Türkiye’de 2013 yılına kadar her sabah ilkokullarda “Andımız” okutuldu. Şimdilerde yetişkin olan birçok kişinin ezbere bildiği Öğrenci Andı her okul günü ilköğretim öğrencilerine, derse başlamadan önce okutulurdu. Çıkarılan bir yasayla birlikte okullarda yasaklanan Andımız son zamanlarda tekrar gündeme gelmesinin ardından Andımızı kim, ne zaman yazdı? Reşit Galip kimdir? Kaç yaşında, neden öldü? Soruları sorulmaya başlandı. Biz de bu soruların cevabına haberimizde yer verdik...
ANDIMIZI KİM, NE ZAMAN YAZDI?
Andımız siyasetçi ve doktor kimliğiyle tanınan Reşit Galip tarafından yazıldı. Reşit Galip ilk andımızı 23 Nisan 1933 yazdı. Bu ant ilk defa Cumhuriyet 10. yılını doldururken 23 Nisan 1933 sabahı çocuklara okutuldu. Daha sonra Çocuk Haftası’nın açılış konuşmasında tekrar edildi. Bakanlık da Cumhuriyet’in 10. yılından başlayarak okullarda bu andın sürekli okunmasına karar verildi
ANDIMIZ SÖZLERİ
1933
Türküm, doğruyum, çalışkanım.
Yasam, küçüklerimi korumak, büyüklerimi saymak,
yurdumu, budunumu özümden çok sevmektir.
Ülküm, yükselmek, ileri gitmektir.
Varlığım Türk varlığına armağan olsun.
1972
Türküm, doğruyum, çalışkanım. Yasam, küçüklerimi korumak,
büyüklerimi saymak, yurdumu, milletimi özümden çok sevmektir.
Ülküm yükselmek, ileri gitmektir.
Varlığım Türk varlığına armağan olsun.
Ey bu günümüzü sağlayan, Ulu Atatürk: açtığın yolda,
kurduğun ülküde, gösterdiğin amaçta hiç durmadan yürüyeceğime ant içerim.
Ne mutlu Türküm diyene.
1997
Türküm, doğruyum, çalışkanım,
İlkem: küçüklerimi korumak, büyüklerimi saymak, yurdumu, milletimi özümden çok sevmektir.
Ülküm: yükselmek, ileri gitmektir.
Ey Büyük Atatürk!
Açtığın yolda, gösterdiğin hedefe durmadan yürüyeceğime ant içerim.
Varlığım Türk varlığına armağan olsun.
Ne mutlu Türküm diyene!
REŞİT GALİP KİMDİR?
Reşit Galip ya da Mustafa Reşit Baydur (1893, Rodos - 5 Mart 1934, Ankara) Türk siyasetçi ve doktor.
II. (ara seçim), III. ve IV. dönem Aydın milletvekilidir. 19 Eylül 1932 - 13 Ağustos 1933 arasında Milli Eğitim Bakanlığı yapmış, onun bakanlığı döneminde Üniversite Reformu gerçekleşmiştir. Türk Tarih Kurumu’nun temelini oluşturan Türk Tarihi Tedkik Heyeti’nde genel sekreterlik, Türk Dil Kurumu’nda başkanlık görevleri üstlenmiştir. Diplomat Hüseyin Ragıp Baydur'un kardeşidir.
Ailesi ve gençliği
1893 yılında Rodos'ta doğdu. Babası mahkeme reislerinden Mehmet Galip Bey, annesi Rodoslu Münevver Hanım'dır. İlk ve ortaöğrenimini Rodos'ta tamamladıktan sonra liseyi İzmir'de okudu. Milliyetçi, hırslı, heyecanlı bir gençti. II. Meşrutiyet'in temmuz ayında ilan edilmesinden esinlenerek lisenin son sınıfında iken “Ferday-ı Temmuz” adlı bir gazete çıkardı.
1911'de İstanbul Tıbbîye Mektebi'ne girdi. Tıbbiye öğrencisi iken arkadaşları için “Hakikat” gazetesi adlı bir gazete ve “Sivrisinek” adlı karikatür dergisi çıkardığı gibi, İstanbul'da çıkan çeşitli gazetelerde yazıları yayımlandı. Okulda Türk Ocakları'nın bir şubesini açtı ve diğer askeri okullardaki ocakların müfettişliğini üstlendi. Öğrenciliği devam ederken gönüllü olarak Balkan Harbi'ne katıldı ve yaralandı. Ardından I. Dünya Savaşı'na katılmak için gönüllü oldu. Çatalca ve Kafkasya Cephelerinde savaştı. Erzurum’da hastalanarak geri döndü. Tıbbiye’yi 1917'de bitirebildi.
Mezuniyetinden sonra aynı fakültede asistan olarak çalıştı. Beğenmediği öğretim sisteminin yenileştirilmesi için “Mekteb-i Tıbbiye” adlı bir broşür yayınlayan Reşit Galip, bir sonuç alamayınca istifa etti.
Kurtuluş Savaşı yılları
I. Dünya Savaşı sonunda İstanbul'da kurulan Köycüler adlı cemiyetin kurucularından birisi idi.[1] Cemiyet, köylere yerleşip misyoner gibi çalışan on beş gençten oluşuyordu. Bu derneğin faaliyetleri doğrultusunda Doktor Hasan Ferit ile birlikte Tavşanlı'ya yerleştiği sırada Kurtuluş Savaşı başladı. Köylerde milli mücadelenin propagandasını yapmak için bir teşkilat kurdu.
Köycüler Cemiyeti'nin dağılması üzerine Aydın, Denizli, Isparta, Burdur, Antalya’da milliyetçi muhacirlere Hilal-i Ahmer 5. Sıhhi İmdat Heyet sertabipliği görevinde bulundu.
Sakarya Savaşı'ndan sonra Ankara'da Sağlık Bakanlığı Hıfz-ı Sıhha Dairesi başkanlığına getirildi. Ankara'da sağlığı bozulduğundan havası yumuşak bir yere tayinini isteyen Reşit Galip, 5 Aralık 1921'de Mersin hükümet doktoru olarak atandı.
Gaziantep Sıhhiye Müdürlüğü'ne tayin edilince bu görevi kabul etmedi ve 1924 yılından itibaren Mersin'de serbest hekimlik yaptı.
Mersin'de bulunduğu sırada hekimliğin yanı sıra “Yeni Mersin” gazetesinin başyazarlığını üstlenmiş ve “Yeni Adana” gazetesinde de yazılar yayımlamıştır. Bu yayın organlarında Anadolu'nun ve Türklüğün kurtarılması için temel sorunun köylere hizmet götürmek ve köylüyü eğitmek olduğunu vurgulayan yazılar yazdı.
Lozan Anlaşması'nın imzalanmasından sonra anlaşma gereğince Türkiye-Yunanistan arasındaki nüfus değişimini düzenlemek için kurulan Türk-Yunan Mübadele Komisyonu'nda delege olarak görev yaptı.
Milletvekilliği
1923 yılının Mart ayında hekimlik yaptığı Mersin'e gelen Atatürk'e hitaben yaptığı konuşma ile önderi etkileyen Reşit Galip, iki yıl sonra onun önerisiyle milletvekilliğine aday gösterilmiştir.[2] 1925 ara seçimlerinde General İzzettin Çalışlar'ın istifa etmesi ile boşalan Aydın milletvekilliğine seçilerek meclise girdi
Milletvekilliğinin ilk aylarında meclis içinde milletvekili Ali Çetinkaya'nın tabancasından çıkan kurşunla Halit Paşa'nın yaralanması olayı meydana geldi. Paşa’ya ilk müdahaleyi yaptı ancak yaralı kurtarılamadı.[2] Bu olaydan birkaç gün sonra başlayan Şeyh Sait İsyanı sırasında, Ali Çetinkaya başkanlığındaki Ankara İstiklal Mahkemesi’nde üye olarak görev yaptı. Mahkemenin görevi Mart 1927’de sona erdi.
III. ve IV. dönemlerde de Aydın milletvekilliği yapan Reşit Galip, Atatürk'ün isteğiyle Serbest Fırka'ya girdi. Partinin kapanma kararı almasından önce istifa etti.
Türk Ocakları'nın 23 Nisan 1930 günkü kurultayında 16 üyeli Türk Tarihi Tedkik Heyeti üyeliğine seçildi ve heyetin genel sekreteri oldu. Atatürk'ün Kasım 1930-Mart 1931 tarihleri arasında gerçekleşen yurt gezisinde ona eşlik eden heyette yer aldı. Türk Ocakları'nın kapatılması üzerine onun yerine kurulan Halkevleri örgütünün kurulmasında etkin rol aldı. Sonradan Türk Dil Kurumu'na dönüşecek olan Türk Dili Tetkik Cemiyeti içinde de yer aldı ve bu cemiyetin çıkardığı Öz Dilimiz dergisinin baş yazarlığını üstlendi.
Milli Eğitim Bakanlığı
Dolmabahçe'de cumhurbaşkanının sofrasında bulunduğu bir gece, Milli Eğitim Bakanı Esat Bey'i eleştirmesi, Reşit Galip'in Atatürk'le çatışmasına neden olmuş, kısa bir süre için ilişkilerini gölgelemişti.[2] Ancak çok geçmeden Esat Bey istifa edince 19 Eylül 1932'de bakan olarak Reşit Galip Bey atandı.
26 Eylül 1932'de açılışı yapılan Türk Dil Kurumu'nun başkanı Samih Rıfat Bey hayatını yitirdiğinde, Milli Eğitim Bakanlığı'nın yanı sıra bu kurumun başkanlık görevini üstlendi.
Ezanı Türkçeleştirdi
Andımızın yazarı Dr. Reşit Galip, aynı zamanda Ezanın ilk kez Türkçeleştirme çevirisini de yaptı. İstiklal Mahkemesi üyesi, Türk ocaklarını kapatan, Halkevleri kurucularından, Milli Eğitim Bakanlığı, Türk Tarih Kurumu genel sekreterliği yaptığı bazı işlerdendir.
Rodos’ ta doğmuş ve Yahudilerin çocuklarını okuttuğu Alliance İsrailite okuluna girmiş. Andımız’ı ilk önce kendi kızları için bir sabah vakti yazmış ama sonra, 80 yıllık bir ideolojik eğitim sistemi sembolü haline gelmiş.
REŞİT GALİP KAÇ YAŞINDA, NEDEN ÖLDÜ?
Bakanlıktan ayrıldıktan sonra rahatsızlığı zatürreye dönüşen Reşit Galip, 5 Mart 1934 günü 41 yaşında hayatını kaybetti. Cebeci Asri Mezarlığı'na defnedildi. Reşit Galip Bey, evli ve 3 çocuk babasıydı.