AK Parti Giresun Milletvekili Cemal Öztürk, ihracatçının finansman sıkıntısı için Eximbank'ın devreye girmesi gerektiğini belirterek, "Fındık ihracatçımızın finansmana erişimini kolaylaştırırsak, piyasadaki sıkıntı kısmen giderilir ve 2015 yılında ulaştığımız 2 milyar 827 milyon dolarlık gelire tekrar ulaşmak mümkündür" dedi.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda Ticaret Bakanlığı 2019 yılı Bütçe Teklifi görüşmelerinde söz alan AK Parti Giresun Milletvekili Cemal Öztürk, fındıkta yaşanan sorunları dile getirerek, çözüm önerilerinde bulundu. Türkiye'nin dünya fındık üretiminin yüzde 70'ine yakın bir hacmine sahip olduğunu belirten Öztürk, "Dünya fındık ihracatının da yine yüzde 70 ile 75'ini Türkiye elinde bulunduruyor. Son 11 yılda 100'u aşkın ülkeye ihracat yapmışız ve sadece fındıktan 20 milyar 221 milyon dolar döviz girdisi elde etmişiz. Fındıkta ithal girdisi ise sıfır. Türkiye'nin toplam ihracat payı içinde de yüzde 8'lik bir orana sahip fındık. 2018 yılı ile 2019 yılı içinde en yüksek ihracatı gecen yıl miktar olarak 287 bin tonla yapmışız. Yani 2018'de 287 bin ton iç fındık ihraç etmişiz ve bundan 1 milyar 782 milyon Amerikan doları ihracat geliri elde etmişiz. Hâlbuki tüm zamanların rekorunu kırdığımız 2015 yılında 240 bin ton iç fındıkla 2 milyar 827 milyon Amerikan doları ihracat geliri elde etmişiz. Üç sene önce 47 bin ton daha az fındık ihraç edip, 1 milyar 45 milyon dolar daha fazla gelir elde etmişiz. 1 Eylül-4 Kasım 2018 arası toplam 61 bin 827 ton iç fındık ve bundan da 333 milyon 620 bin Amerikan doları gelir elde etmişiz. Ortalama fiyatlara baktığımızda 2018'in ortalaması 5,39 dolar ama 2016'nin ortalaması 9.41 dolar, giderek düşüyor. Elimizde böyle bir ürünümüz var ve dünyada tartışmasız birinciyiz" dedi.
"Fındık ticaretiyle iştigal eden kesimlerin finansmana erişiminde sıkıntı var"
AK Parti olarak fındık çalışma grubunu kurduklarını ve bunun neticesinde Toprak Mahsulleri Ofisinin (TMO) alım yönünde müdahale kararını verdiğini ifade eden Öztürk, "2009'dan beri bu ikinci müdahale. Artvin'den İstanbul'a kadar tüm Karadeniz illerinde yetişen bir ürün. Bunun yanında Ticaret Bakanlığını da yakından ilgilendiren son derece stratejik bir urun. Fındık ticaretiyle iştigal eden kesimlerin finansmana erişiminde sıkıntı var. Fiyat düşüşünün ve ihracat gelirinin azalmasının sebeplerinden birisi de finansmana erişimdeki sıkıntılar. Eğer finansmana erişimdeki zorluklar ortadan kaldırılsaydı belki de müdahale edilmeden piyasa kendi yolunu bulacaktı. Başlangıçta öyle öngörmüştük. 10 Ağustos'ta Türkiye'ye karşı yapılan finansal operasyon piyasadaki sıkıntının nedenlerinden biridir. Birkaç firma olmasa fındık ihraç edecek, fındık alacak kimse yoktu. O bakımdan fındık gibi elimizdeki bu urunu değerlendirmek için Ticaret Bakanlığımızın yapması gereken özel işler var" ifadelerini kullandı.
İhracatçının finansman sıkıntısı için Eximbank'ın devreye girmesini isteyen Öztürk, "Fındığı özel bir statüde ele alıp, fındık ihracatını daha fazla desteklemek gerekir. Fındık ihracatçımızın finansmana erişimini kolaylaştırırsak, piyasadaki sıkıntı kısmen giderilir ve 2015 yılında ulaştığımız 2 milyar 827 milyon dolarlık gelire tekrar ulaşmak mümkündür" şeklinde konuştu.
"Kasım ve Aralık ayında fonlarımızın izin verdiği ölçüde öncelik vereceğiz"
Milletvekili Cemal Öztürk'ün konuşmasının ardından konuşan Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, "Ekim 2017 itibarıyla fındık sektöründeki firmalarımıza 109,4 milyon dolar, Ekim 2018 itibarıyla 465 milyon dolar finansman desteği verilmiştir. 2018 yılında sektöre verdiğimiz kredide önemli ölçüde yüzde 400 civarında bir artış gerçekleşmiştir. Ayrıca, Kasım 2018'den itibaren finansman ihtiyacı fazla olan tarıma dayalı sektörlerde konjonktüre pozitif ayrımcılık yapmaya başlamış bulunuyoruz. Bu sektörlerdeki firmaların taleplerine Kasım, Aralık 2018 aylarında fonlarımızın izin verdiği ölçüde öncelik vereceğiz" ifadelerini kullandı.