaşınız 2.750 lira. Yüzde 4’ü olan 110 lira her ay maaşınıza ekleniyor ve elinize 2.860 lira geçiyor. Temmuz ayında yüzde 6,89 zam alacağınızdan maaşınız, 189,4 lira artacak (2.750 liranın yüzde 6,89’u) ve 2.939 liraya çıkacak. Yüzde 4’lük ek ödemeniz de zamlı maaşınız üzerinden hesaplanacak –ki, 117,5 lira ediyor- ve böylece Temmuz ayında elinize toplam 3.056,6 lira emekli aylığı geçecek.
İşte, yayınladığımız emekli aylığı tabloları ile bazı emeklilerin kendi yaptıkları maaş hesaplarının örtüşmeme nedeni de bu. Maalesef, emeklilerimizin çoğu her ay ya da 3 ayda bir bankaya yatan parayı, emekli maaşı zannediyor. Oysa bu paranın içinde ek ödeme ödeneği de var. Ve zam, ek ödemeli maaşınız üzerinden değil, çıplak maaşınız üzerinden hesaplanıyor.
Şöyle anlatayım: Bu yılın Ocak-Temmuz döneminde her ay bankaya yatan 2.500 lira, maaşınız değil. Bunun içinde yüzde 4’lük ek ödeme de var. 2.500 liranın, 2.404 lirası asıl maaşınız, 96 lirası da ek ödemeniz. Dolayısıyla siz, Temmuz ayında alacağınız yüzde 6,89’luk zammı, 2.500 lira üzerinden hesaplar; üzerine bir de yüzde 4’lük ek ödemeyi eklerseniz, 2.779 lira çıkar ki, bu yanlış bir hesap olur.
Doğrusu, asıl maaşınız olan 2.404 lira üzerinden yüzde 6,89 zam alacaksınız -bu da 2.569,6 lira ediyor- üzerine yüzde 4 ek ödemeyi ekleyeceksiniz, böylece Temmuz ayında elinize toplam 2.672 lira geçecek. Çoğu okuyucumuzun maaşımı eksik yatırıyorlar diye şikayet etmesinin nedeni bu yanlış hesaptan kaynaklanıyor. Noyan Doğan'ın hazırladığı Temmuz ayı zamlı emekli maaşları listesinin detayları şöyle: