Milyonları ekranlara kilitleyen Yaprak Dökümü ve ‘Unutulmaz’ gibi diziler boşanmalara neden oluyor gerekçesiyle sosyolojik bir tartışmayı gündeme getiriyor. Bu tür dizilerin Özellikle boşanmayı düşünen çiftlerde etkisi olduğu belirtiliyor. Konuyu alanında uzman profesörlere ve 2007 yılında 657 kişinin boşandığı Pendik’teki vatandaşlara sorduk. Konuyla ilgili görüşlerini aldığımız Maltepe Üniversitesi’nden Sosyolog Yard. Doç. Ülkü Güney, dizilerin boşanmalara direk etkisi olmasa da ilişkilere olumsuz yansımasının söz konusu olabileceğini, Okan Üniversitesi Psikoloji Bölüm Başkanı Doç. Dr. Gökhan Malkoç da ekonomik sosyal olayların yanında dizilerinde etkisi olabileceğini belirtti. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden Prof. Dr. Vecdi Akyüz de "Bu tarz filmler boşanma eşiğinde olan kişilere fırsat verebilir."diyor.
Profesörler ne diyor?
"Olumsuz yansımaları olabilir"
Maltepe Üniversitesi’nden Sosyolog Yard. Doç. Ülkü Güney: Bu konuda sadece bir varsayımdan yola çıkmak yerine dayanak olabilecek kapsamlı araştırmalar yapılması gerektiğini düşünmekle beraber, TV dizilerinin boşanmayı tetikleyici rolü olabileceğini düşünmüyorum. Sağlıklı bir birlikteliğin TV dizilerinden etkilenerek sona erdirilebileceği konusunda şüpheliyim. Ancak bu dizilerin ilişkilere olumsuz bir şekilde yansıması da söz konusu olabilir. Bunda birkaç faktör ön plana çıkabilir. Mesela bazı dizilerde yansıtılanyüksek ekonomik düzeyin özendirilmesi çiftler arasında farklı beklentiler ve bunun karşılanmadığı durumlardahuzursuzluk ve geçimsizlik yaratabilir. Televizyon dizilerinin diğer etkisi ise dizilerin konularının içeriğinden çok TV izlenmesinin kendisiyle ilgili. Burada TV dizilerinin izlenmesi çiftlerin izlenmesi zamanından çalarakiletişimsizliği olumsuz yönde etkilemesi olarak görülebilir. Budurumda çiftlerin çalışma saatleri dışındaki birbirlerine ayırdıkları zaman pasif televizyon izlemekle sınırlı kalıyor veya sadece günlük hayatı organize etmek için harcanan zamanla kısıtlanıyor.Yani çiftler bilhassa birbirlerine zaman ayırmıyorlar.Bu da zamanlailetişimsizliğe ve kopukluklara yol açabiliyor.
"Az da olsa etkisi olabilir"
Okan Üniversitesi Psikoloji Bölüm Başkanı Doç. Dr. Gökhan Malkoç: Gözlemler sonucu neden-sonuç bağlantısı kurmak biraz zor. Sağlıklı bir netice elde edebilmek için sonuç gerekir. Daha önceleritelevizyon dizleri bu kadar yoğun değildi ama boşanmalarboşanma olayları devam ediyordu. Boşanmalar ekonomik durum ön planda ama dizilerinde az da olsa etkisi olabilir. Belki çocukların yoğun şiddet içeren oyun ve filmleri takip etmesi ve sonucunda asabi şiddet bağımlısı olmaları gibi bu tür dizlerde yetişkinlerde etki yapabilir ama bilimsel açıdan değerlendirmek biraz yanlış olur çünkü bu konuda yapılmış bir akademik çalışma mevcut değil. Eşler arasında ki yoğun iletişim eksikliğinin olmasından dolayı paylaşacak bir şey bulamıyor çiftler. Örneğin aynı evde bir çok televizyonun olmasından dolayıkişiler sevdikleri kendilerine yakın buldukları filmleri dizileri izlemekte.bu insanlarınbazısıberaberyemek bileyiyemiyor iş saatleri uyuşmadığından bu ve bunun gibi sebeplerin sonucunda kişiler kendi kabuğuna çekiliyorlar.
"Boşanma eşiğinde olan kişilere fırsat verebilir"
Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Prof. Dr. Vecdi Akyüz: İslam Dini’nin boşanmaya yaklaşımı tamamen ‘imkansız bir yaklaşım’ değildir. Taraflar bir evliliğin yürümeyeceğini anladıkları zaman o evliliği bitirebilirler. Ama bu, Peygamberimizin bir hadisinde belirttiği gibi helallerin en hoşa gitmeyeni boşanmadır. Bir evlilik çekilmez hale geldiyse bunu sürdürmenin bir anlamı yoktur. Bunu bir an önce bitirip, herkes kendi yoluna etmelidir. Dizi konusuna gelirsek; yerli-yabancı birçok dizi aileyi zayıflatıcı yönde rol oynamaktadır. Geçmişte yayınlanan "Yabancı "Damat" gibi diziler kültürel uyumsuzluğun evliliği tehdit altında tutmasına iyi bir örnektir. Bazı filmlerde gayri meşru ilişkiler çok teşvik ediliyor. Bunların kamuoyunda yayın yapan bir filmde olmaması gerekir. Bu tarz filmler boşanma eşiğinde olan kişilere fırsat verebilir. RTÜK’ün buna el atması gerekir. Vatandaşlar bir yandan bu filmleri çok şikayet ediyor; bir yandan da izlemeye devam ediyorlar. Bu tür dizileri protesto edip izlememesi gerekir.
Pendik’te boşanmalar azalıyor.
TV’lerde izlediğimiz dizilerin boşanmalara etkisi var mı yok mu tam olarak bilinmiyor ama emin olunan şey Pendik’te 2003 ve 2007 yılları arasında yapılan istatistiklerin "Boşananların sayısında azalma var" dediği. Örneğin 2003 yılında şimdiki 500 bin kişinin yarısı kadar nüfusa sahip Pendik’te 648 kişi boşanırken daha sonraki yıllarda nüfusun artmasına rağmen boşananların sayısının neredeyse sabit olması bu durumun en büyük kanıtı olarak görülüyor.
Yıllara göre Pendik’te evlenme eve boşanma oranları
Yıl Evlenme Boşanma
2003 2821 648
2004 3329 658
2005 3703 728
2006 4023 650
2007 4135 657
Not: Kesin olmamakla beraber 2008 ve 2009’daki rakamların da 600 civarında olduğu tahmin edilmektedir.
Pendikliler ne diyor?
Konuyu hem evli hem de evlenmek isteyen Pendikli gençleree sorularımı görüşlerini aldık. Kimi dizilerin boşanmalara etkisinin mümkün olmayacağını belirtirken kimi de "Etkisi olur. Bu diziler yayından kalkmalı" şeklinde değerlendirmede bulundu. İşte görüşlerini aldığımız Pendiklilerden bazıları…
Yusuf Terzioğlu (Bekar): Doğrusu dizilerdeki entrikaları ve birbirlerini aldatan çiftleri gördüğümde aklıma ‘acaba evlendiğimde benimde başıma gelir mi’ diye soruyorum. Bu durumda beni evlenirken iki kere düşünmeye zorluyor.
Seyit İlhan (Bekar) : Henüz evlenmek için çok gencim. Dizilerin boşanmaya direk sebep olduğuna inanmıyorum ama aklımın ucundan da acaba etkisi olabilir mi sorusu geçmiyor da değil.
Mehmet Oğuz (Evli): Bence bu tarz dizilerin en çok etkisinde kalacak olanlar ergenlik çağında ve gençler kalacaktır. Unutulmamalıdır ki aile yapısı bozulduğunda mutlaka boşanmalar da artar ve bu diziler de bu durumu körükleyen bir yapıya sahipler.
Mehmet Sarı (Evli): İnanın dizilerin çoğunu izlemiyorum. Ailece izlenecek bir iki tanesinin dışında diğerlerini görünce kanal değiştiriyorum. Aşk-ı Memnu gibi dizilerin boşanmak üzere olan çiftlere etkisi olduğuna inanıyorum ve yayından kaldırılmasını istiyorum.
Pendik Belediyesinden sosyal destek
Pendik Belediyesi artan boşanmalara dikkat çekmek ve evlilikleri sürdürülebilir anlamda desteklemek için geçtiğimiz aylarda düzenlediği "Bir yastıkta 40 yıl" projesinin ardından şimdi de "Mutlu evlilik Okulu" projesini hayata geçiriyor. Konuyla ilgili değerlendirmede bulunan Belediye Başkan Şahin, sosyal sorumluluk çerçevesinde düzenleyecekleri projede teorik derslerin yanı sıra evlilik hazırlığındaki eşlere uygulamaya dönük çalışmalar yapacaklarını belirtti. Projede, babalığa hazırlanan erkekler çocuk üzerinde bez bağlayacak, ütü yapacak, bayanlar ise ampul takıp priz onaracak ve böylece iki tarafından birbirini daha iyi anlaması somut bir şekilde sağlanmış olacak.