Türk tiyatro ve sinema oyuncusu Ayşen Gruda'nın tedavisine Kağıthane Derindere Hastanesi'nde bir süredir yoğun bakımda tedavisi devam eden Ayşen Gruda hayatını kaybetti.Ayşen Gruda'nın torunu Emre Gruda cenazenin öğle namazında Zincirlikuyu Camii'nden kaldırılacağını duyurdu.
Pankreas kanseri olarak uzun zamandır yoğun bakımda tedavi gören Ayşen Gruda bugün hayatını kaybetti.
AYŞEN GRUDA KİMDİR?
Ayşen Gruda, 30 Kasım 1944 tarihinde Erman Ailesi’nin ortanca kızı olarak İstanbul’da dünyaya geldi. Babası kara tren makinistiydi. Komedi yeteneği, çocuk yaşta Yeşilköy’deki evlerinde Ermeni komşularının taklidini yaparken ailesi tarafından keşfedildi. Lise ikiye giderken babası vefat etti. Geçim sıkıntısı yüzünden okulu bırakıp çalışmaya başladı. Kardeşi Ayben Erman ve ablası Ayten Erman da kendisi gibi oyuncu olacaktı. Televizyon için yaptığı skeçlerden birinde canlandırdığı “Domates Güzeli Nahide Şerbet” karakterinden sonra lakabı “Domates Güzeli” olarak kaldı.
Ayşen Gruda, Tevfik Bilge’nin turne tiyatrosunda profesyonel oyunculuğa başladı. İlk rolü 1962 yılında “Kongre Eğleniyor” adlı vodvilde küçük bir hizmetçi rolü idi. 1977 yılında 16 senelik tiyatro hayatından sonra televizyonda bir eğlence programı içinde yayınlanan skeçte canlandırdığı “Domates Güzeli Nahide Şerbet” karakterinden sonra herkes tarafından tanındı.
Ayşen Erman, Ankara Meydan Sahnesi’nde tiyatro oyuncusu Yılmaz Gruda ile tanışıp evlendi. Kızları Elvan doğunca Ayşen Gruda bir süre tiyatroya ara verdi. Bu evlilik uzun sürdü. Ayşen Gruda, Yılmaz Gruda’dan boşandıktan sonra da soyadını kullanmayı sürdürdü. Ayşen Gruda daha sonra yakın dostu Adile Naşit’le birlikte, Ertem Eğilmez filmlerinin çekirdek kadrosunda yer aldı.
Ayşen Gruda, “Mum Söndü”, “Deve Kuşu Kabare”, “Hababam Sınıfı Müzikali”, “Yedi Kocalı Hürmüz” gibi ve müzikallerde yer aldı. Tiyatronun yanı sıra da birçok televizyon programında skeçlerde ve dizilerde oyunculuk yaptı. Sinemada “Tosun Paşa”, “Süt Kardeşler”, “Şabanoğlu Şaban”, “Hababam Sınıfı", “Neşeli Günler” gibi birçok klasikleşmiş Türk sineması örneklerinde oynadı 2014 yılında senaristliğini ve yönetmenliğini Cem Yılmaz’ın yaptığı “Pek Yakında” adlı sinema filminde Cem Yılmaz, Ozan Güven, Zafer Algöz, Özkan Uğur, Çağlar Çorumlu, Şirincan Çakıroğlu, Tülin Özen ile birlikte rol aldı.
Ayşen Gruda, 1965 yılında tiyatrocu Yılmaz Gruda ile evlendi. Elvan adında bir kızı oldu. Bu evlilik uzun sürdü. Boşandılar.
ROL ALDIĞI FİLM VE DİZİLER
Filmografi
2018 Sevgili Komşum
2018 Babamın Ceketi
2016 Dedemin Fişi
2015 Kötü Kedi Şerafettin (Seslendirme)
2015 Güvercin Uçuverdi
2015 Altın Horoz
2014 Seni Seviyorum Adamım
2014 Pek Yakında
2014 Meleklerin Mucizesi
2013 Çakma Hayat
2013 Qüfür
2011 Ya Sonra
2011 Pazarları Hiç Sevmem
2010 Kukuriku - Kadın Krallığı
2008 Kağıt
2006 Dünyayı Kurtaran Adamın Oğlu
2005 Keloğlan Kara Prens'e Karşı
2005 Hacivat Karagöz Neden Öldürüldü?
2003 Hababam Sınıfı: Merhaba
1994 Şenlik Var
1993 Rumuz Sev Beni
1988 Süper Baba (Video)
1987 Şam Fıstık
1987 Çantada Keklik (Video)
1987 Seyyar Kamil
1987 Gönlübol (Video)
1987 Felekten Bir Gün
1987 Etme Bulma (Video)
1987 Banko Altılı Ganyan/Gönüllü Kahraman (Video)
1987 Aile Pansiyonu
1986 Yaygara 86
1986 Neşeye Bak Neşeye (Video)
1986 Mavi Muammer 3 / Ölürsün Gülmekten (Video)
1986 Lotto Kralı (Video)
1986 Kocamın Nişanlısı (Video)
1986 Kiralık Ev
1986 Karım Beni Aldatırsa (Video)
1986 Karamanın Koyunu
1986 Huysuz (Video)
1986 Hayroş
1986 Aşk Dediğin Laftır (Video)
1986 Ağa Bacı (Video)
1986 Ayşe ile Ali (Video)
1985 Şendul Şaban
1985 Çileli Damat
1985 Yeter Be
1985 Uyanıklar Dünyası
1985 Sarı Öküz Parası
1985 Mavi Muammer 2 / Silahtan Ödüm Patlar (Video)
1985 Mavi Muammer (Video)
1985 Köşeyi Dönenler
1985 Gazino Bülbülü
1985 Fakir Milyoner (Video)
1985 Deliye Hergün Bayram
1985 Bir İlkbahar Sabahı (Video)
1985 Aşık Oldum
1984 Namuslu
1984 Lodos Zühtü
1984 Kızlar Sınıfı
1984 Gırgıriyede Büyük Seçim
1983 Şekerpare
1983 Neşeli Kuklalar (Video)
1983 Şıngırdak Şadiye
1982 Çiçek Abbas
1982 Görgüsüzler
1982 Dolap Beygiri
1982 Doktor Civanım
1982 Buyurun Cümbüşe
1982 Adile Teyze
1981 Hababam Sınıfı Güle Güle
1981 Gırgıriye
1981 Davaro
1980 Renkli Dünya
1979 Şark Bülbülü
1979 Doktor
1978 Neşeli Günler
1978 Avanak Apti
1977 Şabanoğlu Şaban
1977 İbo ile Güllüşah
1977 Çöpçüler Kralı
1977 Sarmaş Dolaş
1977 Hababam Sınıfı Tatilde
1977 Gülen Gözler
1976 Öyle Olsun
1976 Tosun Paşa
1976 Süt Kardeşler
1976 Güngörmüşler
1976 Gülşah Küçük Anne
1976 Arabacının Aşkı
1976 Aile Şerefi
1976 Ah Dede Vah Dede (Seslendirme)
1975 Vay Anasına
1975 Televizyon Çocuğu
1975 Hanzo
1975 Hababam Sınıfı
1975 Gariban Şakir
1975 Delisin
1975 Bizim Aile
1975 Bitirimler Sınıfı
1975 Bir Araya Gelemeyiz
1966 Ve Silahlara Veda
Televizyon
2017 Bizim Hikaye
2016 Mahrumlar (TV Filmi)
2015 İlişki Durumu: Karışık
2015 Sucu Kamil (TV Filmi)
2015 Beş Kardeş
2014 Çılgın Dersane Üniversitede
2014 Ruhumun Aynası
2013 Hoştanlı Kalaylı Saray
2013 Bebek İşi
2012 İbret-i Ailem
2012 Krem
2012 Leyla ile Mecnun
2011 Huzurum Kalmadı
2010 Gecekondu (TV Programı)
2009 Zoraki Başkan
2009 Aile Reisi
2008 Sevgili Düşmanım
2008 Peri Masalı
2008 Mert ile Gert
2008 Kötüler Konağı (TV Filmi)
2008 Gece Gündüz
2007 Fesupanallah
2007 Cumhur Cemaat
2006 İki Aile
2006 Fırtına
2006 Yeşilçam Denizi (TV Programı)
2005 Ömer Seyfettin: Perili Köşk (TV Filmi)
2005 Ömer Seyfettin: Fon Sadristsyn Karısı ve Oğlu (TV Filmi)
2005 Çılgın Yuva
2005 Sen misin Değil misin?
2005 Güz Yangını
2004 Çemberimde Gül Oya
2004 Perili Ev
2004 Dayı
2004 Cennet Mahallesi
2003 Sultan Makamı
2001 Çılgın Bediş
2000 Yarı Şakı Yarı Ciddi
2000 Tersine Dünya
2000 Bana Babamı Anlat
1999 Evimiz Olacak mı?
1998 Salacak Öyküleri
1997 İlişkiler
1997 Kılıbıklar Mahallesi
1997 Hayvanlara Dokunduk
1997 Ana Kuzusu
1996 Mesela Dedik
1995 Palavra Aşklar
1994 İnce İnce Yasemince
1994 Kızlar Sınıfı
1994 Kaygısızlar
1993 İnsanlık Hali
1993 Üçüzler
1991 Ana
1990 Bir Milyara Bir Çocuk
1989 Yarı Şaka Yarı Ciddi (TV Programı)
1989 Güzel Bir Gün İçin (TV Filmi)
1988 Hisseli Harikalar Kumpanyası
1986 Olacak O Kadar
1980 Yedi Kocalı Hürmüz
1977 Seyahatname
Ödülleri
2010 47. Uluslararası Altın Portakal Film Festivali - En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu, Kağıt
2006 11.Sadri Alışık Ödülleri - En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu, Hacivat Karagöz Neden Öldürüldü?
AYŞEN GRUDA NEDEN ÖLDÜ?
1 aydan fazla süredir yoğun bakımda olan Ayşen Gruda, bir süredir pankreas kanseriyle mücadele ediyordu.
AYŞEN GRUDA NE ZAMAN ÖLDÜ?
Bir süredir yoğun bakımda tedavisi devam eden Türk tiyatro ve sinema oyuncusu 74 yaşındaki Ayşen Gruda 23 Ocak 2019'da hayatını kaybetti.
PANKREAS KANSERİ NEDİR?
Pankreas kanseri, teşhisi ve tedavisi zor bir kanser olup, dünyada en ölümcül dördüncü kanser sayılmaktadır. Modern yöntemlere rağmen henüz etkili bir ilaç tedavisi geliştirilemeyen pankreas kanserine ancak cerrahi yöntemler ile müdahale edilebilmektedir. Genellikle hızlı yayılım gösteren hastalık daha çok 60 yaş sonrası görülmekte ve pankreas kanserinde erken teşhis ise hastalığın tedavisi için en önemli faktör olarak kabul edilmektedir. Pankreas kanseri erken evrede teşhis edildiğinde özellikle Whipple ameliyatı ile başarılı sonuçlar elde edilebilmektedir. Memorial Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanları pankreas kanseri hakkında bilgi verdi.
Karın boşluğunda yer alan 15 santimetre uzunluğunda çift fonksiyonlu bir salgı bezi olan pankreasın etrafı mide, ince bağırsak, dalak ve karaciğer ile sarılmıştır. Ekzokrin ve endokrin adı altında iki temel görevi olan pankreasın, bu görevlerini yerine getirmesini sağlayan iki ayrı hücre grubu bulunur. Ekzokrin sindirime yardımcı olan özsuyu salgılayıp, ince bağırsağa iletir. Böylece besinlerde bulunan karbonhidrat, protein ve yağlar ayrıştırılır ve enerji olarak depolanır. Endokrin fonksiyonu ise glikojen ve insülin hormonları salgılayarak kandaki glikozu belli bir seviyede tutmaya çalışır.
Pankreas kanseri ise pankreasta bulunan hücrelerin kontrolsüz şekilde çoğalmaya başlamasıyla oluşur. Çoğunlukla pankreas kanseri pankreas kanallarını çevreleyen ekzokrin hücrelerin bulunduğu bölgede oluşmaya başlar. Bu bölgede başlayan pankreas kanseri adenokarsinom olarak da bilinen ekzokrin tümörüdür. Pankreas kanserinin çok daha nadir rastlanılan türü endokrin tümörü ise adacık hücrelerinde başlamaktadır.
Pankreas Kanseri Türleri
Rezektabl (cerrahi müdahaleye uygun, ameliyat edilebilir):Pankreas kanserinde tümör alınabilir durumda ise, pankreas kanserini iyileştirmek için tek çözüm yöntemi olan cerrahi yöntem uygulanmalıdır. Cerrahi yöntem ile tümör alınsa da çoğu zaman pankreas kanseri tekrarlayabilir. Pankreas ameliyatı sonrasında gemcitabine (gemzar) veya 5-FU ile birlikte uygulanan kemoterapi tedavisi ise kanserin tekrar etmesini 6 ay kadar geciktirebilmektedir.
Bölgesel olarak ilerlemiş: Eğer pankreas kanseri bölgesel olarak ilerlemişse, tümör etrafındaki kan damarları ve dokulara yayılsa da diğer organlara sıçramamıştır. Cerrahi müdahaleye uygun olmayan bu tümörlerde daha çok tıkalı safra kanalları açılır ya da kanserin tıkadığı bypass ile ince bağırsağa müdahale edilir.
Metastatik (geniş alana yayılmış): Pankreas kanseri karın içine, karaciğere, akciğere, kemiklere ve beyne sıçramış ise tek başına radyoterapi veya cerrahi müdahale yeterli olmaz. Yayılmış pankreas kanseri için standart tedavi yöntemlerinden birisi, kemoterapi tedavisidir. Bu tedavi, kanseri küçülterek hastanın yaşam süresini uzatır.
Nüks (tekrarlayan) Pankreas Kanseri: Pankreas kanseri ameliyatı sonrası aynı bölgede yakında ya da yakınında tekrarlayan kansere nüks denir. Eğer kanser uzakta bir bölgede nüks edecekse bu öncelikle karaciğerde ortaya çıkar. Ekzokrin pankreas kanseri tekrarladığında, metastatik kanserde uygulanan tedavinin aynısı planlanır ve hastaya, kemoterapi tedavisi uygulanır.
NÖROENDOKRİN PANKREAS KANSERİ (PNET)
Rezektabl (cerrahi müdahaleye uygun): Ameliyat yapılabiliyorsa tümörün türüne, büyüklüğüne ve pankreasta bulunduğu yere göre uygun görülen ameliyat tekniği belirlenir ve tümör alınır. Tümörün evresinin ve tam yerinin tespiti için ameliyat öncesi laparoskopi uygulaması yapılabilir.
Anrezektabl (cerrahi müdahaleye uygun olmayan): Nöroendokrin pankreas tümörleri genellikle yavaş büyür. Bu tümörlerde endokrin kanseri görüntülemesi denilen moleküler görüntüleme yöntemlerinden olan Galyum 68 DOTATOC yöntemi kullanılır ve tümör incelenebilir. Tedavide iki yöntem bir arada uygulanır. Tümörden salgılanan hormonun yol açtığı sorunları yok etmek için hastaya proton pompa inhibitörü isimli asit salgısı azaltıcı mide ilaçları verilir. Sonrasında ise tümörü geriletmeye yönelik kemoterapi, akıllı ilaç uygulaması ve/veya hedeflenmiş radyoizotopların uygulaması uygulanır.
Pankreas Kanserinde Risk Faktörleri
Pankreas kanserinin nedenleri tam olarak bilinmese de sigara ve genetik faktörler kanser oluşumunda en önemli risk faktörleri olarak kabul edilmektedir.
Pankreas kanserinin bilinen en büyük nedenlerini şöyle sıralayabiliriz;
Pankreas kanserlerinin %30’u sigara kaynaklı ortaya çıkmaktadır.
İleri yaş pankreas kanseri için önemli bir risk faktörüdür.
Daha çok protein ağırlıklı, meyve ve sebzeden yoksun beslenmek kanser riskini artırmaktadır.
Vücut kitle indeksi (BMI)yüksek olan kişilerde pankreas kanserine yakalanma olasılığı daha yüksektir.
Petrol ve kimyasal maddelere maruz kalan kişilerde pankreas kanseri daha fazla görülmektedir.
Uzun süre tedavi edilmeyen kronik pankreas iltihabı pankreas kanserine yakalanma riskini artırmaktadır.
Diyabet pankreas kanserine yakalanma oranını sağlıklı bireylere göre iki kat artırmaktadır.
Pankreas Kanseri Belirtileri
Pankreas kanseri ilk evrelerinde belirti vermeden ilerleyebilir. Belirti vermeye başladığında ise tümör pankreas dışına taşınmış olup başarılı bir tedavi için geç kalınmaktadır. Bu nedenle erken teşhis ve düzenli doktor kontrolü pankreas kanseri için çok büyük önem taşımaktadır.
Pankreas kanserinin belirtileri arasında bulantı, iştahsızlık, kilo kaybı, yavaş gelişen sarılık, mide çıkışında tıkanıklık ve ağrı görülebilir. Pankreasın baş kısmına yerleşmiş kanserde, ağrısız sarılık ve büyük abdestin camcı macunu gibi açık renk olduğu görülür. Pankreas kanserine bağlı olarak görülebilen sırta vuran ağrı, genellikle hastalığın lokal yayılımının habercisi olup, genelde kanserin pankreasın gövde ve kuyruk yerleşiminde görülür ve hastalığın ilerlediğinin belirtisi olarak kabul edilir. Hastalığın daha az görülen belirtileri “3 D” olarak hatırlayabileceğimiz diyabet (şeker hastalığı), diare (ishal) ve depresyondur. Pankreas kanserinde bu belirtiler de gözlenebilmektedir;
Yemek sonrası ya da yatay pozisyona geçince artan karın ağrısı
Gaz sancıları, şişkinlik
Kusma ve iştah kaybı
Koyu renkli ya da kanlı idrar
Genel halsizlik
Karaciğer ve safra kesesinde büyüme
Kaşıntı
Varis
Bu gibi belirtiler söz konusu olduğunda, vakit kaybetmeden doktorunuza başvurunuz.
Pankreas Kanserinde Tanı
Pankreas kanserinde tanının erken konulması,çok kolay olmayabilir. Çünkü pankreas kanserinin erken evrelerinde herhangi bir belirti ve bulguya rastlanmaz. Pankreas kanseri belirtilerinin pek çok hastalık belirtisine benzemesi ve pankreasın mide, ince bağırsak, karaciğer gibi organların arkasında saklanmış olması da erken tanı konulamamasında etkilidir.
Pankreas kanseri tanısı genellikle çeşitli testler yardımı ile pankreas ve etrafının detaylı görüntülenmesi ile konur. Kanser hücrelerinin pankreas içine ve dışına ne derece yayıldığını belirleyen testlere evreleme (kanserin yayılma durumu) denir. Pankreas kanseri teşhisi koymak ve evresini belirlemek için aynı anda testler uygulanır. Pankreas kanserinde doğru bir tedavi planı için erken teşhisle beraber kanserine evresi çok önemlidir.
Pankreas kanseri tanısı koyabilmek için uygulanan testleri aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz;
Hastanın sağlık geçmişi ve fiziksel muayenesi: Hastanın genel fiziki muayenesi yapılıp, geçmişindeki hastalıklar sorgulanır. Pankreas kanseri risk faktörlerinden olan diyabet ve pankreatit gibi hastalıkları varsa incelenir.
Kan testi: Kan testi yapılarak bilirubin gibi bazı maddelerin miktarı ölçülür. Normalden yüksek veya düşük çıkan ölçümler, o maddeyi salgılayan organ veya dokularda oluşan hastalığın belirtisi olarak değerlendirilir.
Tümör belirteçleri:Kan veya dokuda bulunan kanserin varlığının saptanması için doku, idrar veya kan örneği alınır ve bazı ölçümler yapılır. Bu ölçümler sırasında CA 19. 9 ve CEA ismindeki iki tümör belirteci pankreas kanseri için yardımcı bilgiler verebilir. Bu testler tanı koymaktan ziyade pankreas kanseri tanısı konmuş hastaların takibinde yol göstericidir. Sağlıklı bireylere bu tip testler yapılmaz.
Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI):MRI, tüm kanserlerde olduğu gibi pankreas kanseri için de önemli görüntüleme yöntemlerinden biridir. Özellikle pankreasın çevresindeki dokular ile olan ilişkisiniz ve karaciğer iç, bulguları anlamak için oldukça etkilidir.
Bilgisayarlı Tomografi (BT): Kanser tanısında en yol gösterici görüntüleme yöntemlerinden biridir. Bilgisayarlı tomografi ya da bilgisayarlı aksial tomografi de denilen BT uygulamasında görüntülerin daha ne olması için hastaya damar ya da ağızdan kontrast madde verilebilir.
Pozitron Emisyon Tomografisi (PET Taraması):PET taraması daha çok kütü huylu kanserleri tespit etmek için kullanılır. Hastaya az miktarda radyonüklid madde ile işaretli glikoz enjekte edilir ve glikozun biriktiği yerler tespit edilir. Kanserli hücreler daha çok glikoz topladığından daha koyu renkte görünür ve tespit edilirler.
Karın ultrasonu: Karın ultrasonu ile karın içine yüksek enerji ses dalgaları gönderilir. Bu ses dalgaları dokulara çarpar ve eko yapar. Böylece karın içinin ve organların görüntülenmesi sağlanır.
Endoskopik Ultrason (EUS): Genellikte makattan ya da ağızdan içeriye ucunda ışık ve görüntüleme merceği bulunan endoskopi cihazı sokularak yapılan bir tanı yöntemidir. Yüksek frekanslı ses dalgalarının oluşturduğu ekolar cihaz tarafından algılanarak organların sonogram adı verilen detaylı görüntüsü elde edilir.
Endoskopik Retrograd Kolanjiopankretikografi (ERCP): Bu yöntem ile on iki parmak bağırsağından pankreatik kanal ve ana safra yolu ve safra kanallarının görüntülenebilir. Küçük tüp şeklindeki kateter, endoskop içerisinden pankreatik kanallara sokulur ve kontrast madde enjekte edilerek safra kanallarının detaylı görüntüsü alınır.
Cilt Altı Transhepatik Kolanjiyografi (PTC): Röntgen kullanarak safra kanalları ve karaciğeri görüntüleme yöntemidir. Bu uygulamaya, sadece ERCP yapılamadığı durumlarda söz başvurulur.
Laparoskopi: Karın ve iç organlara içerden bakılarak, hastalık belirtilerini kontrol eden cerrahi bir yöntemdir. Laparoskop adı verilen ucunda ışığı bulunan ince tüp karın duvarına açılan küçük bir kesiden içeri sokulur. Biyopsi için doku örneği veya iç organların alınması söz konusu olduğunda işlem sırasında başka kesiler açılarak laparoskopa yardımcı başka aletler içeri sokulabilir.
Biyopsi: Doku içerisindeki kanser bulgularının detaylı araştırılması için hücre veya doku örneğinin alınması işlemidir. Pankreas kanseri için birkaç farklı biyopsi yöntemi vardır. Röntgen veya ultrason sırasında ince bir iğne ile pankreastan hücre örneği alınabildiği gibi aynı işlemin laparoskopi sırasında yapılması da mümkündür.
Pankreas Kanseri Evreleri
Kanserli hücreler vücudu içerisine doku, lenf sistemi ve kan yolu aracılığı ile yayılır. Kanser hücreleri ana tümörden koparak kan damarları ya da lenf kanalları yolu ile vücudun başka bölümlerine geçebilir ve farklı tümörler oluşturabilir. Bu duruma metastaz denir. İkincil ya da metastazik tümörler ana tümör ile aynı özelliklere sahiptirler. Pankreas kanseri evrelerini görüntüleme testleri kullanarak tespit etmek zordur. Bu nedenle cerrahi müdahale öncesinde kanserli tümörün tümünün alınıp alınmayacağı kararı çok önemlidir. Pankreas kanseri evrelerini bu şekilde açıklayabiliriz;
0: Bu evrede yayılma yoktur. Ve pankreas kanseri sadece tek katman hücrelerle sınırlıdır. Pankreas kanseri, görüntüleme testlerinde ne de çıplak gözle görülebilir.
Evre I: Bu evrede kanser bölgesel olarak büyüme gösterir. Pankreas kanseri, pankreasla sınırlı ancak, 2 (evre 1A) veya 2 cm’den fazla (evre 1B) büyür.
Evre II: Pankreas kanseri, pankreas dışında büyür veya lenf bezlerinin yakınına yaklaşır.
Evre III: Bu evrede pankreas kanseri daha geniş yayılma gösterir. Tümör, yakınındaki ana damarlara veya sinirlere yayılır ancak metastaz göstermez.
Evre IV: Bu evrede pankreas kanseri, karaciğer gibi uzak organlara yayılım yapar.
Pankreas Kanseri Tedavisi
Pankreas kanseri tedavisi ameliyat, kemoterapi ve radyoterapi olmak üzere 3 ayrı yöntemden oluşmaktadır. Bu da pankreas kanseri tedavisinde farklı uzman hekimlerin müdahalesini ve kontrolünü gündeme getirir. Pankreas kanseri tedavisigastroenteroloji, cerrahi, tıbbi onkoloji, radyasyon onkolojisi ve birçok diğer alanda uzmanlaşmış doktorların tümü ile birlikte uygulanır.
Pankreas kanserli hastaların çoğu uzak organlara erken kanser yayılımı veya yaygın lokal tutulum nedeni ile tedavi edici cerrahiye aday değildir. Bu hastalara, sarılık gibi tıkayıcı semptomları ve ağrıyı giderici, yaşam süresini uzatmayan ancak daha rahat bir dönem geçirtmeyi amaçlayan cerrahi girişimler yapılır. Hastaların genel durumuna ve yandaş hastalıklarına bağlı olarak, pankreas kanserinin vücutta diğer organlara yayılım gösterdiği hastalarda ortalama yaşam süresi 3 ile 6 ay arasındadır. Hastalığın lokal olarak yayılım gösterdiği hastalarda ise ortalama yaşam süresi 6 ile 10 aydır.
Pankreas kanseri ameliyatları, cerrahinin en zor ve en sorunlu ameliyatlarından olup, özellikle ameliyat sonrası dönemde çıkabilecek komplikasyonlarla da hem cerrah, hem de hastane imkanları yeterli özellikte olmalıdır.
Pankreas Kanserinde Whipple Ameliyatı
Whipple ameliyatı, pankreas başı, safra yolları ve 12 parmak bağırsağı tümörlerinde hayat kurtarıcı bir ameliyattır. Whipple ameliyatı birbirine yakın ve bağlı olan 3 organda meydana gelen tümörlerde o bölgeyi komple temizlemek için idealdir. Whipple ameliyatı sırasında mide kapağı da denen adale sistemini korumak amacıyla “Pilor Koruyucu Whipple” operasyonu uygulanır. Böylece ameliyat sonrasında sindirim sitemi şikayetleri yaşanmaz. Whipple ameliyatı ile pankreas başı, midenin yarıya yakını, 12 parmak bağırsağının tamamı ve safra yollarının bu alana komşu bölümü komple çıkartılmaktadır. Operasyonun en önemli yanı alınan bu organların birbiriyle koordinasyonun yeniden doğru bir şekilde sağlanmasıdır. Bu nedenle Whipple ameliyatı mutlaka uzman doktorlar tarafından gerçekleştirilmelidir.
Radyoterapi
Pankreas kanseri tedavisinde en sık kullanılan radyoterapi türü rxternal-beam radyoterapidir. Genellikle kemoterapi ile radyasyon tedavisi daha etkili olacağı için aynı anda uygulanır. Kemoterapi ve radyoterapinin aynı anda uygulanması pankreas tümörlerimim küçülmesine ve yok olmasına yardımcı olabilir.
Kemoterapi
Pankreas kanseri hücrelerinin büyümesini ve bölünmesini durdurmak amacıyla kemoterapi yani ilaç tedavisi yapılmaktadır.
Hedefe Yönelik Tedavi
Pankreas kanserinde hedefe yönelik tedavi; kanserin belirli genleri, proteinler ya da kanserin büyüme ve hayatta kalmasına katkıda bulunan doku ortamını hedefleyen bir tedavi yöntemidir.