Türkiye'de koronavirüs salgınına karşı aşılama sürüyor. Ancak toplumsal bağışıklığın sağlanması için aşılamanın artırılması önem arz ederken ABD ve bazı ülkelerde işverenler aşı olmayan çalışanlarını işten çıkarma kararı alıyor, veya aşı olmalarını istiyor.
Söz konusu durumun Türkiye'de yaşanıp yaşanmayacağı da merak ediliyor. Bu kapsamda söz konusu durumu İstanbul Barosu Başkanı Mehmet Durakoğlu, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tolga Şirin ve TOBB ETÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Kılıç, değerlendirdi.
"AŞI ZORUNLU HALE GETİRİLECEK İSE KANUN ÇIKARILMASI GEREKİYOR"
İstanbul Barosu Başkanı Mehmet Durakoğlu, aşı olunması gerektiğini düşünen biri olduğunu ifade ederek, "Ancak insan vücudu da olsa başka türlü de olsa temel hak ve özgürlükler kısıtlanacak ise yani aşı zorunlu hale getirilecek ise kanun çıkarılması gerekiyor. Çıkarılacak bu kanun da Anayasa’ya uygun olmayabilir.
Zaten Anayasa Mahkemesi’nin geçmişte zorunlu aşı uygulamasıyla ilgili böyle bir düzenleme yapılması halinde bunun Anayasa’ya aykırı olduğuna ilişkin bir kararı da var. Zorunlu aşı uygulamasının kanunla düzenlenmesi gerekir ama Anayasa’ya aykırı olur. İş Kanunu açısından bakarsak, bu nedenle işine gidemeyen kimse kıdem tazminatını alarak ayrılmak gibi bir hakka sahip olabilir, işe iade davaları söz konusu olabilir" ifadelerini kullandı.
Durakoğlu şunları kaydetti:
"İşverenin 'Aşı olmadığın için biz seni işe kabul etmiyoruz’ gibi bir durumda işverenin bunları göze almış olması gerekiyor. Ayrıca temel hak ve özgürlükleri kısıtladığı için başka tazminat davalar da söz konusu olabilir. İşveren ‘Maddi sonuçlara katlanacağım’ diyerek işten çıkarabilir ama bu haklı fesih olmaz"
"ÇALIŞAN AŞI OLMAYA ZORLANAMAZ"
İşverenlerin evden çalışan işçiler için aşı zorunluluğu getiremeyeceğini dile getiren Durakoğlu, evden çalışma zorunluluğunu ancak işverenin getirebileceğini belirterek, “Evden çalışma zorunluluğunu ancak işveren getirebilir. Aşı olmaya da zorlanamaz. İşveren işçiyi evden çalıştırırken de ‘Sen aşı olmadın, o yüzden evden çalış’ da diyemez. Aşıyı da gerekçe gösteremez” şeklinde konuştu.
"RİSK FAKTÖRLERİ VARSA ÇALIŞAN AŞI OLMAYA ZORLANABİLİR"
Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tolga Şirin, çalışanların aşıya zorlanmasının kategorik ve ölçüsüz olmadığı sürece mümkün olduğunu ifade etti.
" İş ilişkilerini konuşuyorsak, işçilerin diğer işçiler veya müşterilerle teması var mı, bunlara bakmak gerekebilir." diyen Şirin," Eğer bu türden risk faktörleri varsa çalışanlar aşı olmaya zorlanabilir, aşı olmuyorlarsa iş akdi ‘geçerli’ sebeple ve tazminatı ödenerek feshedilebilir. Fakat bu türden risk etmenleri taşımayan çalışanlar için böyle bir zorlama yapılamaz." şeklinde konuştu.
TOBB ETÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Kılıç, çalışanın aşı olmadığı gerekçesiyle işten çıkarılması durumunda mahkemenin o kişiyi tekrar işe iade edilmesine tazminat hükmedebileceğini ifade ederek ," Ayrıca bu kişi ‘ayrımcılık tazminatı’na da başvurarak neredeyse bir yıllık tazminatını isteyebilir. Kesin olarak bir kişiyi ‘Aşı olmadı’ diyerek işten çıkarmak mümkün değil." dedi.