Bingöl'de 8 ilçe, 5 belde, 305 köy vardır. Bingöl ili nüfusu ise 279.812'dir. Şehrin yüzölçümü de 8.125 km²'dir. Doğuda Muş, kuzeyde Erzincan ve Erzurum, batıda Tunceli ve Elazığ, güneyde ise Diyarbakır ili ile komşu olan Bingöl, 1927 yılına kadar Çolik (Çapakçur) isimi ile Genç Vilayeti'nin bir ilçesi idi. 4 Ocak 1936 tarihinde Bingöl iline merkez oldu. İşte Bingöl hakkında bilgiler...
BİNGÖL'ÜN NEYİ MEŞHUR? BİNGÖL'DE NE YENİR?
GÖMME
Kış mevsiminde yapılan gömme killi topraktan yapılmış özel bir ocakta pişirilmektedir. Hazırlanan hamura kalın ve yuvarlar bir ekmek şekli verilir. Kızgın ocağın tabanı temizlendikten sonra ocağa konur. Üzerine sac kapatılır, ateşle örtülür ve pişirilmeye bırakılır. İyice pişirilen ekmek çıkarılır. Biraz soğutulur ve geniş bir kabın içine ufak ufak doğranır. Üzerine sarımsaklı ayran dökülür. Ayrıca bir tavada eritilen kızgın yağ dökülerek servis yapılır.
AYRAN ÇORBASI
Tencerenin içine ayran boşaltılarak içine un, yumurta sarısı ilave edilip iyice karıştırılır. Ardından kaynayıncaya kadar karıştırılır. Ayran kaynadıktan sonra nohut ilave edilir. Biraz sonra ateşten alınıp servis yapılır.
Yazın soğuk, kışın ise sıcak şekilde Bingöl sofralarında yerini alan ayran çorbasını sevilerek tüketilen tandır ekmeğiyle birlikte yiyebilirsiniz.
MASTUVA
Pirinç ayıklanıp yıkandıktan sonra geniş bir tencereye konur ve ayran ilave edilir. Karıştırılarak normal yanan ocağa konur. Ayranın çürümemesi için kaynayıncaya kadar tahta bir kaşıkla (kepçeyle) sürekli karıştırılır. Kaynadıktan sonra karıştırma işlemi bırakılarak katı hale gelene kadar pişirilir.
Bingöl’ün belki de en az malzemeyle yapılan yemeklerinden biri olan bu ilginç isimli yemek, ilk kez deneyenleri lezzetiyle şaşırtıyor. Pirinç, ayran ve tereyağı ile yapılan mastuva, aslında bir nevi yoğurtlu pilav. Ancak pilavların su yerine direkt ayranla pişirilmesi pirince bambaşka bir lezzet katıyor. Piştikten sonra üzerine tereyağı gezdirilen mastuva yemeğini, Bingöl’de çoğu yerde bulabilirsiniz.
TUTMAÇ ÇORBASI
Özellikle de kış aylarında sofraların vazgeçilmez lezzetlerin biri olan çorbalar, Bingöl mutfaklarında da sık sık pişiyor. Elde açılan hamurlardan yapılan erişte, mercimek ve kavurma gibi malzemelerle yapılan çorba, üzerine eklenen tereyağının kokusuyla tok insanın dahi iştahını açıyor. İçerisinde bol malzeme olduğu için tek başına da içilen çorba, Bingöl’e geldiğinizde mutlaka denemeniz gereken lezzetlerden.
BİNGÖL'DE GEZİLECEK YERLER
YÜZEN ADA
Bingöl-Solhan karayolunda 4.5 Km. uzaklıktadır. Yolu stabilize olup, 1.5 km’dir. Yolun asfaltlanması ve gölün ıslahı halinde yerli ve yabancı turistlerin ilgisini artıracaktır. Bingöl’ün turizmi doğa güzelliklerine dayanır. Yüzen Ada da tamamen doğaldır. Göl’ün üç tarafı dağlar ve tepelerle çevrilmiş düz arazi üzerinde bulunan krater göl konumundadır. Göl’ün şimdiki alanı 300 m2′ nin üzerindedir.
Islahı halinde 500 m2’den fazla olur. Gölün derinliği 50 metreden fazla olduğu sanılmaktadır. Göle devamlı akıntı olduğu tespit edilmiştir. Gölün altından ve kemerlerinden giren su, gölün alt tarafından, gölden daha aşağıdan dereyi beslemektedir. Ufak ufak kaynaklar bu görüşü teyit etmektedir. Yaz ve kış aylarında su seviyesi aynı kalmaktadır. Su tatlı ve berrak olup, herhangi bir madensel tuz ihtiva etmemektedir. Balık yetiştirmek mümkündür. Gölün ortasından hareket eden üç ada vardır. Adalar göl içinde bağımsızdır. Üstüne binildiği zaman sal gibi her tarafa ağır ağır hareket etmektedir. Adanın üzerinde 4-5 tane bodur ve dış budak ağacı mevcuttur. Çevredeki bitkiler gölün mevcut suyu ile beslenmektedir.
da üzerinde bulunan ot kökleri sarılıcı olması nedeniyle toprak tamamen bitki kökleri ile kaynamış ve yapışmış durumdadır. Ayrıca Göl’ün ortasında bulunan adanın yapısı incelendiğinde çayır, ayrık ot ve suda yetişen çeşitli bitkilerin ada üzerinde mevcut olduğu görülmektedir. Göl’ün çevresinde de çeşitli bitkilere rastlamak mümkündür. Yeşil alanın dışında kalan arazi gölden çok yüksektir. Çevresi meşe ve yeşil alan ile kaplıdır. Balık yetiştirmek mümkündür. Gölün ortasından hareket eden üç ada vardır. Adalar göl içinde bağımsızdır.
Üstüne binildiği zaman sal gibi her tarafa ağır ağır hareket etmektedir. Adanın üzerinde 4-5 tane bodur ve dış budak ağacı mevcuttur. Çevredeki bitkiler gölün mevcut suyu ile beslenmektedir. Ada üzerinde bulunan ot kökleri sarılıcı olması nedeniyle toprak tamamen bitki Kökleri ile kaynamış ve yapışmış durumdadır. Ayrıca Göl’ün ortasında bulunan adanın yapısı incelendiğinde çayır, ayrık ot ve suda yetişen çeşitli bitkilerin ada üzerinde mevcut olduğu görülmektedir. Göl’ün çevresinde de çeşitli bitkilere rastlamak mümkündür. Yeşil alanın dışında kalan arazi gölden çok yüksektir. Çevresi meşe ve yeşil alan ile kaplıdır.
GÜNEŞ'İN DOĞUŞU
Bingöl'e geldiğinizde güneşin doğuşuna tanık olmak meşhur bir etkinliktir. Her yıl 15 Temmuz-15 Ağustos tarihleri arasında en iyi şekilde seyredilebilir. “Güneşin Doğuşu” çok değişik şekillerde, normal halinden çok farklı, heyacanlı ve oldukça korkunç sahneler yaratmaktadır. Dünyada tam anlamıyla;
“Güneşin Doğuşu” iki yerden izlenir. Birincisi İsviçrenin Alp Dağlarından, ikincisi; Bingöl Dağlarının Kale Tepesi’nden seyredilir. Ulaşım imkanı güçtür. Karlıova ilçesine kadar yol asfalt, dağın zirvesine kadar ham yoldur. Dağın altına kadar arabayla gidildikten sonra zirveye 25-30 dk. yaya çıkılır. Etrafta soğuk su kaynakları ve yeşilllikler görülür. Yol güzergahında dinlenme, konaklama tesisleri mevcut değildir. Güneş doğarken ilk etapda hafif bir kızartı ile belirir. Kızartı etrafta çok renkli güzellikler ve dekorlar yaratır. Daha sonra insana korku veren bir karartı şeklini alır.
Kızarıklıklar kor parçası haline gelir. Kor parçası içinde insan yüzünü andıran üç büyük leke (Siyah renkli) belirir. Güneş karartı halinde yavaş yavaş açılmaya başlar. Ufukta görülerek oluşumunu tamamlamak üzere iken altın bir küre gibi görünmeye başlar. Döndükçe etrafa binlerce ışık saçar. İnsanoğlunun daha önce görmediği renkleri o andagörmek mümkündür. Daha sonra güneş elmas parçası gibi kıristalleşip eski durumunualmaya başlar. Oldukça heyacanlı anlar yaşatır. Gözlerde yaşarma, ışık saçma ve anında seyr edememe gibi durumlar olur. Solhan İlçesinin Hazarşah Köyü Aksakal Mezrası mevkiinde bulunan bir doğa harikası olan Yüzen Ada çok ilginç olduğu, kadar çok da güzel bir yapıya sahiptir. Gölün ortasında bulunan ada, göl üzerinde serbest hareket etme kabiliyetine sahiptir.
TERMAL TURİZM MERKEZİ
Yaz kış fark etmeden yılın her döneminde ziyaretçileri ağırlayan Kös Kaplıcaları, maden suyu özelliğine de sahip olduğu için hem içilebiliyor, hem de duşta kullanılarak romatizma ve kadın hastalıkları gibi pek çok rahatsızlığa şifa olabiliyor.
BİNGÖL OVASI
Tamamen doğal bir şekilde burada oluşan ve bir lale tarlası haline gelen bölge, Bingöllüler tarafından her yıl bahar aylarında ziyaret ediliyor. Yemyeşil çimenlerin ve kırmızı lalelerin arasında fotoğraf çekilebileceğiniz Bingöl Ovası’nda sevdiklerinizle güzel bir anı yaratabilirsiniz.
ZAĞ MAĞARASI
Üç katının her bir katında 26 ayrı odanın bulunduğu mağarada, her kat arasında merdiven, baca ve kapılar da yer alıyor. Depo, oturma odası ve haremlik gibi bölümlerin yer aldığı mağara tam anlamıyla bir yerleşim yeri desek yanlış olmaz. Tarihi verilere göre geçmişi M.S 5.Yüzyıla kadar dayanan mağara, Erken Bizans Dönemi’nde inşa edilmiş.