Kayseri'nin Kocasinan ilçesinde boş tarlada toprağa gömülü bulunan cenin parçasının 14 hafta 2 günlükken anne karnında öldüğü, hamileliğe doktorlar tarafından yasal bir şekilde son verildiği ve toprağa gömüldüğü belirlendi.
Kayseri'de yaşanılan olayın ardından gündem olan 'cenin' terimi takipçiler tarafından araştırılmaya başlandı. Peki Cenin nedir? Hamilelikte cenin ne demek? Cenin ve fetüs arasındaki fark nedir? Tüm bu soruların cevabına haberimizden ulaşabilirsiniz..
CENİN NEDİR?
Embriyonun, hayvanlarda bütün organları belirdikten ve kan dolaşımı başladıktan sonra; insanlarda ise gebeliğin 3. ayının sonundan itibaren aldığı ad. İnsan yavrusu, ana rahminde iki evre (safha) gösterir.
Bunlardan birincisi, döllenmiş tek yumurta durumundan üç aylık oluncaya kadar geçen zamandır. Bu döneme "embriyo dönemi" denilir. İkincisi ise 3 aylıktan itibaren doğuma kadar geçen zamandır. Buna da "cenin dönemi" denilir.
Bu iki dönem arasındaki sınır, kalp atışının ve dolayısıyla kan dolaşımının başlamasıyla belirlenir. Embriyo döneminin bitiminde, yani 4. aydan itibaren, iç organlar tümüyle oluştuğu gibi, dış görünüşü ile de cenin, belli bir oran içinde, tam insan şeklini alır. Bu dönemde cenin, annenin duyabileceği hareketleri bile yapabilir. Kalp atışı ve kan dolaşımı başlar. Solunum ve sindirim sistemleri de oluşmuş bulunmalarına karşın, doğuma kadar çalışmazlar.
Bağırsakların alt kısımlarında, "meconium" denilen bir salgı birikir. Buna karşılık, başta böbrekler olmak üzere iç salgı bezleri, cildin ter ve yağ bezleri faaliyete geçerler. Yer yer kemikleşme de başlar. Cilt henüz saydam olup üzeri "lanugo" denilen tüylerle kaplıdır. 5. ayda cenin gelişmesine devam eder; tırnaklar şekillenir, saçlar çıkmaya başlar. 6. ayda kıl oluşumu gelişir. Kemikleşme belirli bir durum alır.
Ceninin boyu ortalama olarak 30 cm.ye, ağırlığı da 900-950 gram kadardır. Gözkapakları, ön kamara ve mercek de meydana gelir. 7.ayda ceninin boyu 35 cm.ye, ağırlığı da 1.300-1.400 grama ulaşır. Cilt, saydamlığını ve kırmızı görünümünü kaybeder. 8. ayda boyu 40 cm. kilosu da ortalama 2.000-3.000 gram arasındadır. Bu ayda doğan çocuklar genellikle yaşarlar. 9. ay, çocuğun ana rahminde gelişmesini tamamladığı aydır. Boy 50 cm. ve ağırlık da 3.000-3.500 gr.dır. Cilt altı tamamen yağ dokusu ile dolar, cilt tüylerinin büyük bir kısmı kaybolur ve cilt yağı yalnız koltuk altı, kasık ve boyunda kalır. Üreme organlarının ilk gelişimi de tamamlanır.
FETÜS NEDİR? CENİN VE FETÜS ARASINDAKİ FARK
Fetus, üçüncü gebelik ayı başından doğuma kadarki devre içinde ana rahmindeki canlıya verilen addır. İlk sekiz haftanın bitimiyle, 9.-40. haftalar arasını kapsayan fetal dönem başlar. Fetal dönemde, embriyonal dönemde oluşan organ sistemleri gelişir.
BEBEĞİN GELİŞİM AŞAMALARI
Hamileliğin 5. Haftası
Rahminizdeki embriyo, büyük bir süratle büyüyor. Bu zamanda bebeğiniz yaklaşık bir susam tanesi büyüklüğünde ve insandan çok minicik bir kurbağa yavrusuna benzer. Şu an vücudu üç tabakadan oluşuyor – ektoderm (iç deri), mezoderm (orta deri), endoderm (dış deri) – bunlar sonraları organ ve dokuların formlarını oluşturacaklar. Bebeğinizin beyin, omurilik, omurga ve sinirlerinin filizleneceği Nöral Tüp (Sinir Yolu), ektoderm denilen en üst tabakada gelişmeye başlar. Bu tabaka aynı zamanda onun deri, saç, tırnak, meme, ter bezi ve diş minelerinin gelişimini sağlar. Kalp ve dolaşım sistemi, orta tabaka yani mezodermde şekillenmeye başlar. (Hatta bu hafta bebeğinizin minik kalbi haznelere bölünmeye, atmaya ve kan pompalamaya başlıyor.) Mezoderm aynı zamanda bebeğinizin kas, kıkırdak, kemik ve deri altı dokularını da şekillendirir. Üçüncü tabaka yani endoderm ise, bebeğinizin akciğer, bağırsak, tam gelişmemiş idrar sistemi, karaciğer, tiroit ve pankreas gibi organlarını şekillendirir. Bu sırada, bebeğe gıda ve oksijen sağlayan plasenta ve göbek bağı ise, görevini yapmaya devam eder. Aynı anda bebeğin gelişiminde bunlar olurken plasentada da değişimler ve yeni oluşumlar meydana gelmektedir. Bebeği besleyecek ve oksijenin bebeğe ulaşmasına yardımcı olacak, CV adı verilen doku ve kordon bağı fonksiyonlarına başlamıştır. Eğer hala bir hamilelik testi yaptırmadıysanız 5. hafta testi yapmak için uygun bir zamandır. Böylece bir sağlık danışmanıyla irtibata geçip, bebeğin ve sağlıklı bir hamilelik geçirmenin gereklerini konuşup bilgi alabilirsiniz. Not: Her bebek rahimde bile farklı bir gelişim gösterebilir. Bu bilgiler, bebeğinizin gelişimi hakkında size genel bir fikir vermesi amacıyla verilmiştir.
Hamileliğin 6. Haftası
Bu haftanın en büyük gelişimi; bebeğinizin öpmeye doyamayacağınız gözleri, kulakları ve burnu oluşmaya başlar. Eğer rahminizi görebilirseniz, bebeğinizin büyük kafasının, siyah küçük noktacıklar halinde gözüken gözlerinin ve burun deliklerinin oluşmaya başladığını fark edebilirsiniz. Oluşmaya başlayan kulakları kafasının iki yanında çukur halinde, kolları ve bacakları ise çıkıntı gibidir. Kalp atışları dakikada 100 ile 160 arasındadır ki bu da sizin atışınızın yaklaşık 2 katı kadardır. Tüm vücudunda kan akışı da başlar. Bağırsakları gelişir ve ciğerleri oluşturacak doku filizleri ortaya çıkmaya başlar. Beyni, kasları ve kemikleri gibi hipofiz bezi de oluşmaya başlar. Şu anda bebeğinizin boyu çeyrek inç boyunda yani bir mercimek tanesi kadardır.
Hamileliğin 7. Haftası
Bu haftanın büyük haberi, minik bebeğinizin gelişen kol ve bacaklarında el ve ayaklarının ortaya çıkmasıdır. Yalnız bunlar sizin tutmak ve gıdıklamak için hayalini kurduğunuz küçük tombul el ve ayaklar değil, şu an için bir yüzgeçe benzeyen organlardır. Bebeğiniz teknik olarak hala bir embriyodur ve kuyruk kemiğine bağlı bir eklenti gibi gözüken küçük bir kuyruğu vardır. Bu kuyruk 5 hafta içinde yok olur ve bu rahminizde küçülen tek şeydir. Bebeğiniz geçen haftaya göre iki kat büyüklüğe ulaştı ve şu an yarım inç (1cm) boyunda yani bir böğürtlen kadar. Eğer rahminizden içeriye bakabilseydiniz; onun minicik gözlerini (şu an renkleri bellidir) kaplayan göz kapağı çukurlarını, burnunun ucunu ve kağıt kadar ince olan derisinin altından geçen minik damarlarını görebilirdiniz. Beyninin her iki tarafı da gelişiyor ve ilik kemiği şekillenip alyuvarları üretmeye başlayana kadar, karaciğerleri bu görevi üstleniyor. Şu anda onun sindirimine yardımcı olacak insülin hormonunu üretecek olan pankreası ve apandisi de var. Küçük bedenine besin ve oksijen taşıyan bağımsız kan damarı gibi olan, göbek bağına bağlanmış bağırsaklarında bir düğüm vardır.
Hamileliğin 8. Haftası
Bu haftanın büyük haberi, minik bebeğinizin gelişen kol ve bacaklarında el ve ayaklarının ortaya çıkmasıdır. Yalnız bunlar sizin tutmak ve gıdıklamak için hayalini kurduğunuz küçük tombul el ve ayaklar değil, şu an için bir yüzgeçe benzeyen organlardır. Bebeğiniz teknik olarak hala bir embriyodur ve kuyruk kemiğine bağlı bir eklenti gibi gözüken küçük bir kuyruğu vardır. Bu kuyruk 5 hafta içinde yok olur ve bu rahminizde küçülen tek şeydir. Bebeğiniz geçen haftaya göre iki kat büyüklüğe ulaştı ve şu an yarım inç (1cm) boyunda yani bir böğürtlen kadar. Eğer rahminizden içeriye bakabilseydiniz; onun minicik gözlerini (şu an renkleri bellidir) kaplayan göz kapağı çukurlarını, burnunun ucunu ve kağıt kadar ince olan derisinin altından geçen minik damarlarını görebilirdiniz. Beyninin her iki tarafı da gelişiyor ve ilik kemiği şekillenip alyuvarları üretmeye başlayana kadar, karaciğerleri bu görevi üstleniyor. Şu anda onun sindirimine yardımcı olacak insülin hormonunu üretecek olan pankreası ve apandisi de var. Küçük bedenine besin ve oksijen taşıyan bağımsız kan damarı gibi olan, göbek bağına bağlanmış bağırsaklarında bir düğüm vardır.