Türkiye, deprem kuşağı denince eskiden beri tetikte olan ülkelerden. Genel itibari ile küçük şiddet boyutunda gerçekleşen sarsıntılar, bazen çok yıkıcı boyutlara ulaşabiliyor. Hal böyle olunca da "Deprem vergisi nedir?" soruları gündeme gelmekte. Peki deprem vergisi nereye nasıl harcandı? Deprem vergisi nelerden alınıyor? İşte bilmeniz gereken detaylar...
DEPREM VERGİSİ NEDİR?
Depreme karşı alınması gereken önlemlerin ne kadar önemli olduğunun en son örneğini Elazığ'da yaşadık. Sivrice merkezli olarak gerçekleşen depremde, 41 kişi yaşamını yitirmişti. Bu tür doğal afetlere yönelik çıkarılan deprem kanunu ile çeşitli yardım faaliyetleri sürdürülebiliyor ve bu zorlu dönemlerde oldukça büyük fayda sağlıyor. Alınan deprem vergisi ile en azından maddi hasarın yarattığı yaralar sarılıyor, yaşanan acılara bir nebze teselli veriliyor.
19 Mayıs Üniversitesi, Mali Hukuk Ana Bilim Dalı Başkanı Doç.Dr. Murat Batı'nın yapmış olduğu açıklamaya göre deprem vergisi; cep telefonu ve sabit telefon faturaları ile dijital ve kablolu TV yayınlarından alınmakta. Aynı zamanda internet hizmeti faturaları da bu dilime dahil edilmekte. Alınan verginin oranı ise % 7,5 şeklinde. Tahsil edilen bu meblağ, hizmet sağlayıcı tarafından vergi dairesine yatırılıyor.
DEPREM VERGİSİ NEREYE, NASIL HARCANDI?
Elazığ'da yaşanan büyük Elazığ felaketinin ardından akıllara ise "Deprem vergisi nereye, nasıl harcandı?" sorusu geldi. Açıklanan sonuçlara göre toplanan deprem vergilerinin neredeyse 10 katı kadarı, vatandaşın mağduriyetini gidermek için harcandı. 2003 ve 2016 seneleri arasındaki geçici ve kalıcı vergilere göre toplanan miktar 66 milyar 231 bin TL. Devletin; gerek arama kurtarma, kentsel dönüşüm, gerek konut ve lojistik için deprem bölgelerinde harcadığı miktar ise 625 milyar 124 milyon TL.
İşte deprem vergisi ile birlikte toplam yapılan harcamalar:
- Marmara, Bingöl, Van, Kütahya ve Elazığ depremleri için toplam 119 milyar 679 milyon TL.
- Depremle alakalı olarak sağlık, güvenlik, eğitim, afet ve acil durum, kentsel dönüşüm, yurt ve altyapı için toplam 505 milyar 445 milyon TL
- Marmara Bölgesi'nde 43 bin 603 kalıcı konut, 1380 kamu binası güçlendirme ve yenileme işlemleri.
- Bingöl'de 9 bin 189 kalıcı konut, 136 iş yeri ve 573 ahır inşası.
- Elazığ'da 821 konut, 2 iş yeri, 11 derslik, 11 lojman, 1077 ahır, okul ve cami inşası.
- Kütahya'da 1050 konut, 14 iş yeri, cami, okul ve 6 ahır inşası.
- Van'da 25 bin 742 konut, 428 iş yeri, 3 bin 194 ahır, 53 okul, 13 sağlık merkezi, spor salonu, yurt ve cami inşası.
- Türkiye genelinde 377 bin 972 derslik
- Kentsel dönüşüm dahilinde, TOKİ ve kamu olarak ikiye ayrılmak üzere 641 bin konut, 49 bin 515 afet konutu, 25 lojistik depo, 773 arama kurtarma aracı, bin 56 deprem istasyonu, 132 spor tesisi güçlendirmesi ve yeniden inşası.