Mazereti nedeniyle şeytan taşlamayı tamamlamadan Mekke’den ayrılmak zorunda kalan kimsenin ne yapması gerekir?
Mazereti nedeniyle şeytan taşlamayı tamamlamadan Mekke’den ayrılmak zorunda kalan kimse kendi yerine vekil tayin ederek kalan taşları attırır ( Serahsî, el-Mebsût, IV, 123). . Hastalık, yaşlılık, kötürüm olmak, çok zayıf olup izdihamdan zarar görecek durumda olmak, mazereti nedeniyle şeytan taşlamayı tamamlamadan Mekke’den ayrılmak mecburiyetinde olmak ve benzeri durumlar meşru mazerettir. Bu tür mazereti olan kimseler taşlarını vekâleten başkalarına attırabilirler. Vekil olanlar, önce kendi taşlarını, daha sonra vekil olduğu kimselerin taşlarını atarlar (Nevevî, Mecmû, VIII, 218-221).
Cemre-i akabe/akabe cemresi bayramın ilk günü gece yarısından önce taşlanabilir mi? Taşlanamazsa taşlayan kimsenin ne yapması gerekir?
Cemre-i Akabe/Akabe cemresi Bayramın ilk günü gece yarısından önce taşlanamaz. Bu taşların atılma zamanı; Hanefî mezhebine göre, bayramın birinci günü fecr-i sadıktan itibaren başlar, ikinci gün, fecr-i sadığa kadar devam eder. Taşlar bu zaman diliminde atılmazsa dem (küçükbaş hayvan) gerekir.
İmam Ebû Yusuf ile İmam Muhammed’e göre, vaktinde atılamayan taşlar, bayram sonuna kadar kaza olarak atılabilir ve bundan dolayı ceza da gerekmez (Serahsî, el- Mebsût, IV, 64-65).
Şâfiî ve Hanbelî mezheplerine göre ise, Akabe Cemresi’ne taş atma, Arefe gününü bayramın birinci gününe bağlayan gece yarısından itibaren başlar, aynı gün güneşin batışına kadar devam eder.
Bu zaman diliminde atılması gereken taşlar bayramın dördüncü günü güneş batıncaya kadar atılsa geçerli olur ve her hangi bir ceza da gerekmez (Remlî, Nihâyetü’l-Muhtâc, III, 308).
Kaynak: Diyanet İşleri Başkanlığı