Sıcak havalarda veya yoğun güneş altında faaliyet gösterirken herkesin güneş çarpmasına dikkat etmesi gereken bir risktir. Sağlığımızı korumak için bilinçli olmak, belirtileri tanımak ve gerekli önlemleri almak çok önemlidir. Güneş çarpması hakkında bilmeniz gerekenler şunlardır:
Aşırı güneş ışığına maruz kaldığında meydana gelen bir sağlık sorunu güneş çarpmasıdır. Bu durum, vücut aşırı ısıya ve ultraviyole (UV) ışınlarına maruz kaldığında ortaya çıkar. Genel olarak, aşırı sıcak hava veya çok fazla güneş altında uzun süre kalma nedeniyle ortaya çıkar. Vücudun sıcaklığını düzenleyen terleme mekanizmasının aşırı çalışması veya bozulması güneş çarpmasına neden olur. Vücudun sıcaklığı terleme yoluyla düşürülür. Aşırı ısıya maruz kaldığında terleme sistemi yetersiz kalabilir veya tamamen durabilir. Bu durumda vücut aşırı derecede ısınır ve güneş çarpması olur.
Güneş çarpması belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir, ancak aşağıdakiler genellikle görülen belirtilerdir:
Baş ağrısı: Güneş çarpmasının belirtilerinden biri şiddetli bir baş ağrısıdır.
Baş dönmesi ve sersemlik: Güneş çarpması geçiren bir kişinin baş dönmesi veya denge kaybı yaşayabileceği bilinmektedir. Sersemlik de yaygın bir durum olabilir.
Yorgunluk ve halsizlik: Aşırı güneşlenme vücutta enerji kaybına neden olabilir. Kişi normalden daha fazla yorgun ve halsiz olabilir.
Bulantı ve kusma: Güneş çarpması geçiren bir kişi bulantı ve bazı durumlarda kusabilir.
Deride kızarıklık ve yanıklar: Güneş çarpması, ciltte kızarıklık, yanıklar veya güneş yanığı oluşturma potansiyeline sahiptir. Deri hassas olabilir, sıcak olabilir ve tahriş olabilir.
İçe dönük gözler: Güneş çarpması, gözlerde içe dönme veya göz ağrısı yaratabilir.
Nefes darlığı: Aşırı sıcaklık ve güneş ışığı nefes darlığını teşvik edebilir.
Hızlı nabız: Güneş çarpması, nabızın hızlanmasını sağlar. Kişinin kalp atışları daha net hissedilebilir.
Güneş çarpması yaşadıysanız, aşağıdaki önlemler ve ev tedavileri hafifletebilir:
Güneş çarpması durumunda serin ve gölgeli bir yere geçin. Vantilatör veya klima kullanarak ortamı serinletin veya bir odaya girin.
Vücudu serin tutun: Vücudun serin kalmasını sağlamak çok önemlidir. Giyin hafif ve gevşek kıyafetler. Vücudunu ıslak bir bezle veya soğuk kompreslerle hafifçe silin. Bu, vücut sıcaklığını düşürmeye yardımcı olabilir ve bu da rahatlamaya yardımcı olabilir.
Bol miktarda sıvı alın: Güneş çarpması sırasında vücut fazla miktarda sıvı kaybeder, bu yüzden bol miktarda su içmek çok önemlidir. Su içmek, vücudun hidrate olmasını sağlar. Spor içecekleri veya elektrolit içeren içecekler gibi sıvıları tercih edebilirsiniz.
Güneş çarpmasından sonra dinlenin. Yeterli dinlenme süresi alın, böylece vücudunuz yenilenir ve enerji kazanır.
Ağrıyı hafifletmek için ağrı kesiciler kullanın: Baş ağrısı veya diğer hafif ağrılar için ağrı kesiciler kullanabilirsiniz. Bununla birlikte, ilaç kullanmadan önce doktorunuza danışmanız çok önemlidir.
Tıbbi yardım alın: Güneş çarpması belirtileriniz şiddetli ise veya hızla kötüleşiyorsa, bir sağlık uzmanına başvurmalısınız. Özellikle şiddetli baş ağrısı, şuur kaybı, kusma veya nöbet gibi belirtiler ortaya çıkarsa, hemen sağlık hizmeti almalısınız.
"Gerçek güneş çarpması tıbbi bir acil durumdur, bu nedenle mümkün olan en kısa sürede tıbbi yardım almanız gerekir." Bu hastalık için bir bölüme gitmek yerine hastanelerin "acil" servisine gitmek daha uygundur. Hastanın durumu kırmızı veya sarı alana alınarak tetkikler yapılır.