Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Fransız markaları için boykot çağrısında bulunmasının ardından Boykot nedir? Boykot neden yapılır? Nasıl yapılır? soruları bir hayli merak edildi. İşte boykotun anlamı ve amacı...
BOYKOT NEDİR?
Boykot veya direnişin anlamı:
Bir işi, bir davranışı yapmama kararı alma.
Bir kimse, bir topluluk veya bir ülkeyle, amaca ulaşmak için her türlü ilişkiyi kesme.
ETİMOLOJİK ANLAMDA
Boykot kelimesi ingilizceye İrlanda Toprak savaşı sırasında gayrimenkul kira vekili olan Captain Charles Boycott'un soy adından girmiştir.
1880'de hasatların düşük olması yüzünden Lord Erne, Topraklarında çalışan halka %10 indirim yapmayı teklif eder. Eylül ayında kiracılar yani çalışanlar %25 indirim olması için protesto ederler ve Erne bunu geri çevirir.Bu sırada Boycott 11 kiracının işine son verir. Charles Stewart Parnell, Ennisdek bir konuşmasında, açgözlü kiravekilleri ve toprak ağalarıyla olan mütabakatlar sırasında halka bu insanlarla iletişimlerini kesmelerini ve onları bir bakıma aforoz edercesine yok saymalarını önerdi. Bunu üzerine Boycott kendini tamamen izole bir halde buldu. İşçileri çalışmaz, yerel işadamları onunla ticaret yapmaz hatta postacı bile postalarını getirmez olmuştu.
The Times'ın Boycott kelimesini kullanmasıyla birlikte bu durumun adı dünya çapında meşhur olmuş ve fiil olarak yerini almıştır.
BOYKOT KARARI
Boykot belli bir amacı gerçekleştirmek için baskı yapmak ereğiyle, bir kimseyle, bir yerle, bir topluluk, kuruluş ya da bir ülkeyle her türlü ilişkiyi kesme kararı. Bir başka deyişle; bir topluluğun şiddetli protestosu; toplumda uygun bulunmayan herhangi bir karar veya davranışa karşı söz ve fiil ile alınan menfi tavır veya ambargo. Boykot kararlarını bir toplumu meydana getiren fertler bir araya gelerek aldıkları gibi, bir devlet veya devletler diğer bir devlet veya devletlere karşı da alabilmektedir. Sporda ise, bir sporcuya veya bir kulübe belirli bir süre veya belirli bir sayıda yarıştan men etme cezası şeklinde tezahür eder. Boykot, karşı tarafı zorlayarak onu güç durumda bırakmak, bunun neticesinde de isteklerin zorla kabulü esasına dayanır. Burada her ne suretle olursa olsun karşı tarafa zarar vermek düşüncesi vardır. Bu, mal vermemek veya almamak şeklinde olduğu gibi imalat yapmamak, çalışmamak, toplumla ilişkilerini kesmek şeklinde de olabilir. İşçi-işveren münasebetlerinde işçilerin sendikalar vasıtasıyla veya sendikasız olarak topluca yaptıkları boykot işine grev denilmektedir. bazen aylarca süren grevler yüzünden üretim yapılamamakta, dolayısıyla da memleket ekonomisi baltalanmakta ve zarara sokulmaktadır. Bu durumlara meydan vermemek için kanuni sınırlamalarla belirli düzenlemeler getirilmiştir. Boykot, toplumun belli kesimindeki halk arasında olabileceği gibi, milletler arasında da olabilir. Siyasi bakımdan münasebetleri bozulan devletler birbirine karşı boykota başvururlar. Boykot bu durumlarda kalmayıp rakip devletlerle münasebet kuran bütün devletlere kadar uzanabilir. Günümüzde İsrail ile Arap devletleri arasında siyasi, kültürel ve ekonomik bakımdan devamlı boykot vardır. Bu husus sadece kendi aralarında olmayıp, Arap devletleri; İsrail ile ticari, siyasi bağlantılar kuran devletlere karşı da boykot uygulamaktadır. Rusya'nın Afganistan'a müdahalesi sonucu başta Amerika olmak üzere Rusya'ya karşı bazı konularda boykota başvurmuşlardır. Amerika Rusya'ya bir müddet için buğday satmayı boykot etmişti. Birleşmiş Milletlerin aldığı en geniş boykot, Kuveyt'in işgali üzerine Irak'a karşı 1990 yazında uygulanmıştır. Gerek devletler arası gerekse devletlerin içindeki belli gruplardaki boykotlar isteklerin kabulü veya başka sebeplerin ortaya girmesi ile belli bir zaman sonra kaldırılmaktadır.
BOYKOT NEREDEN GELİYOR?
Yıl 1880, Sanayi Devrimi’nin hemen sonrası. İşçi sınıfı tarih sahnesinde yerini almaya başlamış ve itiraz kültüründe gözle görülür gelişmeler yaşanıyor. İrlanda’da toprak ağalarının kiralarını toplayan yarı patron yetkilerine sahip Charles Cunningham Boycott adında bir İngiliz, kiracılarına karşı çok acımasız. Hasadın düşük olduğu 1880 yılında, topraklardan aldığı kirayı düşürmeye yanaşmıyor. Dediğim dedik bir despot. Çitçileri çok zor duruma düşürüyor. Hatta bir kısımını da işten çıkarıyor. Bunun üzerine çiftçiler, Boycott’un çalıştırdığı toprakları kiralamayı, oralarda çalışmayı, hatta ona selam vermeyi bile kesiyorlar ve Boycott bir anda kendini toplumdan aforoz edilmiş olarak buluyor. İşçileri çalışmaz, yerel iş adamları onunla ticaret yapmaz hatta postacı bile postalarını getirmez oluyor. Bu durumun Boycott üzerindeki etkilerini sizin tahminlerinize bırakıyoruz.
Ardından çeşitli sebeplerle bir sürü boykot yaşanıyor. Ama fiile hala bir isim verilemiyor. Çeşitli isimler verilmeye çalışılsa da tutmuyor. En sonunda The Times’ın bu fiili Charles Boycott’tan esinlenerek kullanmasıyla sözcük yaygınlaşıyor ve birçok dile aynı şekilde geçiyor: BOYKOT!
EKONOMİK BOYKOT NE DEMEK?
Bir kimse veya grubun başka kişi ya da grupları cezalandırmak veya daha önce yaptıklarına inanılan bir haksızlığı düzeltmelerini sağlamak amacıyla, onlarla ticari ya da ticari olmayan bir ilişkide bulunmayı reddetmesi. iş anlaşmazlıklarında boykota oldukça sık başvurulabilir. Örneğin bir işçi sendikasının iş verenle, iş sözleşmesini imzalamaya yanaşmayarak iş başı yapmaması, işi boykot etmesi ve böylece isteklerini iş verene kabul ettirmeye çalışması gibi.
BOYKOT NEDEN YAPILIR?
Bir işi, bir davranışı yapmama kararı alan kişi ve ya kişiler her türlü ilişkiyi keserek protesto eder.