Ermeni Patrikhanesi, Türkiye'de elmas ve kıymetli taş işlemesi konusunda otorite olan Levon Gagaçyan'ın Patrik Sahak Maşalyan ve din adamları hakkında ortaya attığı iddiaların asılsız olduğunu söyleyip kendisine tanınan sürede "tövbe" etmeyince, kiliseyle ilişkisinin kesildiğini (Aforoz) duyurmuştu. Gagaçyan kararı mahkemeye taşıdı.
İstanbul Cumhuriyet Savcılığı'na avukat Simon Çekem aracılığıyla yapılan suç duyurusu dilekçesinde Levon Gagaçyan'ın, 23 Aralık 2022'de İstanbul Ermeni Patrikhanesi'nde oluşturulan ruhani kurul vasıtasıyla Aforoz edildiği belirtildi.
ANAYASA'YA ATIFLA "ENGİZİSYON" VURGUSU
Aforoz kararının çağ dışı engizisyon mahkemelerini anımsattığının yer aldığı dilekçede, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 24. Maddesi "Herkes vicdan dini inanç ve kanaat hürriyetine sahiptir. Kimse ibadete, dini ayin ve törenlere katılmaya zorlanamaz dini inanç ve kanaatlerinden dolayı kınanamaz ve suçlanamaz" dendiği hatırlatıldı.
Anayasa'nın açıkça geniş bir özgürlük alanı tanıyarak bu hakkın kullanılmasını güvence altına aldığının belirtildiği dilekçede, "İsteyen anayasa ve yasaların belirlediği şekilde istediği dini seçer, istediği ibadeti yapar denmektedir. Evrensel insan haklarında da bu özgürlüğün sonuna kadar kullanılması savunulmakta ve kabul edilmektedir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları da bu yöndedir." ifadelerine yer verildi.
Şikayet dilekçesinde Anayasa'nın 14'üncü, 26'ncı maddeleri ve diğer yasalara da atıfta bulunarak, kişinin temel hak ve hürriyetlerinin güvence altına alındığı ve herkesin yasaların belirlediği şekliyle düşünce ve kanaatlerini söz, yazılı veya başka yollarla tek başına veya toplu olarak açıklama ve yazma haklarının olduğunun da güvence altında olduğu belirtildi.
"DİN İLE DİN ADAMINI AYIRT EDİN"
Din ile din adamının ayrılması gerektiğinin yer aldığı dilekçede, "Bize göre din adamı bir kamu görevlisidir. Görevini layıkıyla yapmak zorunda olup o dine mensup tüm insanların dinle ilgili işlerini yapmak, dinin gereği ibadetleri yerine getirmektir. Yoksa kendi kişisel menfaat ve ilişkilerine dini alet etmesi mümkün değildir. Bu dinin görev vecibelerini de yerine getirirken eleştiriye de açık olmak zorundadır. Kaldı ki hele eleştiri dine değil de kendi şahsına yönelikse bunu asla ve asla dini kullanarak bireyler üstünde baskı kurmaması gerekmektedir." dendi.
"HAKARET DEĞİL YAPICI ELEŞTİRİLER"
Gagaçyan'ın her zaman inandığı dinine, dinlere ve din adamlarına karşı tüm sorumluluklarını saygıyla, layıkıyla yerine getirdiği dilekçede belirtildi. Gagaçyan'ın yaptığı eleştirilerin anayasa ve yasalar çerçevesinde suç teşkil etmeyen yapıcı eleştiriler olduğunun belirtildiği dilekçede, dine karşı suç teşkil edecek hiçbir eleştiride bulunmadığı, tam tersine dini ritüellere sahip çıktığı, eleştirilerin tamamen kişilere yönelik yasal çerçeve içinde olan suç teşkil etmeyen eleştiriler olduğu anlatıldı.
ELMAS VE KIYMETLİ TAŞ USTASI
Elmas ve kıymetli taşlar işleme konusunda otorite olan Levon Gagaçyan'ın bu alanda Türkiye'de bu işi yapacak kişilerin yetişmesi için başta İstanbul Ticaret Üniversitesi, İTÜ, İstanbul Kuyumcular Odasında eğitim ve kurs vererek, ustalığıyla birlikte ülkemizde büyük bir boşluğu doldurduğu dilekçede belirtildi.
Patrikhane ruhani kurulunca verilen aforoz kararının ortaçağ engizisyon mahkemelerini çağrıştırdığının yer aldığı dilekçede, "Hiçbir yasada ne Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında ne de Kanunlarında ne de Evrensel Hukukta ve tüm Dünyada ortadan kalkmış olan aforoz edilmeyi anlamak mümkün değildir." dendi.
Avukat Simon Çekem dilekçesinde Levon Gagaçyan'ın kamuoyunda küçük düşürülerek, itibarsızlaştırılması, maddi ve manevi kayıplarının verdiği zararlar göz önüne alınarak Anayasa ve yasalarımızda suç teşkil eden aforoz kararını verenlerin belirlenerek, cezalandırılmasını ve aforoz kararının tüm sonuçlarıyla kaldırılmasını istedi.
"KENDİSİNE 'TÖVBE ET' DEDİK, ETMEDİ"
Ermeni Patrikhanesi, Patrik Sahak Maşalyan başkanlığında 12 Aralık 2022'de toplanan Ruhani Meclis'in, Patrik ve din adamları hakkında asılsız iddialarda bulunduğunu söyleyip, Levon Gagaçyan'ı kiliseden aforoz ettiğini şöyle duyurmuştu:
"Levon Gagaçyan isimli şahsın, sosyal medya varlıkları üzerinden düzenli olarak dile getirdiği asılsız iddialara bir son vermesi, Patrik Hazretleri başta olmak üzere kilisemiz saygın din adamlarına karşı takındığı tavırdan vazgeçmesi ve tövbe etmesi için bir haftalık süre tanınmıştı. Yeni bir yıla başlamanın verdiği tazelenme hissi ve Noel sezonunun bereketi, Rab İsa Mesih'in doğumundaki mükemmel derin gizemin yüreğinde yer bularak, doğru yolu seçeceğine dair ümitlerimizi sürdürdüğümüz için verilen sürenin bitmesine rağmen kendisine ek süre tanındı. Ama geçen zaman zarfında, tövbe edip esenlik içinde bir tavır sergilemek şöyle dursun, doğru yoldan tamamen saptığı tespit edildi. 14 Ocak itibarıyla Ermeni Resuli Kilisesi ile ilişiğinin kesildiği kamuoyuna duyurulur."
"200 YIL SONRA BİR İLK"
Gagaçyan, sosyal medyasından yaptığı açıklamada, en son 200 yıl önce (1826) Protestan eğilimli Ermenilerin patrik tarafından aforoz edilip kiliseden kovulduğunu belirtti.
Aforoz kararı ile Orta Çağ engizisyon mahkemesinin hortlatıldığını ileri süren Gagaçyan, katolik-protestan-evanjelist ya da ateist Ermeni kardeşleriyle bir sorununun olmadığını söyledi.