Cumhurbaşkanı Erdoğan, Dakar ziyareti sırasında, bir Türk firması tarafından inşa edilen 50 bin kişilik Dakar Olimpik Stadyumu'nun açılış törenine, Senegal Cumhurbaşkanı Macky Sall ve davetli diğer ülkelerin Devlet Başkanlarıyla birlikte katılacak.
Erdoğan'ın bu kapsamda katılımcı ülke liderleriyle ikili görüşmeler gerçekleştirmesi de planlanıyor. Ziyaret vesilesiyle Dakar Büyükelçiliğinin yeni binasının resmi açılışı da Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından gerçekleştirilecek.
Erdoğan'ın Gine Bissau'yu ziyareti, Türkiye'den bu ülkeye Cumhurbaşkanı düzeyinde ilk resmi ziyaret olacak.
Afrika ziyaretleri, yatırımlar ve ticarette yeni fırsatlar sunacak
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Senegal ve Gine Bissau'ya gerçekleştireceği ziyaretlerin, ikili ticaret hacimlerinin belirlenen hedefler doğrultusunda yükselmesi ve Türk iş insanlarının bölgede yapacağı yatırımları artırması açısından fırsatlar sunması bekleniyor.
Türkiye-Afrika ilişkileri, 2003'te Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ortaya koyduğu "Stratejik Afrika" politikasıyla yeni bir ivme kazandı.
Türkiye, 2005'te Afrika Birliği'ne "gözlemci üye" oldu, 2008'de de Birlik, Türkiye'yi "stratejik partner" ilan etti.
İlki 2008'de İstanbul'da, ikincisi 2014'te Ekvator Ginesi'nin başkenti Malabo'da yapılan Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi'nin üçüncüsü 16-18 Aralık 2021'de İstanbul'da gerçekleştirildi.
Afrika ile diplomatik gelişmeler ivme kazanırken, bu durum ekonomik ve ticari ilişkilere de yansıdı. Türkiye, Afrika ile ekonomik ilişkilerini eşit ortaklık temelinde kazan-kazan esasına dayalı inşa ediyor.
Geçen yıl itibarıyla Türk firmaları, Afrika genelinde toplam değeri yaklaşık 70 milyar doları geçen 1150'den fazla proje üstlendi. Kıta çapındaki yatırımların değeri de 6 milyar doları aştı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bugün KDC'ye, 21-22 Şubat'ta Senegal'e ve 22-23 Şubat'ta da Gine Bissau'ya yapacağı ziyaretlerin bölgede yeni iş birlikleri yaratması, ikili ticaret hacimlerinin belirlenen hedefler doğrultusunda yükselmesi ve Türk iş insanlarının bölgede yapacağı yatırımları artırması açısından fırsatlar sunması bekleniyor.
Sahra altı Afrika ile ikili ticaret hacmi 11 milyar dolar düzeyinde
Türkiye İstatistik Kurumunun Genel Ticaret Sistemi verilerine göre, Sahra Altı Afrika ülkeleri ile dış ticaret hacmi geçen yıl, 2020'ye göre yüzde 24,8 artarak 10,7 milyar dolarla en yüksek seviyesine ulaştı.
Söz konusu dönemde bölge ülkelerine ihracat yüzde 31 yükselerek 7,9 milyar dolar, ithalat da yüzde 10 artarak 2,8 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
Kongo'ya en çok "hububat", Senegal'e en çok "demir ve çelik" satıldı
2021'de KDC'ye ihracat yüzde 6,4 azalarak 53,7 milyon dolar, ithalat yüzde 1426 artarak 14,3 milyon dolar olarak kayıtlara geçti.
Türkiye'nin söz konusu dönemde KDC'ye en çok ihracat yaptığı fasılların başında "hububat, un, nişasta veya süt müstahzarları, pastacılık ürünleri" geldi. Bu faslı "etler ve yenilen sakatat" ile "elektrikli makine ve cihazlar" takip etti.
Geçen yıl Türkiye, Senegal'e 529,5 milyon dolarlık ürün satarken, bu ülkeden 10,9 milyon dolarlık ürün satın aldı ve Senegal'e ihracat yıllık bazda yüzde 47 arttı, ithalat ise yüzde 43 azaldı.
Türk ihracatçıların geçen yıl Senegal'e en çok ürün sattığı ilk 3 fasıl "demir ve çelik", "demir ve çelikten eşya" ve "elektrikli makine ve cihazlar" olarak sıralandı.
Türkiye’nin Gine Bissau’ya ihracatı geçen yıl, 2020’ye göre yüzde 18 yükselerek 9,8 milyon dolar, ithalatı ise yüzde 314 yükselerek 4,9 milyon dolar oldu.
Söz konusu dönemde ülkeye en çok “demir ve çelik”, “tuz, kükürt, topraklar ve taşlar, alçılar, kireçler ve çimento” ve “çeşitli mamul eşya” ihraç edildi.
"TİCARET HACMİNE KAVUŞACAK"
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-Kongo Demokratik Cumhuriyeti İş Konseyi Başkanı Yusuf Cenk Dağsuyu, Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin "Operasyonel Risk Endeksi"nde 201 ülke arasında 197'nci sırada yer aldığını belirterek, "Ülke, pazarı çok bakir bir durumda. Kazan-kazan politikasıyla iki ülke ticaret hacmi önemli seviyelere gelecektir." dedi.
Dağsuyu, yaklaşık 100 milyon ülke nüfusuna sahip KDC'nin, yüzölçümü bakımından Sahra Altı Afrika'nın en büyük, Afrika'nın 2'inci, dünyanın 11'inci büyük ülkesi olduğuna dikkati çekti.
Türkiye'nin KDC'ye ihracatının son 5 yılda yüzde 98 artmasının bu durumun önemli bir göstergesi olduğuna işaret eden Dağsuyu, "Son 5 yılda Türkiye'nin ülkeye ihracatının artmasında un ve pastacılık, et ve et ürünleri, makine ihracatının yükselmesi etkili oldu. Özellikle maden ve enerji sektöründeki yeni gelişmeler gelecek açısında çok önemli" değerlendirmesinde bulundu.
Dağsuyu, maden, enerji ve altyapı sektörlerinde yatırımlar ve iş hacimlerinin artırılmasıyla ikili ticaret hacminin 2022'de ciddi bir seviyeye kavuşacağını, bu yıl hedeflenen ihracat değerine ulaşmak ve yatırım ilişkilerinin gelişmesi için ticari diplomasi faaliyetlerine devam edeceklerini söyledi.
Afrika ile dostluğun ve iş birliğin gelişmesine özel önem verdiklerini vurgulayan Dağsuyu, "Biz birlikte kazanalım, birlikte kalkınalım, birlikte büyüyelim istiyoruz. Bu ziyaretin iki ülke iş hacmine çok olumlu katkı sağlayacağını düşünüyoruz ve yeni dönemde, 2021'de 54 milyon dolar seviyesine ulaşan ihracat hacminin bu yıl 100 milyon dolar seviyesinin üzerine çıkmasını hedefliyoruz." diye konuştu.
KDC'ye yapılması planlanan yatırımlara değinen Dağsuyu, şunları kaydetti:
"Beta Transformatör firması olarak ülkeye bu yıl 40 milyon dolarlık yatırım planlıyoruz. Yatırımın, ikili iş hacmine önemli bir katkı sağlayacağı kanaatindeyiz. Bu teknoloji transferiyle KDC'de istihdama katkı sağlamayı kendimize hedef, Afrika'ya desteği bir borç biliyoruz. Madencilik sektöründe ise altın, gümüş rafinerisinin kurulumu, Ulusal Altın ve Kıymetli Madenler Bankasının açılması gibi yatırım planları mevcut. Yenilenebilir enerji kaynakları, transformatör, kablo, elektrik alt ve üst yapı projeleri ve jeneratör gibi sektörler de ciddi öneme sahip."
"İLİŞKİLER HER ANLAMDA GELİŞME SÜRECİNDE"
DEİK Türkiye-Senegal İş Konseyi Başkanı Fuat Tosyalı da Senegal ekonomisinin tarıma dayalı olduğunu belirterek, sektörün halihazırda iş gücünün yüzde 70'ine istihdam sağladığını anlattı.
Senegal'in Afrika kıtasının parlayan yıldızlarından biri olduğunu aktaran Tosyalı, "Kendisini küresel bir hidrokarbon oyuncusu yapacak kadar büyük açık deniz petrol ve gaz kaynaklarına sahip. Bu bağlamda, iki ülke arasındaki ilişkiler her anlamda gelişme sürecinde. Bunda tabii iki ülke cumhurbaşkanlarının yakın ilişkileri de önemli bir etken." dedi.
Tosyalı, Senegal'in ihracatının son 5 yılda yüzde 50 artarak 2020'de 3,9 milyar dolara, ithalatının ise aynı dönemde yüzde 43 artarak 7,8 milyar dolara yükseldiğine dikkati çekerek, "Senegal'de ihracatın artmasında enerji, altın ve inorganik kimyasallar sektörlerindeki ihracat artışları etkili oldu. İthalat tarafında da enerji, makina ve elektrikli cihazlar ithalatındaki artışlar ön plana çıkıyor." bilgisini paylaştı.
Türkiye'nin Senegal'in en çok ihracat yaptığı 40'ıncı, ithalat yaptığı 8'inci ülke olduğunu dile getiren Tosyalı, ikili ticarette Türkiye'nin önemli bir farkla dış ticaret fazlası verdiğini ifade etti.
Tosyalı, 2020'de gerçekleştirilen Senegal-Türkiye İş Forumu'nda ticaret hacmi hedefinin kısa vadede 1 milyar dolar olarak belirlendiğini anımsatarak, son 5 yılda Türkiye'nin Senegal'e ihracatının artmasında demir-çelik, elektrikli cihazlar, çimento, makine ve plastik sektörlerinin etkili olduğunu anlattı.
"Türk şirketlerinin Senegal'deki projelerinin toplam tutarı 1.2 milyar dolar''
Senegal'de müteahhitlik sektörünün öne çıktığını aktaran Tosyalı, Türk şirketlerinin gerçekleştirdiği projelerin toplam tutarının 1,2 milyar dolar, proje sayısının da 33 olduğunu söyledi.
Tosyalı, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bölgede yapacağı temaslarına değinerek, "Ümit ediyoruz ki ziyaret vesilesiyle somut neticeler elde edilir. Cumhurbaşkanımızın Senegal'e ziyareti her zaman biz iş insanları için olumlu bir iklim oluşturuyor." dedi.
Dakar havalimanı iki Türk Şirketi tarafından inşa edildi
Tosyalı, Senegal'e yatırımlarda müteahhitlik, enerji, demir çelik sektörlerinin ilk sıralarda yer alabileceğini, tarım, turizm, balıkçılık, bilgi ve iletişim teknolojileri (ICT), sağlık, eğitim, yenilenebilir enerji ve madencilik sektörlerinin de yatırım potansiyelinin yüksek olduğunu ifade etti.
Ülkenin en büyük havalimanı olan Dakar Havalimanı'nın iki Türk şirketi tarafından inşa edildiğini hatırlatan Tosyalı, havalimanından şehir merkezine gidecek raylı sistem projesi, şehir merkezinde yer alan otel ve hastane projelerinin Türk firması tarafından yapıldığını, Türk şirketlerin havalimanı, spor salonu, alışveriş merkezi, otel, fuar ve kongre merkezi ile demir yolu gibi önemli inşaat ve altyapı projelerini hayata geçirdiğini bildirdi.
Senegal'in toplam nüfusunun 2020 yılı tahminine göre 16,8 milyon olduğunu ve nüfusun yaklaşık yarısının Dakar bölgesi civarında yerleştiğini belirten Tosyalı, "Senegal'in kapıları kazan-kazan ve karşılıklı saygı ilkesi içerisinde çalışmak isteyen herkese açık." diye konuştu.
Vize hususunda Türk özel sektörünün beklenti içerisinde olduğunu aktaran Tosyalı, ticaretin altyapısını daha da sağlamlaştırmak adına yürürlüğe girmesini bekledikleri bazı anlaşmaların da bulunduğunu sözlerine ekledi.