Kurban gibi önemli bir ibadetin ahkam ve adabı vardır. Kurbanlarımızı bu usul ve esaslara uyarak kesmemiz gerekmektedir.
Şimdi bunlardan en önemlilerini açıklayalım.
1. Kurban kesmenin hükmü nedir ?
1. Kurban kesmenin hükmü İmam A’zam’a göre vacip olur, diğer müctehidlere göre ise sünnet-i müekkededir.
2. Kimler kurban kesmekle yükümlüdür?
2. Ergenlik çağına ermiş, akıllı, hür, mukim (seferi olmayan ) ve nisap ölçüsü mal ve parası olan her Müslüman kurban kesmekle yükümlüdür.
3. Kurban nisabı nedir?
3. Nisap, dinen zenginlik ölçüsüdür. Kurban nisabı ; kişinin oturduğu evi,evinin eşyası, binek aracı, 3 kat elbisesi, kendisinin ve baktığı ailesinin bir yıllık nafakası ve borcundan ayrı olarak 80.18 gr. Altın veya bu miktar altın kıymetine denk para ve mala sahip olmaktır.
4. Bu nisap ölçüsünün üzerinden zekattaki gibi bir yıl geçme şartı var mı?
4. Hayır. Daha önce fakir iken bu miktar mala kurban kesim günlerinde bir mümin malik olsa derhal kurban kesmelidir.
5. Kurban kesme günleri hangi günlerdir?
5. Kurban kesme günleri, bayram namazından sonra olmak üzere bayramın ilk üç günüdür.(Bayramın 1.2.3. günleridir)
6. Kurban edilecek hayvanlar hangileridir? Yaşları ne olmalıdır ?
6. Kurban edilecek hayvanlar; koyun, keçi, sığır, manda ve deveden ibarettir. Bunlardan devenin 5, sığır ve mandanın 2, koyun ve keçinin 1 yaşını doldurmuş olmaları gerekir. Dişi ve erkeklerinin her biri kurban edilebilir.
7. Bu yaşların hesabında miladi ve hicri yıldan hangisi ölçü alınacaktır?
7. İbadetlerde hicri ( kameri ) yıl ölçü alınır.
8. 6 ayını doldurmuş keçi veya koyun kesilebilir mi?
8. Koyun 6 ayını doldurmuş ve bir yaşını doldurmuş gibi gösterişli ise kurban olur. Keçinin ise mutlaka bir yaşını doldurması gerekir.
9. Bu hayvanların dışında bir hayvan kurban edilebilir mi?
9. Bu hayvanların dışında hiçbir hayvanın kurban edilmesi sahih olmaz.
10. Kurban canlı olarak veya kurbanın bedeli fakire verilse kurban yerine geçer mi?
10. Hayır, kurban yerine geçmez. Sadece sadaka olur. Kurban ibadetinin yerine getirilmesi için mutlaka usulüne göre kesilmesi gerekir.
11. Kurbanın parası kadar bir fakire sadaka verilse kurban yerine geçer mi?
11. Sadece hayır yerine geçer sadaka vermiş olur. Bu şuna benzer “ ben Ramazan orucu yerine 30 gün başka bir zaman diyet yapsam olur mu?
12. Bu hayvanları kaç kişi kurban edebilir?
12. Bir koyun veya bir keçiyi ancak bir kişi kurban edebilir. Fakat sığır, manda ve deveyi ise bir kişiden yedi kişiye kadar kimse kurban edebilir.
13. Bu kurbanlıklara ortak olanların sayısının tek veya çift olması gerekir mi?
13. Hayır, gerekmez. Bir sığırı, mandayı veya deveyi 1 kişi de kesebilir, 2 kişide, 3 kişide,4 kişide, 5 kişide ,6 kişide , 7 kişide kesebilir.
14. Bir deve, sığır ve mandaya ortak olanlar başka ne gibi şartlara uymalıdırlar?
14. Ortaklardan hiç birinin hissesi asgari hisse 1 / 7 nin altında olmamalıdır. Ortaklardan her birinde Allah’a bir ibadet niyeti bulunmalıdır. Etleri tartı ile bölüşmelidirler.
15. Bu kurbanlıklara ortak olanlar vacip kurban dışında bir başka kurban niyeti ile de kurbana ortak olabilirler mi?
15. Evet. Yönleri değişikte olsa, Allah’a ibadet niyeti bulunduktan sonra olur. Mesela, ortaklardan birisi doğan çocuğu için sünnet olan akika kurbanı için, bir diğeri vacip olan adak kurbanı için girebilir. Yeter ki Allah’a ibadet niyeti olsun
16. Bir kimse kendi malından alıp, sevabını ölen bir yakınına bağışlamak üzere bayram günlerinde kestiği kurbanın etinden yiyebilir mi?
16. Evet. Yiyebilir ve başkalarına da yedirebilir.
17. Bir deve, sığır ve mandaya ortak olanlar etleri nasıl bölüşmelidirler?
17. Tartı ile ölçerek hisselerini alırlar. Göz kararı ve götürü suretiyle ayıramazlar.1
18. Bir kimsenin karısının nisap miktarı malı, parası yoksa, dinen zengin kocasının karısı için de kurban kesmesi gerekir mi?
18. Kadının nisap miktarı malı yoksa ona kurban kesmek gerekmez. Bu durumun tersinde, yani kadının da kocası için kurban kesmesi gerekmez.
19. Bir evde bir kurban kesilmesi yeterli olur mu?
19. Evdekilerin her birinin mali durumuna bakılır. Dinen zengin olan ve şartları tutanlar ayrı ayrı kurban kesecektir. Diğerleri ise kesmeyecektir.
20. Aynı ailede bir sene erkek için diğer sene kadın için kurban kesilebilir mi?
20. Hayır. Yukarıda söylediğimiz gibi kimin şartları tutuyorsa onlar keseceklerdir. Erkek zenginse erkek, kadın zenginse kadın, her ikisi de zenginse her ikisi de keseceklerdir.
21. Seferi olan kimse kurban kesebilir mi?
21. Yükümlü olmamakla beraber, dilerse nafile olarak kesebilir.
22. Kurbanın sahih olması için hangi engel kusurlar bulunmamalıdır?
22. Kurban bir ibadet olduğundan, kurbanlık hayvanların kusursuz olması gerekir. Bu engelleri şöyle özetleyebiliriz: İki veya bir gözünün kör olması, çok zayıf ve yürüyemeyecek derece topal olması, kulağının veya kuyruğunun 1/3 nün kopmuş olması, burnunu kesik olması, boynuzlarının birinin veya ikisinin kökünden kırılmış olması vb. kusurlardır.
23. Doğuştan boynuzsuz, veya boynuzu biraz kırık, dişlerinin birazı dökülmüş veya burulmuş hayvan kurban edilebilir mi?
23. Evet edilebilir.
24. Kurbanı kimler keser?
24. Kurbanı Müslüman olan her erkek veya kadın kesebilir. Kendisi kesebildiği gibi vekâleten bir Müslüman’a da kestirebilir. Ehl-i kitap olanların usulüne uygun kestikleri de helal olmakla beraber, bir ibadet olduğu için Müslüman’ın kesmesi daha uygundur.
25. Kurban nasıl kesilmelidir?
25. Kurbanlık hayvan incitilmeden ve eziyet edilmeden kıbleye yatırılır. Gözler bağlanır. Biliniyorsa kurban duaları okunur, bilinmiyorsa tekbir getirilir, büyük ve keskin bir bıçakla “ Bismillahi Allahu Ekber “ denilerek kurban kesilir. Nefes borusu, yemek borusu ve iki şah damardan kesilir. Kanı tamamen akıtılır ve canının çıktığından emin olunduktan sonra yüzülür. Daha sonra isterse müstehab olarak 2 rekât namaz kılınır.
26. Kurban etleri nasıl taksim edilir?
26. En uygun olanı kurban etini üçe taksim ederek, birini kurban kesemeyen yoksullara, birini akraba, dost ve komşulara, birini de kendine ve ailesine ayırmaktır.
27. Teşrik tekbirleri nedir? Ne zaman getirilecektir?
27. Teşrik tekbirlerini söylemek vaciptir. Arefe günü sabah namazından sonra Kurban bayramının dördüncü günü ikindi namazı dâhil olmak üzere 23 vakit namazının farzlarının ardından söylenir.
28. Hz. Peygamber (a.s.) nasıl kurban keserdi?
28. Her kurban bayramında biri kendisi için diğeri de ümmetinden kurban kesemeyecekler için olmak üzere iki adet boynuzlu koç keserdi.
29. Kurbanlarımızı vekâleten hayır kurumlarına kestirebilir miyiz?
29. Evet. Diyanet İşleri Başkanlığı Türkiye Diyanet Vakfı aracılığı ile vekâleten kurban kesme hizmeti vermektedir. Bilgi isteyenler müftülüğümüze müracaat edebilir. Bu kurbanların etleri fakirlere dağıtılacaktır. Ayrıca Mehmetçik Vakfı ve Kızılay da vekâleten kurban kesme hizmeti vermektedir.
Bütün vatandaşlarımızın Kurban Bayramı hayırlı ve mübarek olsun. Daha nice bayramlara huzurlu bir şekilde birlik-beraberlik içersinde kavuşmayı nasip etsin. İdrak edeceğimiz Kurban Bayramının Yüce Milletimize, İslam Toplumuna ve tüm insanlığa hayırlar getirmesini yüce yaratıcıdan niyaz ediyorum.