Babil nerede? sorusu EKPSS sınavında çıkan bilgi sorusu ile yoğun ilgi görmeye başladı. Sınavdan çıkan adaylar telefonlarına ve bilgisayarlarına sarılarak Babil hakkında bilgileri araştırmaya koyuldu. İşte Babil hakkında detaylar...
BABİL NEREDE?
Babil günümüzde Irak'ın bir ilidir. 5,603 kilometrekarelik bir alanda kurulmuştur 2003 yılı verilerine göre toplam nüfusu 1,385,783'tür. İlin merkezi Hilla'dır. İl ismini antik şehir Babil'den almaktadır. 1971 yılından önce il ismi Hilla iken daha sonra bu adı almıştır.
Irak, 1983’ten bu yana bu arkeolojik alanın UNESCO tarafından tanınması için çalışıyordu. Bu 10 kilometrekarelik devasa arkeolojik alanın bugüne kadar sadece %18’i kazılabildi.
Irak’ın Fırat Nehri’nin tepesinde, Bağdat’ın yaklaşık 100 kilometre güneyinde bulunan şehir, 4000 yıldan daha eski olan Babil İmparatorluğu’nun merkezi konumundaydı.
(Osmanlı’da Kültürel Mirasın Korunması)
Oylamadan önce Irak’ın UNESCO Dünya Mirası Komitesi temsilcisi, “Babil olmayan Dünya Mirası Listesi nedir? En eski bölümler olmadan insanlık tarihini nasıl anlatılabilir?” dedi.
Komite, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de, Babil’i ve Brezilya ve Burkina Faso da dahil olmak üzere Dünya Miras Listesi için 34 başka siteyi değerlendirmek üzere bir araya geldi.
Başarılı oylamanın ardından Irak heyeti el sıkıştı ve bütün delegeleri “medeniyetin beşiği Babil’i ziyaret etmeye” davet etti.
Irak’ın başkenti Bağdat’ın güneyinde yer alan Babil arkeolojik alanındaki İştar Kapısı. C: AFP
Babil, uluslararası alanda asma bahçeleri, Babil Kulesi ve İştar Kapısı ile bilinen, surlarla çevrili kerpiç tapınaklar ve kuleler şehri olarak gelişmişti.
Buradaki kazılar, 1800’lerin başında başlamış ve İştar Kapısı’nın Avrupa’daki müzelerde kalan bölümleri de dahil olmak üzere yurtdışına eserler gönderilmişti.
Basra Antik Dairesi Başkanlığı’na başkanlık eden ve Babil’in listeleye girmesi için çaba harcayan Qahtan al-Abeed, “Babil, antik tarihin en kalabalık şehridir.” diyor.
“Babilliler yazı, yönetim ve bilim medeniyetiydi. Babylon’u Dünya Mirası Listesi’ne sokmak, sitenin araştırma ve gelişmesini teşvik edecek ve turistler için ücretsiz tanıtım olacaktır.”
Babil, çoğu IŞİD tarafından ya da eser kaçakçıları tarafından tahrip edilen Irak’taki 7.000 arkeolojik alandan biri.
2003 yılındaki ABD işgalinden sonra Irak’taki bazı eski eserler de yağmalandı ve British Museum’un verdiği bir rapora göre işgal, antik kentin kalıntılarında geniş çapta zarara neden oldu.
Irak’taki diğer yerler, kuzey Irak’taki Erbil Kalesi ve güney Mezopotamya bataklıkları da dahil olmak üzere UNESCO tarafından dünya mirası listesine kaydedildi.
Onlarca yıl süren arka arkaya çatışmaların ardından ülke, 2017 yılında IŞİD’e karşı zafer kazandığını ilan etti ve şimdi göreceli olarak sakin bir dönem geçiriyor.
Irak bu dönemlerden sonra hem uluslararası yatırımcıları, hem de turistleri çekmek için çok çabaladı ve UNESCO’nun listesinin her ikisini de yapabileceğini umuyor.
BABİL HARİTASI
BABİL KULESİ
Babil Kulesi Tevrat'ta, Kur'an'da ve dünyanın birçok bölgesinde yerel efsanelerde bahsi geçen, Tanrı'ya ulaşmak için inşa edilen kule.
Dünyanın yedi harikasından biri sayılan ve Babil'in Asma Bahçeleri içinde bulunan Babil Kulesi, Tanrı Marduk adına yapılmıştır. Sümerliler, yükseklere taparlar ve yer ile göğü bağlayan kutsal bir ağacın varlığına da inanırlardı. Sümerliler yeri göğe bağlayan bu ağacı temsil eden ve Tanrıdağı dedikleri kuleyi zamanımızdan 5.000 yıl kadar önce yapmışlardır.
Kule temelde 90 metre genişlikte ve 90 metre yüksekliğe sahip 7 katlı bir bina idi. Kulenin çevresinde rahip sarayları, ambarlar, konuk odaları, Tanrı Marduk adına yapılmış bir diğer tapınak olan Esagila'ya giden aslanlı geçit ve dini tören yolu vardı.
Babil'i işgal eden Tikulti-Ninurta, Sargon, Sanherip ve Asurbanipal kuleyi yıkmışlardı. Babil Kralları Nabopollasor ve Nabukadnasor ise yeniden yaptılar. Ancak M.Ö. 479'da Babil'i işgal Pers kralı Xerkes kuleyi yıktıktan sonra tekrar onaran olmadı. Yalnız, Büyük İskender Babil'e geldiğinde harap haldeki kuleye hayran kalmış ve onu eski haline getirmeye karar vermişti. Bu sebeple 10.000 kişiyi iki ay boyunca çalıştırarak molozları temizletti. Fakat İskender ölünce kulenin onarımından vazgeçildi.
BABİL'İN ASMA BAHÇELERİ
Babil'in Asma Bahçeleri, Dünyanın Yedi Harikası'ndan biridir. MÖ 7. yüzyılda Babil kralı Nebukadnezar tarafından yaptırılmıştır. Babil'in çorak Mezopotamya çölünün ortasında; ağaçlar, akan sular ve egzotik bitkilerin bulunduğu çok katlı bir bahçedir. Coğrafyacı Strabon'un 1. yüzyıldaki tanımına göre:
"Bahçeler birbiri üzerinde yükselen kübik direklerden oluşuyordu. Bunların içleri çukurdu ve büyük bitkilerin ve ağaçların yetişebilmesi için toprakla doldurulmuştu. Kubbeler, sütunlar ve taraçalar pişmiş tuğla ve asfalttan yapılmıştı. Yüksekteki bahçeleri sulamak için Fırat Nehri'nden zincir pompalarla su yukarılara çıkarılıyordu. Bu şekilde üst seviyelere taşınan su, bahçeleri sulayarak teraslardan aşağıya doğru akıyordu"
Söylenceye göre, Nebukadnezar bu yapıyı sıla hasreti çeken karısı Semiramis için yaptırmıştır. Semiramis, Medes kralının kızıdır. Mezopotamya'nın düz ve sıcak ortamı onu bunalıma itmiş, kral da karısının hasretini sona erdirmek için yapay dağların olduğu, suların aktığı yemyeşil bir bahçe yaptırmıştır. Bu yüzden bazen Semiramis'in asma bahçeleri olarak da anılır.