MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin 2019'da yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerine ilişkin olarak yaptığı "Erdoğan'ı destekleyeceğiz" açıklamasıyla başlayan süreçte sona gelindi. AKP ile MHP'nin, siyasi partilerin seçim ittifakına dair anlaştığı düzenlemeyi içeren ortak kanun teklifi, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı'na sunuldu. Toplam 26 maddelik metin, 4 kanunda değişiklik içeriyor.
ORTAK OY NASIL PAYLAŞTIRILACAK?
Siyasi partilerin seçim ittifakına ilişkin düzenlemeyi içeren kanun teklifine göre, ittifak yapan siyasi partilerin geçerli oyu, ittifakı oluşturan siyasi partilerin her birinin tek başına aldıkları oy sayısına ittifakın ortak oylarından gelen payın ilave edilmesiyle elde edilecek. İttifakın ortak oylarından gelen pay ise ittifak yapan siyasi partilerin tek başına aldıkları oyun bu partilerin toplam oyuna bölünmesiyle elde edilen kat sayının ittifakın ortak oyu ile çarpımı sonucunda elde edilecek.
YÜZDE 10 BARAJI NASIL UYGULANACAK?
İttifak yapan siyasi partilerin aldıkları geçerli oyların toplamının yüzde 10’u geçmesi halinde, bu siyasi partilerin her biri barajı geçmiş olacak.
MİLLETVEKİLİ SAYISI NASIL HESAPLANACAK?
İttifak yapan siyasi partilerin milletvekili sayısının hesaplanmasında; ittifakın toplam oyu esas alınacak. Bu oy miktarına göre önce ittifakın elde ettiği toplam milletvekili sayısı belirlenecek, bu sayı ittifakı yapan siyasi partiler arasında aldıkları geçerli oy sayısı esas alınarak paylaştırılacak.
OY PUSULASI NASIL GÖRÜLECEK?
Oy pusulasında siyasi partilerin ittifak protokolünde belirledikleri ittifak unvanı yazılacak. İttifakın unvanı belirlenmemiş ise oy pusulasına yalnızca "İttifak" ibaresi yazılacak, unvanı olmayan ittifakın birden fazla olması halinde bunlar başvuru sırasına göre numaralandırılacak.
ZARFLAR NASIL OLACAK?
AK Parti ve MHP'nin, siyasi partilerin seçim ittifakına ilişkin düzenlemeyi içeren ortak kanun teklifi TBMM Başkanlığı'na sunuldu. Teklifin içeriği ile ilgili iki partiden ortak açıklama yapıldı. İttifak yapan siyasi partilerin aldıkları geçerli oyların toplamının yüzde 10’u geçmesi halinde, bu siyasi partilerin her biri barajı geçmiş olacak.
Oy zarfları üzerinde "Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu" amblemi yer alacak şekilde filigranlı kağıtlar hazırlanacak. Üzerinde sandık kurulu mührü bulunmamasına rağmen söz konusu filigran, amblem ve ilçe seçim kurulu mührü bulunan zarflar geçerli sayılacak.
BAŞKA PARTİDEN ADAY OLUNABİLECEK Mİ?
Seçimlere katılma yeterliliği taşıyan siyasi partinin seçime katılmaması halinde bu partinin üyesi, kendisinin ve partisinin yazılı muvafakati alınarak başka bir siyasi partiden aday gösterilebilir
YILDIRIM VE BAHÇELİ'NİN İMZASI VAR?
AK Parti ve MHP'nin, siyasi partilerin seçim ittifakına ilişkin ortak kanun teklifi, AK Parti Grup Başkanı ve İzmir Milletvekili Binali Yıldırım ile MHP Genel Başkanı ve Osmaniye Milletvekili Devlet Bahçeli'nin imzasını da taşıyor.
Şentop şunları söyledi:
Hükümet sistemi değişikliğinin zorunluluğu olarak da kanunlarda değişiklikler yapmak gerekti. Benzer şekilde yine Yenikapı’da ortaya konan milli mutabakatı somutlaştırmak üzere, Türkiye’nin önündeki seçimlerde kanunlara temel kazandırmak üzere çalışmalara başlamıştık. Milli mutabakat komisyonu burada huzurunuzdayız. Her partiden üçer arkadaş olarak çalışmalara başladık. Temel hedefimiz anayasa değişikliğinin gerekli kılmış olduğu uyum kanunları ve reformu, gerçekleştirecek düzenlemeleri yapmak.
Yerel seçimlerle ilgili düzenlemeleri yapmak üzere çalışmalara başlamıştık.
Toplam 26 maddelik metin, 4 kanunda değişiklik içeriyor. Milletvekili seçimi kanunu, siyasi partiler kanununda da değişiklikler var. Bu metnin hepsi seçim ittifakıyla ilgili düzenlemeler değil. Bir kısmı anayasa değişikliğinin zorunluğu kıldığı düzenlemeler, bir kısmı seçim güvenliğiyle ilgili düzenlemeler.
MHP'li Mustafa Kalaycı ise şunları söyledi:
AK Parti ve MHP milletvekillerinin oluşturduğu ilk kanun teklifinin içeriği konusunda bu basın toplantımızı gerçekleştiriyoruz. Çalışmalarımız boyunca bize büyük destek veren bu teklifimize tam mutabakatla onay veren, Sayın Cumhurbaşkanımıza, Başbakanımıza, liderim Sayın Devlet Bahçeli’ye teşekkür ediyoruz.
Amacımız Türkiye’nin birlik ve dirliğini korumaktır. Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi Türk milletinin tercihidir. Biz millet ne diyor ona bakıyoruz. Milli mutabakat komisyonu olarak görevimiz, cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin tesisi ve sistemin sağlıklı işler hale getirmek için gerekli uyum yasalarının hazırlanması ve seçim ittifakıyla ilgili hukuki zeminin oluşturulmasıdır.
Teklifle Türk siyasi hayatında demokratikleşme yönünde önemli bir adım atılmaktadır. İttifakı yasaklayan hükümet kaldırılmakta, siyasi partilerin ittifak yaparak seçime katılabilmelerinin yasal altyapısı oluşturulmaktadır. İttifak yaparak seçime katılma kararı alan partilerin, seçim takvimi başlamasından itibaren 7 gün içerisinde ittifak protokolü ile YSK’ya başvurmaları gerekmektedir. Siyasi partiler kuraya ittifak olarak girecek, oy pusulasında yan yana yer alacaktır. İttifak içindeki sıraları da kurayla belirlenecektir. Seçim barajı ve milletvekili sayılarında doğal olarak aldıkları geçerli oyların toplamı dikkate alınacaktır. Milletvekili sayısı aldıkları geçerli oy sayısıyla dağıtılacaktır. Seçilme yaşı 18’e inmektedir.
Böylece genç nüfusun yerel yönetimlerde temsil edilebilmesinin önü açılmaktadır. Yatağa bağlı vatandaşlar için seyyar sandık kurulu oluşturulmaktadır. Seçmenlerin hiçbir etki altında kalmadan, seçim güvenliği açısından sorun olabilecek yerlerde sandıkların en yakın seçim bölgelerine taşınmasına YSK'ca karar verilecektir..
Sandık kurulu başkanları kamu görevlileri arasından kura ile belirlenecek. Asil ve yedek üyesi kamu görevlileri arasından kurayla belirlenecektir.
Seçmenlerce başka seçim türüne ait oy pusulalarının sehven farklı zarfa konulması veya zarfın atılacağı sandığın karıştırılması gibi nedenler oyların geçersiz olmasına neden olduğundan, sorunların önüne geçilmesi amacıyla oy pusulalarının tamamının aynı zarfa konulmasına yönelik düzenleme yapılmaktadır.
Aynı şekilde cumhurbaşkanlığı milletvekilliği seçimlerinde oy pusulalarının aynı zarfa konulması ön görülmektedir.