BM Güvenlik Konseyi (BMGK), Suriye'de rejimin kuşatması altındaki Doğu Guta'nın Duma ilçesindeki kimyasal silah saldırısı üzerine Fransa, İngiltere, ABD ve konseyin geçici üyelerinden Fildişi Sahili, Hollanda, Peru, Polonya, Kuveyt ve İsveç'in talebiyle toplandı.
SORUŞTURMA ÇAĞRISI
Birleşmiş Milletler (BM) Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura, Cenevre'den video konferansla katıldığı toplantıda, Duma'daki “şüpheli” kimyasal silah saldırısında en az 49 kişinin hayatını kaybettiği ve yüzlerce kişinin yaralandığı yönünde haberler aldıklarını ancak BM'nin bu saldırıları ve sorumlularını belirleyemediğini söyledi. De Mistura, Duma'daki “iğrenç” saldırı için “kapsamlı ve bağımsız” bir soruşturma çağrısı yaptı.
AFRİN'E DE PARANTEZ
Afrin'deki gelişmelere ilişkin de değerlendirmede bulunan de Mistura, “Türk hükümeti, Afrin harekatının ardından, PYD/YPG güçleri Suriye'nin kuzeyindeki diğer bölgelerden çıkarılmazsa daha fazla operasyon yürüteceklerini belirtti. Bu bölgelerdeki askeri operasyonlar uluslararası gerginlik potansiyeline sahip ve bu nedenle tüm taraflara gerginliği azaltma ve itidal çağrısı yapıyoruz.” dedi.
De Mistura, Suriye'de yaşanan son gelişmelere ilişkin ise “Bölgesel ve küresel güçlerin yıkıcı ve hayal dahi edilemez sonuçlara neden olacak çıkar çatışmaları yüzünden ilk kez sadece bölgesel, ulusal ya da Suriye'nin güvenliği değil uluslararası güvenlikten endişe duyduğum bir noktaya ulaştı.” değerlendirmesinde bulundu.
RUSYA: CİDDİ SONUÇLARI OLUR
Rusya'nın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia, Duma'da rejimin kimyasal silah saldırısı düzenlemediği iddiasında bulunarak, ABD, Fransa ve İngiltere'yi Suriye'de Rusya'ya karşı “agresif bir politika” yürütmekle suçladı.
Fransa ve İngiltere'nin “hakaretler, savaş yanlısı söylemler ve yaptırımlarla körü körüne ABD'nin peşinden gittiğini” belirten Nebenzia, Rusya'ya karşı tutumun Soğuk Savaş dönemindeki “kabul edilebilir” söylemin de ötesine geçtiğini ifade etti.
Duma'daki kimyasal silah saldırısını "yalan” olarak nitelendiren Nebenzia,”ABD'ye ilgili kanallar aracılığıyla askeri müdahaleninin ciddi sonuçları olacağınını ilettik.” dedi.
Nebenzia, Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü'nden (OPCW) yetkililerin kimyasal silah saldırısı soruşturması için hemen salı günü Suriye'ye uçabileceğini ve koruma sağlanacağını aktardı.
ABD: KARŞILIK VERİLECEK
ABD'nin BM Büyükelçisi Nikki Haley, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde (BMGK) yaptığı konuşmada Doğu Guta’daki Duma kasabasındaki kimyasal saldırı ile ilgili Rusya'ya ağır eleştiriler yöneltti.
Suriye’deki Rus yetkililer muhaliflere aç kal ve teslim ol kampanyası yaptıklarını ve Esat rejiminin Ruslar tarafından verilen silahlarla ayakta kalmaya çalıştığını belirterek, 75 kişinin yaşamını yitirdiği kimyasal saldırı için toplanan BMGK’da Rusya’yı hedef alarak; 'Bu saldırıyı kimler yapabilir? sadece canavarlar yapabilir, sorumluların vicdanı yok, ölen çocukların fotoğraflarını burada gösterebilirdim, ama bu saldırının sorumlu olan canavarın vicdanı da yok‘ diye konuştu.
Suriye’de Kimyasal saldırının gerçekleşmediğini ve Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü'nün müfettişlerini hemen yarın uçağa atlayıp, Şam'a gelmeye ve kimyasal silah saldırısının olduğu iddia edilen Duma'yı ziyaret etmeye çağıran Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Vasili Nebenzia’dan sonra söz alan Haley, daha da ileri giderek şu ifadeleri kullandı:
"HESAP SORULACAK"
"Bu tip insanların utandıracak ne gibi bir şey olabilir ki Güvenlik Konseyi geçtiğimiz yıl bu fotoğrafları gördüğü halde bir şey yapamadı. Rusların engelliyle karşıladı. Biz burada bu kimyasal saldırıyı kınıyoruz, ama Rusya vetosu sayesinde BMGK olarak bir şey yapamıyoruz. Ancak BMGK kararı ne olursa olsun, karşılık vereceğiz. Rusya’nın engelleme politikasına rağmen, ABD, Suriye halkının üzerine kimyasal silah atanlardan hesap soracak."
Rusya’nın veto hakkını defalarca kullanarak BMGK’daki mekanizmayı öldürüp, Suriye halkının korunmasını engellediğini ileri süren Haley; ‘Endenozya’dan köyünden İngiltere’ye ve Suriye’de herkes kimyasal saldırılar yapılıyor. Bu konsey hiç bir şey yapamıyor.’ diye de ekledi.
Toplantıya, Suriye'nin Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Beşar el-Caferi de katıldı.
SURİYE TEMSİLCİSİ O ÜLKELERİ SUÇLADI
Suriye rejimi temsilcisi ise konuşmasında ABD, Fransa ve Suudi Arabistan’ı Suriye’deki teröristleri silahlandırmakla suçladı.
Suriye Rejimi temsilcisi ayrıca “Uzun sakallı, siyah bayraklı ve hafif silahlı ılımlı muhalifleri ülkelerinde ağırlamak isteyen devletlerin Suriye Hükümetine taleplerini iletmesini” tavsiye ettiğini ifade etti.
Kürsüye Suriye Büyükelçisi'nin çıktığı sırada ABD, İngiltere ve Fransa'nın temsilcilerinin salonu terketmesi dikkat çekti.
FRANSA: RUSYA’NIN HABERİ OLMADAN HİÇBİR SURİYE UÇAĞI KALKAMAZ
Birleşik Milletler Fransa Elçisi François Delattre “Rusya’nın haberi olmadan hiçbir Suriye uçağı kalkamaz” diyerek “7 Nisan saldırıları ya Rusya ile zımnen veya açıkça anlaşarak gerçekleşti ya da askeri varlığına rağmen.” ifadesinde bulundu.
İNGİLTERE: UYGUN BİR SORUŞTURMA BAŞLATILSIN
İngiltere'nin BM Daimi Temsilcisi Karen Pierce, konseyden Duma'daki "korkunç" kimyasal silah saldırına yönelik soruşturma yürütülmesini talep etti.
ABD'nin Suriye'ye olası askeri müdahalesine değinen Pierce, "Öncelikle uygun bir soruşturma başlatılmasını tercih ediyoruz. En yakın müttefiklerimizle irtibat halindeyiz, özellikle ABD ve Fransa ile. Tüm seçenekler masada." ifadelerini kullandı.
FRANSA: KİMYASAL SİLAH SALDIRISINDA RUSYA'NIN PARMAĞI VAR
Fransa'nın BM Daimi Temsilcisi François Delattre ise Duma'daki kimyasal silah saldırısında Rusya'nın da "parmağı olduğunu" belirterek, "Bu saldırılar, doğrudan ya da dolaylı, Rusya'nın bilgisinde gerçekleşti." diye konuştu.
ABD, TASARIYI BMGK'YA SUNDU
Öte yandan ABD, Suriye'de kimyasal silah kullanımının soruşturulması için yeni bir BM mekanizması kurulmasını talep eden karar tasarısını BMGK'ye sundu.
Rusya'nın BM Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia ise tasarıyı değerlendireceklerini söyledi.
Karar tasarısının kabul edilmesi durumunda, BM Bağımsız Soruşturma Mekanizmasının (UNIMI) görev süresi bir yıl olacak ve gerek duyulduğunda BMGK tarafından uzatılacak. BM mekanizması tam faaliyetlerine başladığı tarihten itibaren 90 gün içinde ilk raporunu konseye ve Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütüne (OPCW) sunacak.