Broker, halk tabiriyle komisyoncu kimsedir. İşlemlerin yürütülmesinde aracılık görevinde bulunan kimselere broker denir. Sigorta, emlak ve daha birçok alanda karşımıza çıkan brokerlar, finans piyasalarının aranan isimleridir. Hangi sektörde ve hangi faaliyet dalında olduğundan bağımsız olarak tüm brokerler, yazılı sözleşmeler ile garanti altına alınmış komisyon ya da ücret karşılığında alım satıma aracılık eden kişilerdir.
Brokerler, aracılık edilen işlemlerin niteliğine ve genel olarak sektöre göre farklı isimler alabilirler:
Borsa brokeri: Hisse senedi alım satımına aracılık eden aracı kurumların birer çalışanı olarak İMKB nezdinde görev yapan, alım satım emirlerinin gerçekleşmesini sağlayan kişilere “borsa brokeri” denir.
Emlak brokeri: Emlak alım satımına aracılık eden emlak ofislerinin işleyişini düzenleyen, ofis yönetimini sağlayan kişilere “emlak brokeri” denir. Ofisin sahibi de aynı kişi ise “broker owner” adı verilir. Ofis sahibi farklı biri ise broker ve owner rolleri de ayrışacaktır.
Gemi/Yük brokeri: Gemi taşımacılığında tüm prosedürel ve fiili süreçleri organize eden; taşıma sözleşmeleri, sigorta poliçeleri gibi evrağın düzenlenmesini sağlayan kişilere ” gemi brokeri” ya da “yük brokeri” denir.
Sigorta brokeri: Devlet tarafından resmi belge eşliğinde verilen yetkiye istinaden, sigorta ürünlerinin alım satımına aracılık eden, ürünleri satın almak isteyen kişilere ve kurumlara danışmanlık veren kişilere ”sigorta brokeri” denir.
Forex brokeri: Forex, İngilizce bir tabir olan “foreign exchange” ifadesinin kısaltılmasından oluşan bir terimdir. Kelime kelime çevrildiğinde anlamı Türkçe’de “döviz alışverişi” olmakla birlikte, forex işlemleri birçok yatırım ürününü (döviz, kontrat, metal, vb.) içeren bir piyasadır. Bu piyasadaki alım satım işlemlerine aracılık eden, yatırımcılara danışmanlık veren kişilere “forex brokeri” denir.
Dış ticaret brokeri: İthalatçı ve ihracatçı, mal alıcısı ve mal satıcısı arasında aracılık eden, bu aracılık işlemini büyük oranda e- ticaret platformları kanalı ile gerçekleştiren kişilere “dış ticaret brokeri” denir.
NASIL BROKER OLUNUR?
Borsa veya forex piyasasında hiç fark etmez kişilerin diğer yatırımcıların işlemlerinde aracılık üstlenebilmeleri için Sermaye Kurulu Piyasası (SPK)’nın tebliğlerine uygun şartları taşıması gerekir. Bunlar için düzenlenen eğitim programları vardır. Bu programlara katılarak ve sonunda yapılan sınavda başarıya ulaşarak broker olmaya hak kazanabilirsiniz. Broker yetki belgesine sahip olmak elbette ki önemlidir. Fakat diğer önemli husus çalışacak alandır. Bu alan daha çok batı ülkelerinde gelişmiş olsa da ülkemizde de gelişmektedir. Bu da iş sahalarının açılmasını sağlamıştır. SPK’nın tebliğlerine göre aracı kurumları bünyesinde broker bulundurmak zorundadır. İsterseniz kurumlara bağlı olarak isterseniz de bireysel olarak alım – satımda aracılık hizmetinde bulunabilirsiniz.
Yapılan sınavlarda başarılı olduğunuzda broker unvanına sahip olursunuz. Böylece finans piyasalarında bulunan kişilerin işlemlerinde aracılık görevinde bulunabilirsiniz. Size iletilen emirleri kısa sürede platforma işleyerek, belli bir ücret kazanabilirsiniz. Burada önemli olan yatırımcının doğru ve güvenilir brokeri seçmesidir. Çünkü bazı brokerlar kendi paralarını da işin içine katarak aracılık dışında da para kazanabilmektedir. Bunların önüne geçilebilmesi için SPK tarafından düzenlemeler ve denetlemeler gerçekleştirilmektedir. Bu sayede işlemler güven içinde yürütülmektedir.
BROKER NE İŞ YAPAR?
Broker borsa ve forex piyasasında yatırımlarını sürdüren kişilerin işlemlerini kısa sürede gerçekleştirmesini sağlar. Genellikle broker borsa piyasasında daha yaygındır. Çünkü forexte işlemler direkt olarak sisteme verilen emirler sonucunda gerçekleşir. Bu nedenle yatırımcılar broker yerine yatırım danışmanlığı hizmeti veren kişilerden yardım alır. Danışmanlık hizmetini seçerek, portföy nasıl oluşturulur, nelere dikkat edilmesi gerekir gibi bilgileri öğrenerek işlemlerini sürdürür. Bu nedenle daha çok borsa piyasasında brokerlar hizmet verirler. Yatırımcıların alım – satımlarını güvenilir bir şekilde gerçekleştirerek, karşılığında ücretlerini alırlar.
BROKER NASIL PARA KAZANIR?
Brokerler finans piyasalarında yatırımcıların yapmış olduğu işlemlerde komisyoncu görevinde olduğu için belli bir ücret karşılığında çalışırlar. Bu ücret elbette ki bilgi ve deneyim doğrultusunda değişmektedir. Genelde yatırımcıların çoğu işlemlerini aracı kurumların sunmuş olduğu işlem platformları ile gerçekleştirirler. Fakat bu platforma ilettikleri emir direkt olarak borsanın sistemine işlememektedir. Aracı kurumuna iletilmektedir. Kurumda yatırımcının iletmiş olduğu emri borsaya uygun hale getirerek, sisteme işlemektedir. Böylece alım – satım işlemleri arz ve talep faktörlerine bağlı olarak gerçekleşmektedir. Bu işlemleri gerçekleşmesi için alım ve satışın birbirini karşılaması eş değerde olması gerekir. Böylelikle yatırımlar yapılarak, aradaki fiyat farkından kazanç sağlanabilir.
Aracılık görevinin dışında brokerler yatırım danışmanlığı kapsamında da hizmet verebilir. Elbette ki bunun için yeterli eğitim ve bilgiye sahip olması gerekir. Danışmanlık kapsamındaki sınavın sonucunda başarıyla ayrılması gerekir. Bu sayede yatırımcılara portföy danışmanlığında bulunarak da ek olarak para kazanabilirsiniz. Bunun için SPK’nın tebliğinde yer alan hususları incelemelisiniz. Böylece broker olmak için ne yapmanız gerektiğini, sınav tarihlerini ve sınavın yapılacağı yerleri öğrenebilirsiniz. Buna göre kendinize bir rota belirleyebilirsiniz. Bu konuda genellikle finans ve ekonomi alanında okumanız gerekiyor.
BROKER NE KADAR KAZANIR?
Brokerların aldıkları ücretler değişiklik gösterir. Kuruma bağlı olarak çalışan brokerlar aylık belli bir maaş alırken bireysel aracılıkta bulunanların elde ettikleri getiriler farklıdır. Günümüzde en yüksek aylık kazanç 10.000 TL’nin üzerindedir. Bu elbette ki kişi sayısına bağlı olarak da değiştiği gibi brokerin eğitim ve deneyim düzeyine göre değişmektedir. Belirleyici unsurlarınız diğer üye temsilcilerine göre daha fazlaysa yüksek miktarlarda kazanç sağlayabilirsiniz. Bunun için kendinizi geliştirmenizde fayda vardır. Ayrıca yüksek maaş almak için çalıştığınız kurumunda işlem hacminin yüksek olması gerektiğini bilmelisiniz. Bu nedenle iyi bir piyasa araştırması yapmalısınız.
Belli bir kuruma bağlı olarak çalışabileceğiniz gibi online olarak da hizmet verebilirsiniz. Bunun için e – broker unvanına sahip olmanız gerekir. Böylelikle internet üzerinden yatırımcıların işlemlerini hızlı bir şekilde gerçekleştirebilirsiniz. Aracılık faaliyeti dışında yatırım danışmanlığı hizmetinde de bulunmanız kazanç anlamında fayda sağlayacaktır. Bu yüzden kesinlikle danışmanlık alanında da eğitim almalısınız. Bu sayede ek olarak da kazanç sağlayabilirsiniz.