Ayasofya'nın ibadete açılmasına ilişkin Danıştay 10.Dairesinde görülen davada duruşma sona erdi. Daire Başkanı Yılmaz Akçil kararın daha sonra açıklanacağını belirterek, duruşmayı sonlandırdı.Alınan karara göre Ayasofya mevcut müze konumunda kalacak ya da cami olarak ibadete açılacak.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuk olarak katıldığı TRT ortak yayınında "Bu ülkenin dinamiklerinde tutuşan yanan bir şey var. Öyleyse şu anda biz hukuk devleti olarak Danıştay`ın kararını bekliyoruz. Karardan sonra atılması gereken adım neyse ona göre gereken adımlar atılır" demişti
BAKANLAR KURULU KARARININ İPTALİ İSTENDİ
Sürekli Vakıflar Tarihi Eserlere ve Çevreye Hizmet Derneği, Danıştay’da Ayasofya`nın camii olarak kullanımıyla ilgili bir kez daha başvuru yaptı. Dilekçede; Ayasofya’nın müzeye çevrilmesine ilişkin 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararının iptali istendi.
Fatih Sultan Mehmet`in İstanbul'u fethettikten sonra ilk cuma namazını kıldığı, fethin simgesi Ayasofya`da 86 yıldır ibadet yapılmıyor.
O günden bu yana konu pek çok kez yargıya taşındı, Danıştay tarafından hep reddedildi.
ABD'DEN AYASOFYA AÇIKLAMASI
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, yaptığı açıklamada, Türkiye'nin Ayasofya'yı yaklaşık 100 yıldır müze olarak yönettiğini anımsatarak, "Türkiye Cumhuriyeti'ne katkıda bulunan inanç geleneklerine ve çeşitli tarihlere saygı sözünün örneği olarak, Türkiye hükümetini, Ayasofya'nın müze statüsünü devam ettirmeye ve burasının herkes için erişilebilirliğinin devamını sağlamaya çağırıyoruz." ifadesini kullandı.
Ayasofya'nın 1500 yıllık tarihiyle dini ifade ile sanatsal ve teknik dahiliğe bir örnek teşkil ettiğini belirten Pompeo, Ayasofya'nın müze statüsünün, tüm dünyadan insanların bu yapıya erişimini sağladığını kaydetti.
Pompeo açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
"ABD, Ayasofya'nın statüsündeki herhangi bir değişikliği, bu olağanüstü binanın mirasını ve binanın emsalsiz bir şekilde farklı inanç ve kültürlere köprü olarak insanlara hizmet kabiliyetini eksiltmek olarak görmektedir. Türkiye hükümeti ile dini ve kültürel alanların korunması da dahil, geniş çaptaki karşılıklı çıkar konularında birlikte çalışmaya devam etmek istiyoruz."
YARGISAL SÜREÇ
Sürekli Vakıflar Tarihi Eserlere ve Çevreye Hizmet Derneği, Ayasofya için ilk olarak 2005'te Danıştay'a dava açmıştı. Dernek, 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararının iptali ve yürütmenin durdurulmasını istemişti.
Danıştay 10. Dairesi, 24 Haziran 2005'te söz konusu Bakanlar Kurulu kararının yürütmesini durdurma istemini reddetmişti. Daire 2008'de ise Ayasofya Camisi'nin müze olarak kullanılmasında hukuka aykırılık bulunmadığına işaret ederek, davayı reddetmişti.
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, Dairenin bu kararını onamıştı. Dernek, 2016'da tekrar Danıştay'a dava açmıştı.
Derneğin, Anayasa Mahkemesine yaptığı bireysel başvuru hakkında ise 2018'de karar verilmişti. Yüksek Mahkeme, Ayasofya'nın namaz kılınması için ibadete açılması yönündeki talebin reddedilmesi nedeniyle din ve vicdan hürriyetinin ihlal edildiği iddiasıyla yapılan başvuruyu, "incelenmeksizin kişi bakımından yetkisizlik" nedeniyle kabul edilemez bulmuştu.