Yıllık izinlerini kimi senelerde bazı çalışanlar çeşitli nedenlerle kullanamıyor. Hatta hiç izin kullanamayanlar var. Ancak bu hak kaybolmuyor. İşçinin hakları 4857 sayılı İş Kanunu ile korunuyor. Buna göre; iş yerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere en az bir yıl çalışmış olan işçi yıllık izne hak kazanıyor.
O YAŞLARA 20 GÜNDEN AZ ALAMAZ
İzin, hizmet süresi 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) olanlara 14 gün; 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara 20 gün; 15 yıl (dahil) ve daha fazla olanlara 26 günden az olamaz.
18 ve daha küçük yaştaki işçiler ile 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi ise 20 günden az olamıyor.
VERGİ VE PRİM KESİNTİSİ OLUYOR
İşçinin, herhangi bir nedenle işten ayrıldığında hak kazandığı izin sürelerine ilişkin paraları, sözleşmenin sona erdiği tarihteki (son) net veya brüt ücret üzerinden alması gerekiyor. İzin parası hesabı genelde net ücrete göre yapılıyor. Net ücrete Asgari Geçim İndirimi (AGİ) dahil edilmiyor. Brüt hesapta ise vergi ve prim kesintisi oluyor.
İş akdinin işveren ya da işçi tarafından feshedilmiş olması izin parasını alınmasını etkilemiyor.
ZAMAN AŞIMI UYGULANIYOR
İşveren izin parasını ödemeye yanaşmazsa önce arabulucuya başvurulmalı. Anlaşma sağlanamazsa yargı yolu açık.
Yıllık ücretli izin parasında, diğer işçi alacaklarında olduğu gibi beş yıllık zaman aşımı uygulanıyor.
Zaman aşımı süresi, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihte başlıyor.
İşçi kaç yıl çalışırsa çalışsın, hak edip kullanmadığı izin paralarının tamamını iş akdinin sona erdiği tarihten itibaren 5 yıl içinde alabilir.
KULLANILMAYAN İZİNLER YANMIYOR
Yeraltı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri 4’er gün artırılarak veriliyor.
Kullanılmayan izinlerin yanması söz konusu değil. Bu izinler bir sonraki yıl ya da başka bir dönemde kullanılabilir. İş akdi devam ettiği sürece SSK’lı işçinin izin hakkı saklı kalır. Sözleşme feshi durumunda kendisine veya hak sahiplerine izin parası ödenir.
YILLIK İZİN SÜRESİ TATİLLERE DENK GELİRSE NE OLUR?
Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılamaz. Örneğin; 1 haftalık izne çıkan işçinin 3 günlük izni bayrama denk gelirse izin 4 gün sayılır.
İşverenin, yıllık ücretli izin süresine rastlayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücretlerini ayrıca ödemesi gerekiyor.