Almanya'da Olaf Scholz Maliye Bakanı Christian Lindner'i görevden alması Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller Partisi ve liberal Hür Demokrat Parti'den (FDP) oluşan üçlü koalisyon hükümetindeki kriz derinleşerek Trafik ışıkları koalisyon çöktü.
Almanya’da hükümet çöktü
Almanya Başbakanı Scholz’un Maliye Bakanı’nı görevden almasının ardından hükümet ortağı Hür Demokrat Parti koalisyon hükümetinden çekildi. Seçimlerin erkene çekilmesi gündemde.
Bütçe görüşmelerinde yaşanan anlaşmazlığın ardından SPD’li Başbakan Olaf Scholz, erken seçim öneren FDP lideri ve Maliye Bakanı Christian Lindner’i görevden aldı. Buna yanıt olarak FDP bakanlarını hükümetten çekme kararı aldı.
Başbakan Scholz güveni oyuna gidecek
Böylece üçlü koalisyon hükümeti dağılırken, hükümette Sosyal Demokratlar ile Yeşiller baş başa kaldı. Başbakan Scholz, 15 Ocak 2025'te Federal Meclis'ten güven oyu isteyeceğini açıkladı.
Yaşanan hükümet krizi nedeniyle Almanya’da Eylül 2025 tarihinde yapılması planlanan seçimlerin erken bir tarihe çekilmesi olasılığı ağır basıyor.
Scholz, güven oyu alamaması durumunda Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier'den seçime gitmesini isteyecek ve bu sürecin ardından Almanya'da 60 gün içinde seçime gidilebilecek. Güven oylamasının 15 Ocak’ta yapılması durumunda Almanya'da en erken 9 Mart 2025'te erken seçim yapılması mümkün olabilecek. Ancak Almanya siyasetinde güven oylaması için Ocak ayının beklenmemesi gerektiğini dile getirenler de var.
Koalisyondan çekilen FDP'nin hükümette Maliye, Adalet, Ulaştırma ve Eğitim Bakanları bulunuyordu. Ulaştırma Bakanı Volker Wissing partisi FDP’den istifa ederek hükümette kalacağını duyurdu.
Almanya Başbakanı Scholz, görevden aldığı FDP’li Maliye Bakanı Lindner’in yerine eski ekonomi danışmanı Jörg Kukies'i atadı.
Cumhurbaşkanı Steinmeier: Dünyanın sonu değil
Almanya Cumhurbaşkanı Steinmeier bugün yaptığı açıklamada Federal Almanya Cumhuriyeti'nin 75 yıllık tarihinde, bir iktidar koalisyonunun yasama dönemi sona ermeden Federal Meclis'te çoğunluğa sahip olamadığının nadiren görüldüğünü belirtti. Steinmeier, "Bir koalisyonun sona ermesi, dünyanın sonu değildir. Bu, geride bırakmamız gereken ve bırakacağımız bir siyasi krizdir. Anayasa, bundan sonraki süreç için net kurallar ortaya koymaktadır. Demokrasimiz güçlüdür” diye konuştu.
Başbakan Scholz’un dün Maliye Bakanı Lindner'i görevden almasını istediğini, bu arada Adalet Bakanı Marco Buschmann ile Eğitim ve Araştırma Bakanı Bettina Stark-Watzinger’in de görevden alınmak istediklerini açıklayan Steinmeier “Bu görevden alma işlemlerini bugün öğlen gerçekleştireceğim. Federal Şansölye ve diğer bakanlar anayasada öngörüldüğü üzere görevlerine devam edecekler” dedi.
Cumhurbaşkanı Steinmeier federal meclisin Scholz’a güven oyu vermemesi durumunda Meclis’in feshine karar verileceğini kaydederek “Ben bu kararı vermeye hazırım. Anayasamız bu kararı belirli koşullara bağlamaktadır. Ancak ülkemizin istikrarlı çoğunluklara ve icraat yapabilecek bir hükümete ihtiyacı var. Benim kıstasım bu olacaktır” diye konuştu.
Linder: Anayasadaki borç frenini askıya almayı kabul edemezdim
Koalisyon hükümetindeki krize yol açan bir etken, FDP'li Maliye Bakanı Linder'in harcama kurallarının esnetilmesine karşı çıkmasıydı. Scholz, Linder'i "yasaları uygunsuz bir yolla engellemekle" suçladı.
Görevden alınan Maliye Bakanı Linder ise Federal Meclis’te yaptığı açıklamada yaşanan gerilime ilişkin “Başbakan (Olaf Scholz), anayasadaki borç frenini askıya almamı talep etmiştir. Görev yeminimi ihlal edeceği için bunu kabul edemezdim. Bu nedenle Şansölye bu akşamki koalisyon toplantısında benimle ve FDP ile işbirliğini iptal etti” dedi.
Şansölye Scholz'a, yeni bir federal hükümetin kurulmasını kolaylaştırmak ve Almanya'nın hareket kabiliyetini garanti altına almak için erken seçim önerdiğini kaydeden Lindner, "Şansölye, koalisyon toplantısında bu teklifi sert bir şekilde reddetti" diye konuştu.
Scholz'u, “Almanya'nın yeni bir başlangıç yapmasını sağlayacak güce sahip olmamak”la eleştiren Linder partisinin vergi yükünü hafifletmeyi, pratik bir iklim ve enerji politikasını, göçmenlik üzerinde daha fazla kontrol sağlamayı planladığını, bu önerilerin Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller tarafından müzakere temeli olarak bile kabul edilmediğini söyledi.
Dışişleri Bakanı Baerbock: Almanya ve Avrupa için iyi bir gün değil
Yeşiller Partisinden Başbakan Yardımcısı ve Ekonomi Bakanı Robert Habeck ve Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock birlikte düzenledikleri basın toplantısında dün gece yaşanan hükümet geriliminin Trump’ın ABD Başkanı seçildiği dönemde gerçekleşmesine işaret etti.
Habeck “Almanya’nın birliğini ve Avrupa’da hareket kabiliyetini göstermesi gereken” bir dönemde yaşanan krizi “yanlış” diye nitelerken, Baerbock de “Bu Almanya için iyi bir gün değil ve Avrupa için de” diye ekledi.
Öte yandan muhalefette bulunan Hristiyan Sosyal Birlik Partisi (CSU) Genel Başkanı ve Bavyera Eyalet Başbakanı Markus Söder ocak ayı ortasında değil, derhal Federal Meclis'te bir güven oylaması çağrısında bulundu.
Almanya için Alternatif Partisi (AfD) ise koalisyon hükümetinin dağılmasını memnuniyetle karşıladı. AfD’nin parlamento grubu liderleri Alice Weidel ve Tino Chrupalla sosyal medya hesabından yaptıkları açıklamada “Şimdi temel politik bir taze başlangıca acilen ihtiyacımız var” ifadelerini kullandı.