RTÜK'ün Netflix'e el koymasının ardından bir çok ünlüden tepki geldi. Bunlardan birisi de Cem Yılmaz oldu. Cem Yılmaz, sosyal medya hesabından yayınladığı videoyla RTÜK'e gönderme yaptı.
Instagram hesabından sigara ve alkol kullandığı anların videosunu yayınlayan Cem Yılmaz, "Bu akşam Netflix'te 22.00 de 'Düşkünüm Sana" ifadelerini kullandı.
Yılmaz'ın videosu başta takipçileri olmak üzere birçok ünlü isim tarafından yorum ve beğeni yağmuruna tutuldu.
“İnternet üzerinde RTÜK kılıcı sallanacak”
Radyo ve Televizyon Kurumu'nun (RTÜK) internet üzerinde yayın yapan dijital mecraları denetlemesine yol açan yeni yasa ile ilgili konuşan RTÜK Üyesi İlhan Taşçı, “Artık yazılı ve görsel medya üzerindeki baskının bir türünü internet yayıncılığında da görmeye başlayacağız. Demokles'in kılıcı gibi internet üzerinde de RTÜK kılıcı sallanacak. Netflix'te bundan sonra bol bol bip sesi duyacağız, mozaik göreceğiz” dedi.
“Radyo, Televizyon ve İsteğe Bağlı Yayınların İnternet Ortamından Sunumu Hakkında Yönetmelik”le yapılan düzenlemeler Resmi Gazete’de yayınlanarak yasalaştı. Yasa ile birlikte RTÜK, dijital platformlarda yayın yapan ulusal ve uluslararası yayıncıları denetleyebilecek. Söz konusu yasa ile internet ortamında sansürün artacağı belirtildi. RTÜK Üyesi İlhan Taşçı, sozcu.com.tr’ye yaptığı açıklamada, “Bugün Resmi Gazete’de yayınlanan yönetmelikle internet yayıncılığın mecrasının denetinimini RTÜK yapacak. İnternet yayıncılığı medya dünyasındaki kısırlaşmanın, çölleşmenin ardından gündeme gelmiş ve büyümüştü. Bugün baktığımız zaman anaakım olarak nitelendiren pek çok yayıncıdan daha fazla izleyiciye ulaşan internet yayıncısı var. Bu iktidarı rahatsız ediyor. Yazılı ve görsel basının kontrol altına alındığı, manşetlerin saray tarafından belirlendiği ortamda internetteki özgürlük birilerini çok rahatsız etti. Bu yasanın temel olarak çıkış nedeni budur. Bundan sonra iktidirın belirlediği özgürlük alanı kadar yayıncılık yapılacak. Bu yönetmelik özgürlük alanlarını tıkayan bir denetim aracı olarak tarihe geçecektir. YouTube, Netflix benzeri platformlar artık mevzuatta yapılacak geniş yorumlarla denetlenebilir” dedi.
RESMİ GAZETE KARARLARI İÇİN TIKLAYINIZ
‘BOL BOL BİP SESİ DUYACAĞIZ’
Artık Netflix gibi özgür göürlen bir platform bile Rtük elinde olacak. İşte Rtük Netflix sansür...
“Siyasi iktidarın sözcüleri kimi zaman, ‘İnternette özgürlük alanı sınırsız mıdır, denetlenemez bir alan mıdır?’ diye cümleler kuruyorlar. Halbuki uluslararası belirlenmiş suçlar bakımından, örneğin insan kaçakçılığı, pornografi, organ kaçakçılığı gibi katalog suçlar yönünden Türkiye’de ayrı bir internet denetleme kanunu var” diyen Taşçı, dijital platformun takip edilip, denetlenmesinin zor olduğunu, RTÜK’ün yeni yasa ile birlikte şikayet üzerine ya da resen harekete geçeceğini söyledi.
Taşçı, yeni yasa ile birlikte internet alanındaki baskının da artacağını şöyle açıkladı: “Artık yazılı ve görsel medya üzerindeki baskının bir türünü internet yayıncılığında da görmeye başlayacağız. Demokles’in kılıcı gibi internet üzerinde de RTÜK kılıcı sallanacak. Netflix’te bundan sonra bol bol bip sesi duyacağız, mozaik göreceğiz.”
“ÖZGÜLENMEMİŞ PLATFORMLAR’IN TANIMI AÇIKÇA YAPILMAMIŞ”
Bir diğer RTÜK Üyesi Faruk Bildirici de konuyla ilgili görüşlerini sosyal medyadan paylaştı. Yönetmeliğin göreve başlamadan önce hazırlandığını söyleyen Bildirici, “Örneğin ‘özgülenmemiş platformlar’ın tanımı açıkça yapılmamış. Bütün bu gri alanların ve açıklık taşımayan konuların özgürlükler lehine değerlendirilmesi gerektiğine inanıyorum ve ben öyle yapacağım. Özellikle de çeşitli dijital ortamlardan bağımsız habercilik yapan siteler, gazeteciler, YouTuber’lar ve sair bireysel iletişimlerin bu yasal düzenleme ve yönetmelik kapsamına girmediği kanısındayım. Umarım geçmişteki cezalandırıcı RTÜK pratikleri burada da devreye girmez ve RTÜK’teki çoğunluk grubu da gri alanları özgürlükler lehine değerlendirir. Ayrıca isteğe bağlı yayın hizmetleri platformunun diğer televizyon ve radyo hizmetlerinden daha geniş bir özgürlük alanı olduğuna inanıyorum. Bu platformlardaki yayınlara demokrasi, insan hakları, nefret söylemi, ayrımcılık, cinsiyetçilik, şiddeti körükleme, savaş çığırtkanlığı gibi temel insani değerler dışında müdahale edilmemesi gerek. Kişilerin bu platformlarla yaptığı sözleşme devletin yüksek ahlak anlayışının dışında olmalı” dedi.
Netflix başta olmak üzere internet üzerinden yapılan yayınların denetimiyle ilgili yönetmelik yayımlandı. Buna göre artık bu platformlar RTÜK’ten lisans almadan bu hizmetleri veremeyecek. Netflix ve benzeri yayın platformları, hem 'İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun' ve hem de ‘Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkındaki Kanun’ kapsamında denetlenecek. Yayıncı kuruluşlar, RTÜK’ün uygun bulmadığı içerikleri de kataloglarından çıkarmak durumunda kalacak, koruyucu sembol sistemi kullanarak izleyicileri program hizmetlerinin içeriği hakkında sesli veya yazılı olarak bilgilendirmekle de sorumlu olacak. Yayıncı kuruluşlar yıllık gelirlerinin binde 5'ini de her yıl RTÜK'e verecek. Netflix'ten konuyla ilgili açıklama geldi. Açıklamada "Türkiye bizim için çok önemli bir pazar” denildi. Necdet Çalışkan’ın haberi...
İnternet üzerinden yapılan yayınların denetimiyle ilgili yönetmelik bugün Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Habertürk'ten Necdet Çalışkan'ın haberine göre “Radyo, Televi̇zyon Ve İsteğe Bağlı Yayınların İnternet Ortamından Sunumu Hakkında Yönetmeli̇k” ile artık Türkiye’de hizmet veren Netflix, BluTV ve puhutv gibi dijital yayıncılık platformları ve bu platformlardan yer alan içerikler kanunen denetlenebilir hale geldi. Ayrıca bu platformların yayınlarına devam edebilmesi için Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’ndan ( RTÜK) yayın lisansı alınması şartı getirildi.
LİSANS ŞARTI GETİRİLDİ
Resmi Gazete’de bugün yayınlanan yönetmelik, radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın hizmetlerinin internet ortamından sunumuna, iletimine, medya hizmet sağlayıcılara yayın lisansı, platform işletmecilerine de yayın iletim yetkisi verilmesine ve söz konusu yayınların denetlenmesine ilişkin usul ve esasları belirliyor.
Yönetmelik, internet üzerinden yapılan radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın hizmetleri ile bu yayın hizmetlerini internet ortamından sunan özel medya hizmet sağlayıcı kuruluşları ve bu yayın hizmetlerinin iletimini sağlayan platform işletmecilerini kapsıyor. İnternet ortamından yayın yapmak için artık RTÜK’ten lisans alınması şartı getirilen düzenlemede, “Radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın hizmetlerini sadece internet ortamından sunmak isteyen medya hizmet sağlayıcılar Üst Kuruldan internet ortamından yayın lisansı almak zorundadır” ifadesi yer alıyor. Yayın lisansı alması gerekecek olan söz konusu platformlar, ayıca 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkındaki Kanun kapsamına alınacak.
3 TİP FARKLI LİSANS TANIMLANDI
Yasal düzenlemeyle bu kuruluşlar için 3 farklı tip lisans tanımlandı. Buna göre internet ortamından radyo yayını sunmak için İNTERNET-RD, internet ortamından televizyon yayını sunmak için İNTERNET-TV ve internet ortamından isteğe bağlı yayın hizmeti sunmak için ise İNTERNET-İBYH yayın lisansı alma şartı getirildi.
Yönetmeliğin 12. Maddesine göre İNTERNET-RD yayın lisansı ücreti 10 bin TL, İNTERNET-TV yayın lisansı ücreti 100 bin TL, İNTERNET-İBYH yayın lisansı ücreti de 100 bin TL olacak. İnternet ortamından tele alışveriş konulu tematik yayın lisans ücretleri ise bu bedellerin 5 katı olarak hesaplanacak.
YILLIK GELİRLERİNİN BİNDE 5'İNİ RTÜK'E VERECEKLER
Bu lisans ücretlerine ek olarak, yayın hizmetlerini abone ve/veya kullanıcılara ücret karşılığında ve koşullu erişim yoluyla sunan medya hizmet sağlayıcı kuruluşlar, yıllık net satışlarının binde 5’inin izleyen yılın Nisan ayı sonuna kadar RTÜK’e ödeyecek.
Yönetmeliğin 10. Maddesine göre is bu lisansları olmadan internet ortamından yayın yapan platformlarıyla ilgili olarak RTÜK, söz konusu yayınla ilgili olarak sulh ceza hâkiminden içeriğin yayından çıkarılmasını ve/veya erişimin engellenmesini talep edebilecek. Yayın yapan gerçek kişiler ile tüzel kişilerin yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü hakkında suç duyurusunda bulunulacak.
UYGUN BULUNMAYAN İÇERİK ÇIKARILACAK
Bugün yayımlanan yönetmelikle gelen bir diğer düzenleme ise Netflix ve benzeri platformlardaki yayınların içeriklerini denetimiyle ilgili oldu. Yönetmeliğim 16. Maddesine göre internet ortamından yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşlar; hem 5651 sayılı 'İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun' ve hem de 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkındaki Kanun kapsamındaki hükümlere uymak zorunda olacaklar. Yine aynı maddenin (c) bendi uyarınca, bu yayın platformları, RTÜK’ün 6112 sayılı Kanun kapsamında uygun bulmadığı yayın hizmetlerini/ içeriklerini program kataloğundan çıkarmak durumunda kalacak.
NETFLIX: TÜRKİYE BİZİM İÇİN ÇOK ÖNEMLİ BİR PAZAR
Netflix'ten konuyla ilgili açıklama geldi. Açıklamada "İnternet yayınlarına yönelik getirilen düzenlemeyi yakından takip ediyoruz. Türkiye bizim için çok önemli bir pazar. Bu nedenle Türk yetenekleriyle birlikte film ve dizi sektörüne yatırım yapmaya, üyelerimizin bu içeriklere keyifle ulaşmalarını sağlamaya devam etmek istiyoruz.” denildi.
AKP’ye yakın isimlerin "Eşcinselliği özendiriyor", “Ahlakımız bozuluyor” cümleleriyle eleştirdiği internet üzerinden yayın yapan kuruluşlar, RTÜK denetimine alındı.
AKP'nin medyayı kuşatmasının ardından internet yayınları artmıştı. RTÜK bundan sonra internet üzerindeki denetimini arttıracak. İnternetten TV yayını yapmak isteyenlere 100 bin TL karşılığında lisans verecek. AKP'nin yeni düzenlemesi internetteki yayınları, basın özgürlüğünü boğma girişimi olarak değerlendirildi.
RTÜK ÜYESİ TAŞCI: “İKTİDAR TARAFININ DA RAHATSIZLIĞINI ARTTIRDI”
CHP’nin RTÜK Temsilcisi İlhan Taşcı, düzenlemeyle ilgili Odatv’ye konuştu. Taşcı, şu ifadeleri kullandı:
“Geçen yıl mart ayında TBMM’de yasa çıkmıştı. Ancak uygulama yönetmeliği ancak bugün, Resmi Gazete’de yayımlandı. Bu yönetmelikle birlikte radyo ve televizyonlarından ardından ilk kez internet mecrası ve isteğe bağılı yayınlar denetim altına alınacak.
İnternette yayın yapanlar 1 ay içerisinde lisans başvurusu yapmak zorunda. Eğer yapmazlarsa kaçak yayın yapmış sayılacak.
Medya ve yayıncılık alanında günden güne artan kısırlaşma ve çölleşmenin ardından yayıncılık internet mecrasına yöneldi. Ve bu alandaki yayınların bazıları dolu içerikleri ve nitelikleriyle öyle bir noktaya geldi ki, ana akım olarak adlandırılan kimi yayıncılardan bile çok izlenir dinlenir hale geldi.
Yayıncılık dünyasında oluşan baskı ve üzerine örtülen ölü toprağı deyim yerindeyse internet mecrasıyla silkelenip atıldı. Haliyle bu durum iktidar tarafının da rahatsızlığını arttırdı.”
“ÖZGÜRLÜK ALANINI TIKAYAN BİR YÖNETMELİK OLARAK TARİHE GEÇECEKTİR”
Taşcı açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Yazılı, görsel medya ve yayıncılığın sıkı denetim altına alındığı, ekran komiserlerinin canhıraş görev yaptığı, gazete manşetlerinin saray eşrafında belirlendiği ortamda internet boş geçilemezdi ki öyle de yapıldı. Uygulama yönetmeliği, özgürlük alanını tıkayan bir yönetmelik olarak tarihe geçecektir.
Artık interneti RTÜK gözetleyecek. Ancak sorun şu ki, RTÜK’ün teknik alt yapısı, insan kaynağının bu konuda yeterliliği tartışmalıdır. Göç yolda düzülecek ama subjektif ölçütlerle denetim yapılacak. Bu denetimin sınırı uygulamada belirlenecek.
Lisans aşamasını geçenler ise iktidarın istemediği, RTÜK’ün kimi zaman subjektif ölçütlerle yaklaşımı nedeniyle özgür bir yayıncılık yapamayacaklar.”
“RTÜK’ÜN İNTERNET ALANINDA NELER YAPABİLECEĞİNİN SINIRLARI DA EN AZ İNTERNET MECRASI KADAR UÇSUZ BUCAKSIZ OLACAKTIR”
İnternetteki özgürlük alanının sınırını iktidarın çizeceğini belirten Taşcı şunları kaydetti:
“Özgürlüğün sınırsız olmadığı evrensel kararlarla benimsenmiştir. Ancak sorun özgürlükte değil, sorun özgürlük alanının iktidar tarafından belirlenmesinde. iktidarın istediği, sarayın uygun gördüğü kadar ‘özgür’ yayın yapılabilecek olmasında.
Bu yönetmelik özgürlük alanını tıkayan bir denetim mecra alanı olarak tarihe geçecektir.
Youtube, Netflix, Periscope mevzuatın geniş yorumuyla her şekilde denetlenir, RTÜK radarına takılırlar. Belki de Türkiye, dünyanın pek çok ülkesinde yayıncılık yapan Netflix’i yasaklayan ilk ülke olabilir.
Zaten isteğe bağlı yayınların tercih edilmesinin altında yatan en önemli neden, nitelikli yayınların Türkiye’de yayınlanmamasıydı.
Artık isteğe bağlı platformlardaki filmlerde, programlarda bol bol bip duyacağız, mozaikler olacak çiçek, kuş kondurulacak.
Yabancı şarkı kliplerini, bu şarkıların sözlerini Türkçeye çevirerek denetleyen ve cezalandıran RTÜK’ün internet alanında neler yapabileceğinin sınırları da en az internet mecrası kadar uçsuz bucaksız olacaktır. Neler yaşanacağını, ne yasaklar geleceğini, hepsini uygulamada göreceğiz.”
RTÜK'TEKİ AKP'LİLERDE GÖRÜŞ AYRILIĞI
İnternetteki hangi ortamın nasıl denetleneceği konusunda RTÜK'teki iktidar partisi üyeleri arasında bile görüş ayrılıkları olduğu öğrenildi.
DÜZENLEMEDE NELER VAR
Radyo ve Televizyon Kurumu (RTÜK), İnternet üzerinden yayın yapan Netflix, BluTV ve Puhutv gibi internet televizyonlarına yeni düzenleme getirdi. Buna göre İnternet üzerinden yayın yapan televizyonların yurtiçi-yurtdışı kaynaklı olanları RTÜK denetimine dahil olacak ve bu kurumların yurtdışı kaynaklı olanları Türkiye’de şirket kurmak zorunda kalacak.
“Radyo, Televizyon ve İsteğe Bağlı Yayınların İnternet Ortamından Sunumu Hakkında Yönetmelik”le yapılan düzenlemeler bugün itibariyle Resmi Gazete'de yayınlanarak yasalaştı.
İNTERNET RADYOSU İÇİN 10 BİN TL İNTERNET TV İÇİN 100 BİN TL LİSANS PARASI
Yönetmeliğe göre yayınlarını internet üzerinde sunmak isteyen medya hizmet sağlayıcılarının RTÜK'ten yayın lisansı alması gerekiyor. Yayın lisansına başvuruları sadece ananomim şirketlerinin yapabileceğini belirten düzenlemede, lisans ücretleri de belirtildi. İnternet radyoları için lisans ücreti 10 bin TL, internet TV yayın lisansı için 100 bin lira istendi.
LİSANS ZORUNLULUĞU
İnternetten yayın yapmak için lisans almanın zorunlu hale getirildiği düzenlemede şunlar kaydedildi:
“Radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın hizmetlerini sadece internet ortamından sunmak isteyen medya hizmet sağlayıcılar Üst Kuruldan internet ortamından yayın lisansı almak zorundadır.
Bu Yönetmelikte belirtilen şartları sağlayan medya hizmet sağlayıcı kuruluşlardan internet ortamından radyo yayını sunmak için talepte bulunanlara İNTERNET-RD yayın lisansı, internet ortamından televizyon yayını sunmak için talepte bulunanlara İNTERNET-TV yayın lisansı, internet ortamından isteğe bağlı yayın hizmeti sunmak için talepte bulunanlara İNTERNET-İBYH yayın lisansı verilir.
Aynı medya hizmet sağlayıcı kuruluş ancak bir radyo, bir televizyon ve bir isteğe bağlı yayın hizmeti sunabilir ve bu hizmetler için ayrı ayrı yayın lisansı almak zorundadır.”
YABANCI MEDYAYI DA KAPSIYOR
Yabancı içerik sağlayıcıları için de yeni düzenlemeler yapıldı:
“İçerik veya yer sağlayıcısının yurt dışında bulunmasına rağmen, Türkiye Cumhuriyetinin taraf olduğu Üst Kurulun görev alanına ilişkin uluslararası antlaşmalar ve 6112 sayılı Kanun hükümlerine aykırı yayın yaptığı Üst Kurulca tespit edilen bir başka ülkenin yargı yetkisi altındaki medya hizmet sağlayıcılarının veya platform işletmecilerinin yayın hizmetlerinin internet ortamından iletimi ile internet ortamından Türkçe olarak Türkiye’ye yönelik yayın yapan veya yayın dili Türkçe olmamakla birlikte Türkiye’ye yönelik ticari iletişim yayınlarına yer veren yayın kuruluşlarının yayın hizmetleri hakkında da bu Yönetmelik hükümleri uygulanır. Bu kuruluşların internet ortamındaki yayınlarına devam edebilmeleri için Türkiye Cumhuriyeti Devletinin yargı yetkisi altındaki diğer kuruluşlar gibi Üst Kuruldan internet ortamından yayın lisansı, bu kapsamdaki platform işletmecilerinin de internet ortamından yayın iletim yetkisi alması zorunludur.”
YILLIK NET SATIŞLARININ BİNDE BEŞİNİ RTÜK ALACAK
Netflix, BluTV gibi abonelerine içerik sağlayanlardan da ayrıca para istendi:
"Yayın hizmetlerini abone ve/veya kullanıcılara ücret karşılığında ve koşullu erişim yoluyla sunan medya hizmet sağlayıcı kuruluşlar yıllık net satışlarının binde beşini izleyen yılın Nisan ayı sonuna kadar Üst Kurula öderler."
Yönetmelikte, gereken şartları yerine getirmeyenlerin lisanslarının iptal edileceği, yayın durdurma uygulanacağı belirtildi.
İnternetteki yayınların da mahkeme kararıyla erişime engellenebileceği vurgulandı.
Çocuklarla ilgili de düzenleme getirildi:
"İnternet ortamından yayın lisansı verilen medya hizmet sağlayıcı kuruluşlar ile yayın iletim yetkisi verilen internet yayın platform işletmecileri, çocukların fiziksel, zihinsel veya ahlaki gelişimine zarar verebilecek türde yayınlara ebeveyn kontrolünü sağlayıcı tedbirleri almakla yükümlüdür.”
1 AY SÜRE VERİLDİ
Yayıncılara lisans almak için 1 ay süre verildi. Yönetmelikle şu hükümler getirildi:
“Karasal, uydu, kablolu veya diğer ortamlardan ilgili mevzuata uygun olarak Üst Kuruldan geçici yayın hakkı ve/veya yayın lisansı bulunan ve bu yayınlarını internet ortamından da sunan medya hizmet sağlayıcı kuruluşlar bir ay içerisinde 7 nci maddenin üçüncü fıkrasında istenilen bilgi ve belgelerle birlikte 6 ncı maddenin birinci fıkrası uyarınca Üst Kurula başvuruda bulunmaları halinde yayınlarına internet ortamından da devam edebilirler.
Karasal, uydu, kablolu veya diğer ortamlardan geçici yayın hakkı ve/veya yayın lisansı bulunmadığı halde internet ortamından radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın hizmeti sunan gerçek ve tüzel kişiler bir ay içerisinde internet ortamından yayın lisansı başvurusunda bulunmaları halinde yayın lisansı verilmesi işlemleri tamamlanıncaya kadar yayın hizmetlerini sunmaya devam edebilirler.
İnternet ortamından yayın hizmetlerinin iletimini gerçekleştiren platform işletmecileri yayın iletim yetkisi almak için bir ay içerisinde Üst Kurula başvurmak zorundadır. Bir ay içerisinde internet ortamından yayın iletim yetkisi başvurusunda bulunmaları halinde yayın iletim yetkisi verilmesi işlemleri tamamlanıncaya kadar yayın hizmetlerinin iletimini yapmaya devam edebilirler.”