Zaferlerle dolu olan tarihimizde bir mihenk taşı olarak görebileceğimiz 30 Ağustos, bağımsızlığımızın yegane simgelerinden birisidir. Mustafa Kemal Atatürk'ün başkomutanlığında Yunan ordusuyla çarpışılan bu savaşta Türk ordusu, Anadolu'nun sınırlarından Yunanları tamamen def etmiştir. Peki, 30 Ağustos Zafer Bayramı nedir? 30 Ağustos Zafer Bayramı ne zaman ilan edildi? Detaylarıyla haberimizde yer verdik.
30 AĞUSTOS ZAFER BAYRAMI NEDİR? 30 AĞUSTOS ZAFER BAYRAMI NE ZAMAN İLAN EDİLDİ?
30 Ağustos Zafer Bayramı, 1922 yılında Dumlupınar'da Mustafa Kemal Atatürk'ün önderliğinde başarıyla sonuçlanan Büyük Taarruz harekatını anmak için her yıl tarihler 30 Ağustos'u gösterdiğinde kutlanır. 30 Ağustos, resmi ve ulusal bir bayramdır.
Kurtuluş Savaşı döneminde, büyük bir gizlilik ve titizlikle yürütülen Büyük Taarruz çalışmaları, 14 Ağustos 1922 yılında, orduların harekete geçmesiyle başlamıştır. 26 Ağustos'ta ise saldırıya başlayan Türk ordusu, Yunan ordusunu İzmir'e kadar sürüklemiştir. 4 gün süren bu savaş, 30 Ağustos'ta zafere ulaşmıştır. 18 Eylül'de de Yunan Ordusu'nun Anadolu'yu tamamen terk etmesiyle savaş sona ermiştir.
İlk kez 1924'te Dumlupınar'da Çal Köyü yakınlarında Atatürk'ün katılımıyla "Başkumandan Zaferi" ismiyle kutlanan 30 Ağustos, Türkiye'nin en büyük zaferlerinden birisidir. Zaferi kutlamak için iki yıl beklemenin en önemli nedeni 1923 yılının yeni Türkiye açısından hem ulusal hem de uluslararası alanda yoğunluğun had safhada olmasıydı.
Dumlupınar'da kutlanan ilk Zafer Bayramında Mustafa Kemal, millî ruhun canlı tutulmasının önemini vurgulamış ve Meçhul Asker Abidesi'nin temelini eşi Latife Hanım ile beraber atmıştır.
İlk adı Başkumandan Zaferi olan 30 Ağustos, 1926'dan itibaren Zafer Bayramı olarak kutlanır. 1 Nisan 1926’da kabul edilen Zafer Bayramı Kanunu'nda 30 Ağustos Başkumandan Muharebesi gününün Cumhuriyet ordu ve donanmasının Zafer Bayramı olduğu, her yıl dönümünde bu bayram gününün kara, deniz ve hava kuvvetleri tarafından kutlanacağı belirtilir. Aynı yıl, dönemin Savunma Bakanı Recep Peker’in yayınladığı bir genelge ile bayram törenlerinde neler yapılacağı detaylı bir şekilde belirtilmiştir. Ancak 1930’ların ortalarına kadar ilk tören gibi üst düzeyde gerçekleşen Büyük Zafer kutlaması veya anma töreni yapılmamıştır. Hava Kuvvetlerinin ülke savunmasında önemli bir yeri olması nedeniyle, Tayyare Cemiyeti de 30 Ağustos tarihini "Tayyare Bayramı" olarak adlandırmıştır.
Zafer Bayramı için özellikle 1960’lardan itibaren daha kapsamlı ve katılımlı bir şekilde kutlamalar yapılmaya başlanmıştır. 30 Ağustos, Türkiye'de askeri okulların mezuniyet törenlerini yaptıkları gün olmuştur; ayrıca tüm subay ve astsubay rütbe değişiklikleri bu tarihte geçerli olmaktadır.
30 Ağustos günü, Türkiye'de resmî tatildir. Zafer Bayramı’nda başkent Ankara'da ve Ankara dışında gerçekleştirilen kutlama ve törenler, “Ulusal ve Resmi Bayramlar ile Mahalli Kurtuluş Günleri, Atatürk Günleri ve Tarihi Günlerde Yapılacak Tören ve Kutlamalar Yönetmeliği” ile düzenlenmiştir. 2012 yılında yenilenen bu yönetmeliğe göre:
Zafer Bayramı törenleri, Dışişleri Bakanlığı Protokol Genel Müdürlüğünce, Genelkurmay Başkanlığıyla koordine edilerek yürütülür.
Törenler 30 Ağustos günü saat 07.00’de başlar ve saat 24.00’te son bulur. Saat 12.00’de başkentte yirmibir pâre top atışı yapılır.
Cumhurbaşkanı Anıtkabir’i ziyaret ederek çelenk koyar; cumhurbaşkanlığında tebrikleri kabul edilir, törene katılanların ve halkın bayramı kutlanır. Zafer Bayramı resepsiyonu Cumhurbaşkanı tarafından verilir.
Başkent dışında Atatürk anıt veya büstüne mülki idare amiri, garnizon komutanı ve belediye başkanı tarafından çelenk konulur. Mülki idare amiri makamında garnizon komutanı ve belediye başkanı ile birlikte tebrikleri kabul eder. Törene katılanların ve halkın bayramı kutlanır, İstiklal Marşı ile birlikte bayrak göndere çekilir. Tören geçişi mülki idare amiri, garnizon komutanı ve belediye başkanı tarafından şeref tribününden selamlanır. Zafer Bayramı resepsiyonu vali tarafından verilir.