ABD'nin göbeğinde yaşayıp modern toplumu reddeden bir topluluk olan Amişler oldukça merak edilip arama motorlarında araştırılmaktadır. Peki Amişler kimlerdir? Nerede yaşarlar? Amişler Tarikatı nedir? Tüm merak edilenler haberimizde.
AMİŞLER NEDİR?
Amiş, ABD'de bulunan tutucu bir Hristiyan mezhebidir. 18. ve 19. yüzyılda Almanya, Fransa ve İsviçre'den gelen göçmenler tarafından oluşturuldu. Teknolojiyi reddedip basit ve sade şekilde yaşayan topluluklardır.
AMİŞLER NASIL ORTAYA ÇIKMIŞTIR?
18. ve 19. yüzyılda Almanya, Fransa ve İsviçre'den gelen göçmenler tarafından kurulmuştur. Amişler basit bir yaşama inanırlar, otomobil, telefon, elektrik gibi modern yaşamın kolaylıklarını kullanmaktan sakınırlar. Fayton kullanımı yaygındır. Bu insanlar kendilerini toplumdan dinsel inanışları yüzünden ayırırlar. Örneğin orduya katılmazlar. Kurucusu Jakop Ammann (1644 - 1712 ya da 1730) adlı İsviçrelidir.
Amiş çocuklar 8. sınıfta devlet okullarından alınarak evde eğitim görmeye başlarlar. Amiş inancından olanların başka mezhep ya da dinden biriyle evlenmesine izin verilmez ve kendilerinin fotoğrafını çektirmeleri yasaktır. Amişlerde rumspringa adında bir terim vardır. Bu terimin anlamı, insanların çocukken değil yetişkinken vaftiz edilmesi yani yaşam tarzı konusunda bir seçim yapması ve Amiş kurallarını benimsemesi için yeterince büyümesidir. Aforoz denen bir sistem daha vardır. Amiş ihtiyarlar kurallara uymayanları aforoz ederler yani kişinin o çiftliğe bir daha geri dönememesi için yasak koyarlar. Amiş kurallarını çiğneyenler çiftlikten kovulur. Genelde kurallar katıdır.
AMİŞLER NEREDE YAŞAMAKTADIRLAR?
Reform hareketleri ve dini baskılar nedeniyle 18. yüzyılda İsviçre ve Almanya'dan dini özgürlük vadeden "Yeni Dünya"ya göç eden ve bugün nüfusu 300 bini bulan gelenekçi Hristiyan mezhebi Amişler, hala Avrupa'dan ABD'ye göç ettikleri günkü şartlarda yaşamaya devam ediyorlar. Pensilvanya ve Ortabatı eyaletlerinde yaygın olarak yaşarlar.Modern hayatı ve teknolojiyi reddeden, el emeğine ve işçiliğe önem veren bu topluluk Amişler, inançları doğrultusunda son derece basit ve sade bir yaşam sürüyor. Otomobil yerine "buggie" adı verilen at arabalarıyla yolculuk yapıyor. Geçimlerini tarım ve hayvancılıkla sağlayan topluluk, tarlalarını at arabalarıyla sürüyor, mahsulleri modern çiftlik teknolojileri olmadan ekip biçiyor ve hasat ediyorlar. Amişler; tarla, inşaat ya da ahır işlerinde de imece usulü birbirlerine yardım ediyor.
AMİŞLERİN ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
Çalışkan ve disiplinli bir topluluk olarak bilinen Amişler, inançları doğrultusunda son derece basit ve sade bir yaşam sürüyor.
Amişler, otomobil yerine "buggie" adı verilen at arabalarıyla yolculuk yapıyor.
Geçimlerini tarım ve hayvancılıkla sağlayan, traktör dahi kullanmayan Amişler, tarlalarını at arabalarıyla sürüyor, mahsulleri modern çiftlik teknolojileri olmadan ekip biçiyor ve hasat ediyor.
İMECE USULÜ
Çocuklar da dahil tüm aile üyeleri, tarlada çalışıyor, inek sağıyor ya da ev işlerine bakıyor. Amişler; tarla, inşaat ya da ahır işlerinde de imece usulü birbirlerine yardım ediyor.
İbadetleri, diğer Hristiyanlardan farklılık gösteren Amişler; iki haftada bir pazar günleri kendi kiliselerine gidip, ayin sonrası birlikte yemek yiyor.
KIYAFETLERİNİ KENDİLERİ DİKERLER
Giyim tarzlarıyla da dikkat çeken bu topluluk, kıyafetlerini genelde kendileri dikiyor ve fermuar dahi kullanmıyor.
Kadınlar koyu renk, düz uzun elbiseler ve beyaz önlük giyiyor, kep benzeri beyaz şapka takıyor. Düğünlerinde kendi diktikleri mavi elbise giyen genç Amiş kadınları, evlendikten sonra düğün elbiselerini kiliseye giderken giyiyor ve öldüklerinde yine düğün elbiseleriyle gömülüyorlar.
Erkekler ise koyu renk askılı pantolon ve uzun kollu, yakasız gömlekler giyiyor, yazın hasır şapka, kışın siyah fötr şapka takıyor. Bıyık bırakmaları yasak olan Amiş erkekleri, evlendikten sonra sakal bırakıyor.
ELEKTRİK KULLANMAZLAR
Elektrik kullanmadıkları için çamaşır ve bulaşıklarını elde yıkayan Amişler, gün batımından sonra çalışmayı bırakıp evlerine gidiyor ve aydınlatma için gaz lambası kullanıyor.
Savaş karşıtı olan ve askerliği reddeden Amişler oy kullanmıyor, vergi vermiyor, sadece kendi ürettikleri ve sattıkları ürünlerin gelir vergisini ödüyor.