Sağlık Bakanı Fahrettin Koca sosyal medya hesabında yaptığı paylaşımda aşı programına dahil edilen meslek gruplarını duyurdu. Bu kapsamda Aşı yaptırmak zorunlu mu? | Koronavirüs aşı randevusu nasıl alınır? gibi soruların yanıtı merak konusu oldu. İşte ayrıntılar...
AŞI YAPTIRMAK ZORUNLU MU?
Aşı yaptırmak zorunlu değildir. Sağlık Bakanlığının internet sitesinde aşıya ilişkin şu ifadeler yer almaktadır:
"Türkiye’de çocukluk aşıları dâhil, aşı uygulaması zorunlu değildir. Bununla birlikte aşı, hastalıklardan korunmak için en etkili yöntemlerden biridir. Aşı sayesinde yeryüzünden silinmiş pek çok hastalık mevcuttur. Bu nedenle T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından aşıyla ilgili toplumu bilinçlendirme çalışmaları yürütülmektedir. Aşı olmak, kişinin topluma karşı sorumluluğudur."
KORONAVİRÜS AŞI RANDEVUSU NASIL ALINIR?
Vatandaşlar, Kovid-19 aşısına ilişkin durumunu e-Nabız hesabından veya 2023'e kısa mesaj göndererek öğrenebilecek.
Aşı olacak grup arasında yer alanlar randevu işlemi için Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS) uygulamasına yönlendirilecek, vatandaş, tarihi geldiğinde randevu aldığı sağlık kuruluşuna gidecek.
Aşıyı uygulayan sağlık personeli vatandaşın 2. doz randevusunu da oluşturacak, bu randevunun bilgileri de kısa mesajla iletilecek.
Vatandaşlar, MHRS ve e-Nabız hesabı üzerinden aşı randevularını değiştirilebilecek.
SINOVAC AŞISI HAKKINDA
CoronaVac, Çinli biyofarmasötik şirketi Sinovac tarafından geliştirilen potansiyel bir COVID-19 aşısı adayıdır. 2020'nin ortalarından itibaren, aşı adayı Faz III klinik araştırmalarından geçmeye başladı. Aralık ayında Brezilya'da Butantan Enstitüsü'nün açıkladığı faz 3 klinik çalışması sonuçları ara analizinde, toplam 252 COVID-19 vakası üzerinden aşının COVID-19 hastalığını engellemede %50,38 etkililiğe sahip olduğu; hastanede tedavi gerektirecek hastalığı engellemedeyse %77,96 etkili olduğu bildirildi.
Bu sonuçlar, onaylanmış diğer COVID-19 aşılarına kıyasla daha düşük olmakla beraber, Dünya Sağlık Örgütü tarafından tavsiye edilen %50 etkililik oranının tam üstündedir. Sonuçlar henüz bilimsel bir dergide yayımlanmamış olup, basın açıklamasıyla bildirilmiştir.
2 ile 8 derece sıcaklığında buzdolabında saklanabilmektedir. 17 Ocak 2021 itibarıyla Çin, Türkiye, Brezilya, Hong Kong, Kolombiya, Şili, Bangladeş ve Endonezya'da aşının acil kullanım onayı bulunmaktadır. Ukrayna Türkiye’den sonra CoronaVac’a acil kullanım onayı veren 2’nci Avrupa ülkesi olmuştur.
Ekim ayında, Brezilya'nın ulusal düzenleyici kurumu Anvisa, 6 milyon doz CoronaVac ve hammadde ile ek 40 milyon doz üretmek için ithalat yetkisi verdi. Aşı, COVID-19 için kimyasal olarak inaktive edilmiş bir tam virüs aşısıdır.
Sinovac, aşının Covid-19 enfeksiyonundan korumada genel vakalar üzerinde yüzde 50.65 olduğunu duyururken, hastaneye yatma oranında yüzde 83.5 ve ölümleri önlemede yüzde 100 etkili olduğu kaydedildi.
Sağlık Bakanının 25 Kasım tarihinde yaptığı açıklamaya göre, 50 Milyon doz CoronaVac aşısı şubata kadar alınmış ve öncelikli gruplar üzerinde uygulanmış olacak. 2021'in başlarında yapılması planlanan ilk toplu aşılama için sağlık çalışanları, kolluk kuvvetleri, riskli yaş grupları ve kalabalık yerlerde çalışan kişilere öncelik verilecek. 30 Aralık 2020 tarihinde ilk parti CoronaVac aşıları havayolu ile Türkiye'ye getirildi. Getirilen aşılar iki hafta boyunca Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu tarafından analiz edildi.
13 Ocak'ta Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu aşıya "acil kullanım onayı" verdi. İlk aşı, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'ya ve Koronavirüs Bilim Kurulu üyelerine yapıldı.
14 Ocak 2021'de Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, aşıyı oldu.
KORONAVİRÜS NEDİR?
Yeni Koronavirüs Hastalığı (Covid-19), ilk olarak Çin’in Vuhan Eyaleti’nde Aralık ayının sonlarında solunum yolu belirtileri (ateş, öksürük, nefes darlığı) gelişen bir grup hastada yapılan araştırmalar sonucunda 13 Ocak 2020’de tanımlanan bir virüstür.
Salgın başlangıçta bu bölgedeki deniz ürünleri ve hayvan pazarında bulunanlarda tespit edilmiştir. Daha sonra insandan insana bulaşarak Vuhan başta olmak üzere Hubei eyaletindeki diğer şehirlere ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin diğer eyaletlerine ve diğer dünya ülkelerine yayılmıştır.
Koronavirüsler, hayvanlarda veya insanlarda hastalığa neden olabilecek büyük bir virüs ailesidir. İnsanlarda, birkaç koronavirüsün soğuk algınlığından Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) ve Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS) gibi daha şiddetli hastalıklara kadar solunum yolu enfeksiyonlarına neden olduğu bilinmektedir. Yeni Koronavirüs Hastalığına SAR-CoV-2 virüsü neden olur.
KORONAVİRÜS BELİRTİLERİ
Belirtisiz olgular olabileceği bildirilmekle birlikte, bunların oranı bilinmemektedir. En çok karşılaşılan belirtiler ateş, öksürük ve nefes darlığıdır. Şiddetli olgularda zatürre, ağır solunum yetmezliği, böbrek yetmezliği ve ölüm gelişebilmektedir.
NASIL BULAŞIR?
Hasta bireylerin öksürmeleri aksırmaları ile ortama saçılan damlacıkların solunması ile bulaşır. Hastaların solunum parçacıkları ile kirlenmiş yüzeylere dokunulduktan sonra ellerin yıkanmadan yüz, göz, burun veya ağıza götürülmesi ile de virüs alınabilir. Kirli ellerle göz, burun veya ağza temas etmek risklidir.
KİMLER RİSK ALTINDA?
Covid-19 enfeksiyonu ile ilgili şimdiye kadar edinilen bilgiler, bazı insanların daha fazla hastalanma ve ciddi semptomlar geliştirme riski altında olduğunu göstermiştir.
Vakaların yüzde 80'i hastalığı hafif geçirmektedir.
Vakaların yüzde 20’si hastane koşullarında tedavi edilmektedir.
Hastalık, genellikle 60 yaş ve üzerindeki kişileri daha fazla etkilemektedir.
SALGINDAN EN ÇOK ETKİLENENLER
-60 yaş üstü olanlar
-Ciddi kronik tıbbi rahatsızlıkları olan insanlar:
-Kalp hastalığı
-Hipertansiyon
-Diyabet
-Kronik solunum yolu hastalığı
-Kanser
-Sağlık çalışanları
ÇOCUKLAR RİSK ALTINDA MI?
Çocuklarda hastalık nadir ve hafif görünmektedir. Şimdiye kadar 15 yaş altı 12 çocuk Kovid-19 nedeniyle Türkiye'de hayatını kaybetmiştir.
HAMİLELER RİSK ALTINDA MI?
Covid-19 enfeksiyonu gelişen gebe kadınlarda hastalığın ciddiyeti konusunda sınırlı bilimsel kanıt vardır.
Bununla birlikte mevcut kanıtlar Covid-19 enfeksiyonu sonrası hamile kadınlar arasındaki hastalık şiddetinin, hamile olmayan yetişkin Covid-19 vakalarına benzer olduğunu ve hamilelik sırasında Covid-19 ile enfeksiyonun fetüste olumsuz bir etkisi olduğunu gösteren hiçbir veri olmadığını göstermektedir.
Şu ana kadar Covid-19'un hamilelik sırasında anneden bebeğe bulaştığına dair de bir kanıt bulunmamaktadır.
KORONAVİRÜS TESTİ NEREDE YAPILIR?
Yeni Koronavirüs tanısı için gerekli moleküler testler ülkemizde mevcuttur. Tanı testi sadece Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Ulusal Viroloji Referans Laboratuvarında ve belirlenmiş Halk Sağlığı Laboratuvarlarında yapılmaktadır.
KORONAVİRÜSTEN NASIL KORUNULUR?
Mümkün olduğu kadar yurtdışına yolculuk yapılmaması önerilmektedir. Yurtdışına çıkışın zorunlu olduğu durumlarda aşağıdaki kurallara dikkat edilmelidir:
Akut solunum yolu enfeksiyonlarının genel bulaşma riskini azaltmak için önerilen temel ilkeler Yeni Koronavirüs Hastalığı (Covid-19) için de geçerlidir. Bunlar;
El temizliğine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalıdır. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
-Eller yıkanmadan ağız, burun ve gözlerle temas edilmemelidir.
-Hasta insanlarla temastan kaçınmalıdır (mümkün ise en az 1 m uzakta bulunulmalı).
-Özellikle hasta insanlarla veya çevreleriyle doğrudan temas ettikten sonra eller sık sık temizlenmelidir.
-Hastaların yoğun olarak bulunması nedeniyle mümkün ise sağlık merkezlerine gidilmemeli, sağlık kuruluşuna gidilmesi gereken durumlarda diğer hastalarla temas en aza indirilmelidir.
-Öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağız tek kullanımlık kağıt mendil ile örtülmeli, kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içi kullanılmalı, mümkünse kalabalık yerlere girilmemeli, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve burun kapatılmalı, tıbbi maske kullanılmalıdır.
-Çiğ veya az pişmiş hayvan ürünleri yemekten kaçınılmalıdır. İyi pişmiş yiyecekler tercih edilmelidir.
-Çiftlikler, canlı hayvan pazarları ve hayvanların kesilebileceği alanlar gibi genel enfeksiyonlar açısından yüksek riskli alanlardan kaçınılmalıdır.
-Seyahat sonrası 14 gün içinde herhangi bir solunum yolu semptomu olursa maske takılarak en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalı, doktora seyahat öyküsü hakkında bilgi verilmelidir.