Apandisitin iltihaplanması tedavi edilmediğinde hayati bir risk taşır. Çocuklarda ve hamilelerde teşhis konulması daha da zordur. Apandisit ameliyat ile tedavi edilir. Eski zamanlarda açık ameliyatı yapılan apandisit şimdilerde kapalı da yapılıyor. Peki apandisit neden olur, belirtileri neler? Apandisit patlarsa ne olur? Apandisit nerede oluşur? Apandisit teşhisi nasıl konur?
Apandisit Neden Olur, Belirtileri Neler?
Apandisit, kalın bağırsakta başlangıç bölümünün 5-10 cm boyundaki kısmın ağrılı iltihaplanması ile olur. Apandisitin tam olarak işlevi bilinmese de bağışıklık sistemini ve bağırsak defans mekanizmasını düzenlediği kabul edilir. Apandisit organının iltihaplanması ile çoğu kişi tarafından bilinen apandisit hastalığı ortaya çıkıyor. Halk ağzında apandisit patlaması adıyla bilinen apandisit iltihaplanması, apandisitin içinin tıkanıp boğulması ile olur. Apandisit iltihaplanmasının belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Apandisit iltihaplanması belirtilerinden bazıları ağızda ve dilde kuruluk hissi, gaz çıkartamamak, sağa tarafta kasık ağrısı, yoğun ve şiddetli karın ağrısı bilindik en yaygın belirtilerinden birkaçıdır. Çocuklarda apandisit iltihaplanması belirtileri karın bölgesinin sağ alt tarafında hareket ederken karın ağrısı ve acı, yürürken ya da zıplarken karına bıçak saplanıyormuş hissinin yanında ateş ve mide bulantısı da belirtilerdendir. Hamile kişilerde apandisit iltihaplanması belirtileri sırt ve karın ağrıması, mide bulantısı gibi hamilelik belirtisi de olduğundan dolayı apandisit iltihabı teşhisi çok zordur.
Apandisit Teşhisi Nasıl Konuluyor?
Hasta şikayetlerini anlattıktan sonra gerekli kan tahlilleri yapılır ve ultrason çekilir. Ultrasonun yanı sıra bilgisayarlı tomografi ile de apandisit teşhisi konulabilir. Fakat hamile kişilerde MR veya tomografi kullanılmaz. Hamile insanlarda apandisit teşhisi konulması için ultrason ile görüntülemek yetecektir. Apandisit tedavisi için cerrahi işlem gerekir. Apandisit ameliyatı apandisit organının çıkarılması ile yapılır. Ameliyat açık ya da kapalı olarak yapılabilir. Ama çoğu zaman kapalı ameliyat tercih edilir. Apandisit ameliyatında kapalı ameliyatın tercih edilmesinin sebebi ameliyat olan kişinin ameliyattan sonra hayatına daha kolay devam edebilmesi içindir.
Apandisit Tedavisi Nasıl Olur?
Apandisitin tedavisi cerrahidir. Apandisit ameliyatı apandisitin çıkarılmasıyla yapılır. Apendektomi yani apandisit ameliyatı açık ya da laparoskopik olarak yapılabilmektedir. Günümüzde 5-10 mm'lik kesilerle ameliyatın yapılması gündemdedir, özel bir gereklilik olmadığı sürece ameliyat laparoskopik yani kapalı olarak yapılmaktadır. Bu da hastaların apandisit ameliyatı sonrası daha hızlı normal hayata dönmesini sağlamaktadır. Apandisit vakaları acil olarak geldiği için hızlıca müdahale etmek amacıyla pek çok yerde açık ameliyatlar yapılmaktadır. Oysa apandisitin kapalı yöntemle yapılması çok daha uygun olmaktadır. Çok nadir vakalarda apandisit ameliyat olmadan iyileşebilir. Yine çok nadir vakalarda apandisit patlamamış ya da yırtılmamışsa doktor antibiyotik tedavisi verebilir. Ancak buna rağmen iltihap sızıntısı varsa apandisit ameliyatla tedavi edilmektedir.
APANDİSİT HAKKINDA SIK SORULAN SORULAR
Apandisit önlenebilir mi?
Apandisit, çeşitli nedenlerle oluşarak önlenebilen ve oluştuğu zaman tedavi ile geçebilen bir hastalıktır.
Apandisit ne işe yarar?
Görevi tam olarak bilinmemekle birlikte hayatın ilk yıllarında bağırsakların defans mekanizmasını düzenlediği kabul edilmiştir.
Apandisit ağrısı kaç gün önceden başlar?
Apandisit ağrısı bir ya da birkaç gün içerisinde ortaya çıkarak, şiddetlenebilir.
Apandisitte karın şişer mi?
Apandisitte iltihaplanmadan dolayı karın şişer ve bunun yanında ishal, kabızlık, bulantı görülür.
Apandisit ultrasonda belli olur mu?
Apandisit, kişinin sağlık durumu, hastalık öyküsü, tetkikleri incelenedikten sonra ultrasonla bakılarak teşhis konulabilir.
Apandisit iltihaplanması kaç yaşında görülür?
Apandisit iltihaplanması genellikle 2 yaşından sonra her yaş grubunda görülebilir. Belirli bir yaş sınırı yoktur.
Apandisit ağrısı hangi tarafta olur?
Apandisit patlaması belirtileri ağrısı belirsiz bir mide ağrısı olarak başlayabilir. Sırt, bel, kasık ve bacağa vurabilir ve karnın sağ alt kısmında toplanabilir. Hasta ağrılarını “Sağ karın ağrısı” olarak tarif edebilir ve hareket ettiğinde ya da sarsıldığında ağrısının arttığını söyleyebilir.
Apandisit ameliyatı ne kadar sürer?
Apandisit ameliyatı, apandis kökü ve damarının bağlanmasından sonra apandisin çıkarılmasıyla yapılır. Ameliyatın süresi 30-60 dakika arasında değişiklik gösterir.
Apandisit ameliyatı sonrasında nasıl beslenilmeli?
Apandisit ameliyatı sonrası bağırsaklarda bir yavaşlama görülebilir. Bu yüzden bağırsakları yormamak için probiyotik ağırlıklı beslenerek yoğurt, turşu ve kefir tüketebilirler.
Apandisit ameliyatı sonrası dikkat edilmesi gerekenler
Apandisit ameliyatından sonra 10 kilodan fazla ağırlık kaldırmamaya özen göstererek, yürüyüş dışında spor aktivitesi yapılmaması önerilir. Bunun yanında 10 gün süreyle araba kullanılmaması tavsiye edilmektedir.
Çocuklarda apandisit olur mu?
Çocuklarda en sık yaşanan şikayetlerin başında karın ağrısı gelmektedir. Çocuklarda karın ağrısı; kabızlık, ishal, boğaz veya idrar yolu enfeksiyonlarında yaşanabildiği gibi apandisit gibi hayati tehlikeye neden olabilecek hastalıkların da ilk belirtisi olabilmektedir. Acil karın ağrısı şikayetiyle hastaneye gelen çocuklarda ameliyat gerektiren hastalıkların başında apandisit bulunmaktadır. Bu yüzden karın ağrısı şikayeti olan çocukların muayene ve tetkiklerinin eksiksiz yapılıp rahatsızlığın nedeninin ortaya konulması önemlidir.
Çocuklarda apandisit sebepleri nelerdir?
Çocuklarda yaşanan apandisitin nedeni yetişkinlere göre farklılık göstermektedir. Yaşanan viral enfeksiyonlar çocuklarda apandisit gelişmesini tetikleyebilmektedir. Apandisitin lümen denilen iç kısmı çocuklarda daha dar olduğu için içeri giren dışkı parçasının dışarı çıkamaması da apandisit enfeksiyonuna yol açabilmektedir. Erken teşhis için ailelerin çocuktaki değişimleri iyi gözlemlemesi gerekmektedir.
Çocuklarda apandisit tedavi edilmezse ne olur?
Apandisitin patlaması ve iltihabın karın bölgesine yayılması çocukta septik şok adı verilen tabloya neden olup hayati tehlikeye yol açabilmektedir. Bu nedenle apandisit teşhisi konulan vakalarda gecikilmemesi önemlidir.
Hamilelikte apandisit tanısı nasıl konulur?
Hamilelikte apandisitin tanısını koymak zordur. Çünkü ileri görüntüleme aşamaları olan bir tomografi anne ve bebeğe vereceği zarardan ötürü kullanılamamaktadır. Bu nedenle hamilelikte apandisit tanısı için yalnızca ultrason tercih edilir. Ancak onu kullanırken de rahmin büyümesi ile birlikte apandistin yerinin değişmesi ve bazen de kalınbağırsağın altına girmesi, çoğu zaman tanıyı zorlaştırır. Hastanın ağrısı, bulantı, kusma, kanda iltihabın yükselmesi gibi belirtiler doktor için belirleyicidir. Ancak doğru tanının konulmasında öne çıkan; tecrübe ve hekimin klinik bilgisidir. El muayenesi ile birlikte, geçmiş vakaların üzerinden gidilerek vakayı o yönde değerlendirmekle sonuca ulaşılır.
Hamileyken apandisit ameliyatı yapılır mı?
Hamileliğin başından son aylarına kadar gerekli önemler alınarak operasyon yapılabilir. Ancak hamileliğin ilk aylarında düşük riski artar; ayrıca hamileliğin ileri dönemlerinde bazı noktalara özellikle dikkat edilir. Bunlar; rahme dokunmamak ve ona bir uyaran vermemektir. Çünkü böyle bir durumda erken doğum riski de ortaya çıkabilir.
Apandisit ameliyatı sonrası normal doğum yapılır mı?
Hamilelerin, ameliyat sonrası genel cerrahi ve kadın doğum uzmanları tarafından takibi önemlidir. Bu hastalar normal doğum da yapabilir. Ameliyat olmuş hamilelere mutlaka sezaryen önerilmez. Ancak hastanın yarası ıkınmadan dolayı önemli bir sorun çıkaracaksa sezaryen yaptırmaları uygun olacaktır.
Apandisitin patlarsa ne olur?
Özellikle cerrahi müdahale gerektiren bir tabloda; kişi halsizleşir, yürümesinde sıkıntı olur, beslenemez ve de kusar. Apandisit patlaması bir risktir, bu hastalığın daha da ilerlediğini gösterir. Ancak patladığı zaman da hasta kaybedilmez. Mümkün olduğunca en kısa sürede hastaneye gidilmelidir. Eğer apandisit patlamış ise, apandisit çıkarılır, karın içi yıkanır ve antibiyotik tedavisi verilir. Böyle bir tabloda hastanede kalış süresi doğal olarak uzayacaktır.
Apandisit tedavi edilmezse ne olur?
İltihap ile dolmuş apandisit delinir ve iltihap karın boşluğuna yayılır. Hastada bu sırada ağrı geçer ve hastanın genel durumunda iyileşme olur. Ancak altı saat sonra karın zarına yerleşen iltihaba bağlı ateş ve karın ağrısı yine ortaya çıkar. Bu aşamadan sonra hastanın sağlık durumunda ciddi bir tehlike gündeme gelebilir. Akut apandisitin tedavisi cerrahidir. Erken dönemde küçük kesilerle ameliyat mümkünken; delinmiş bir apandisitte daha ciddi bir cerrahi yani geniş kesilerle ameliyat gerekebilir. Erken dönemde müdahale edilen apandisit ameliyatı sonrası hastanede yatış süresi bir günken, geniş kesili bir cerrahi sonrası bu süre ortalama 3 ila 5 güne kadar çıkabilir. Apandisit tedavi edilmezse ölüme neden olabilir