24 Ocak'ta Elazığ'da meydana gelen 6,8 şiddetindeki meydana gelen depremin ardından vatandaşlar, Deprem İzolatörü nedir? Deprem İzolatörü nasıl çalışır? Maliyeti ve montajı gibi çeşitli sorular hakkındaki bilgileri arama motorlarından aratıyor. İşte tüm detayları ile Deprem İzolatörü...
Öncelikle herşeyden önce Deprem İzolatörü'nün en önemli konularından biri, şiddeti 6,8 olan ve ülkemizdeki binaların kalitesine göre 'yıkıcı' denebilecek bir depremin şiddetini binanın taşıyıcı sistemine etki derek deprem kuvvetini azaltır. Ülkemizin en önemlisi de, deprem bölgesi olmasından dolayı ve sürecin ülke adına kritik bir süreç olmasından dolayı Deprem İzolatör'leri hayati bir önlem taşıyor. Şu ana dek şehir ve devlet hastaneleri zeminlerinde kullanılan sismik izolatörler, deprem anındaki oluşan sarsıntıyı minimize etmesi dolayısıyla araştırılıyor denebilir.
DEPREM İZOLATÖRÜ NEDİR VE NASIL ÇALIŞIR?
Deprem İzolatörü, öncelikle depreme dayanıklı bina üretiminde kullanılan en önemli özelliklerden birisidir. Depremin ortaya çıkarmış olduğu yüksek enerji ve yüksek dalgalardan etkilenmemesi adına kullanılıyor. Aynı esnada ise, depremin etkilerini minimize ediyor. Örneğin; 6,8 şiddetindeki bir depremin şiddetini, izolatörler aracılığı ile binadaki kişilerin depremi 3,1 civarlarında hissetmesini sağlayabilmektedir. Konut, Hastane veya herhangi bir apartman vb.. gibi uygun görülen kata, çeşitli kolonların ve perdelerin altlarına (kolonlara) yerleştirerek, yapının zemin ile olan etkileşimini en aza indirgiyor. Deprem anında çok yumuşak salınımlar yapan bu izolatör, deprem enerjisini düşürüyor ve böylece depremin yıkıcı etkisini apartman veya konut sakinleri yok denebilecek kadar hissediyor.
DEPREM İZOLATÖRÜ MALİYETİ?
İzolatörler maliyet olarak, sadece bir değil dört şekilde fiyatlandırmaya tabi tutuluyor. Mesela; Demirli C30 betonu, düz yüzeyli betoname kalıbı, O14 - 50 betoname demiri, O8 - 12 betoname demiri ve sismik izolasyon sistemi olarak dört'e ayrılıyor. Hepsinin fiyatı duruma göre artış gösterebiliyor veya daha az olabiliyor. Bu yaptıracak kişinin, durumuna bağlı bir durum. Çelik yaylı titreşim sismik izolatörler de var, onların fiyatı çok daha az fakat işlevleri daha normal. Böyle kritik bir süreçte olduğumuzu ve Türkiye'nin deprem bölgesi olduğunu düşünürsek fiyatın az veya çokluğundan kaçınmamak gerekir.
DEPREM İZOLATÖR SİSTEMİNİN YARARLARI?
- Yüksek düzeyde can güvenliği
- Aynı oranda minimum düzeyde bakım gerekliliği
- Araştırma ve geliştirmeye ait projelerin korunması
- Yapıda bulunan mimari ve taşıyıcı elemanlarda minimum hasar
- Şiddetli deprem sonrasında hemen kullanım olanağı
- Köprü ve viyadükler de hasar görmeksizin kullanımına devam edilmesi
- Ulaşım yapılarında devam eden süreklilik
- Yapı içerisinde yer alan eşya ve cihazların korunması
UYGULANMA ALANLARI
- Mevcut yapıların depreme karşı güçlendirilmesi
- Köprüler ve viyadükler
- Hastaneler
- Kültürel ve tarihi binalar, müzeler
- Konutlar
- Enerji tankları ve endüstri yapıları
- Havaalanları
- Stadyumlar
- Okul binaları
- Kamu binaları
DEPREM İZOLASYONU MONTAJI NASIL YAPILIR?
Temel betonunda kolon filizleri çıkmak yerine bu temel-kolon bağlantı noktasına izolatörü temele monte edip izolatörün üstünden kolonu devam ettirerek uygulanabilir.
Yapıya iki adet temel yapmak amacıyla iki temel arası izolasyon bölgesi oluşturulması, yapı çevresinin hareket kabiliyeti kazandırmak adına kuranglez perde açılması yapılabilir vesismik izolatörün yanında sismik izleme sistemi montajı sağlanabilir. Güçlendirme deprem izolasyonunda kauçuk izolatör kolonlar kesilerek araya yerleştirilir.
SİSMİK İZOLATÖRLER SAYESİNDE HAYATLARI KURTULMUŞTU
Elazığ'daki 41 vatandaşı hayatından eden, 6,8 şiddetindeki depremde evlerin dayanıksız ve kalitesiz malzemelerden yapılması çok büyük tartışma konusu olmuştu. Şehrin depremden etkilenmeyen ve en güvenli yapısı denebilecek Elazığ Fethi Sekin Şehir Hastanesi, zemininde bulunan 872 deprem izolatörü sayesinde kesintisiz olarak sağlık hizmeti verildi. Hatta hastane çalışanları depremden sonraki süreçte, hastaneye gelerek kendilerini iyice güvenceye aldılar. Hastane, Elazığ'daki tek sismik izolatör kullanan yapı olarak biliniyor.