ÖZET: 657 sayılı Kanunun 37 ve 64 üncü maddelerinde 6111 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik sonrası uygulamanın 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi çalışan personel hakkında nasıl yapılacağı hk.(27/02/2014-812)
657 sayılı Kanunun 37 ve 64 üncü maddelerinde 6111 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik sonrası uygulamanın 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi çalışan personel hakkında nasıl yapılacağı hususunda görüş talep eden ilgi yazı incelenmiştir.
Bilindiği üzere, 22/1/1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 3 üncü maddesinin (a) bendinde, istihdam şekilleri memurlar, sözleşmeli personel ve işçiler olarak düzenlenmiş olup, (c) bendinde ise sözleşmeli personel “teşebbüs ve bağlı ortaklıkların genel idare esasları dışında yürüttükleri hizmetlerinde bu Kanun Hükmünde Kararnamede belirtilen esaslar çerçevesinde akdedilecek bir sözleşme ile çalıştırılan ve işçi statüsünde olmayan personel” olarak tanımlanmıştır. “Sosyal Güvenlik” başlıklı 12 nci maddesinde ise “Sözleşmeli statüde istihdam edilecek personel, 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununa tabidir.” denilmektedir.
Aynı Kanunun “Aylıklar ve Ücretler” başlıklı 25 inci maddesinin (c) bendinde II sayılı cetvele tabi sözleşmeli personelin ücret sistemi temel ücret, başarı ücreti ve kıdem ücretinden oluşacağı hüküm altına alınmış olup, farklı bir ücret sistemine tabi olan ve Devlet memurları gibi kazanılmış hak aylık derece ve kademeleri bulunmayan 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi sözleşmeli personelin ancak emekli keseneğine esas aylık derecelerinin tespitine yönelik olarak, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 37 ve 64 üncü maddelerinin uygulanmasına ilişkin kurumlar arasında uygulama birliğinin sağlanması amacıyla yayımlanan 118 Seri No'lu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğinin (7.) işaretli bölümünde yer verilen “Her ne şekilde olursa olsun sözleşmeli statüde istihdam edilen personelden T.C. Emekli Sandığı ile iştirakçiliği devam eden personel de, yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde emekli keseneğine esas aylıkları bakımından anılan Kanunun 37 ve 64 üncü maddeleri hükümlerinden yararlanabileceklerdir.” şeklindeki açıklama doğrultusunda uygulama yapılabilecektir.
Öte yandan, 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 58 inci maddesinde yer alan “Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin teşebbüs ve bağlı ortaklıklarda uygulanması sırasında birliği sağlamak ve doğacak tereddütleri gidermekle Devlet Personel Başkanlığı yetkili ve görevlidir.
Sözleşmeli personele ilişkin olarak bu Kanun Hükmünde Kararnamede hüküm bulunmayan hallerde, Devlet Personel Başkanlığının görüşü alınmak kaydıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.” hüküm gereğince de aşağıdaki açıklamalara yer verilmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunun "Yükselinebilecek derecenin üstünde bir dereceye yükselme" başlıklı 37 nci maddesinde "Bu kanun hükümlerine göre öğrenim durumları, hizmet sınıfları ve görev unvanları itibariyle azami yükselebilecekleri derecelerin dördüncü kademesinden aylık almaya hak kazanan ve son sekiz yıllık süre içinde herhangi bir disiplin cezası almayanların kazanılmış hak aylıkları kadro şartı aranmaksızın bir üst dereceye yükseltilir." hükmüne yer verilmiş olup; bir üst dereceye yükselebilmek için iki koşulun varlığına ihtiyaç duyulduğu sarih bir şekilde belirtilmiştir.
Mezkur Kanunun 64 üncü maddesinde ise; "Kademe; derece içinde, görevin önemi
veya
sorumluluğu artmadan, memurun aylığındaki ilerlemedir.
Memurun kademe ilerlemesinin yapılabilmesi için bulunduğu kademede en az bir yıl çalışmış olması ve bulunduğu derecede ilerleyebileceği bir kademenin bulunması şartları aranır.
72 nci madde gereğince belirli bir süre görev yapmak üzere, mecburî olarak sürekli görevle atanan memurlardan kalkınmada birinci derecede öncelikli yörelerde bulunanlara, bu yörelerde fiilen çalışmak suretiyle geçirilen her iki yıl için bir kademe ilerlemesi daha verilir. Yıllık izinde geçirilen süreler fiilen çalışılmış sayılır. İki yıldan az süreler dikkate alınmaz.
Son sekiz yıl içinde herhangi bir disiplin cezası almayan memurlara, aylık derecelerinin
yükseltilmesinde dikkate alınmak üzere bir kademe ilerlemesi uygulanır.
Bu maddede belirtilen şartları haiz her sınıf ve derecedeki memurlar, hak kazandıkları tarihten geçerli olmak üzere ve başkaca bir işleme gerek kalmaksızın bir ileri kademeye ilerlemiş sayılırlar.
Kademe ilerlemesi ile ilgili onay mercii atamaya yetkili amirdir. Onay mercileri kademe
ilerlemeleri ile ilgili yetkilerini devredebilirler.
Kademe ilerlemesine hak kazanamayan memurlar, kurumlarınca her ay alınacak toplu onaylarla belirlenir. Kademe ilerlemesi yapmış sayılanlardan ilerlemeye müstahak olmadıkları sonradan tespit edilenlerin kademe ilerlemeleri, ilerlemiş sayıldıkları tarihten geçerli olmak üzere iptal edilir." hükmüne yer verilmiştir.
Mezkur Kanunun “Geçiş hükümleri” başlıklı Geçici 36 ncı maddesinin (B) fıkrasında; “Bu maddenin yayımı tarihinden önceki son altı yıllık sicil notu ortalaması doksan ve daha yukarı olanlardan 37 nci maddede yer alan bir üst dereceye yükseltme uygulamasından yararlanmamış olanlar hakkında, bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla değiştirilen 37 nci maddenin değişiklikten önceki hükmü uygulanır. Bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla değiştirilen 37 nci maddede yer alan sekiz yıllık süre, ilk sekiz yıllık dönem için, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önceki;
a) Son beş yıllık sicil notu ortalaması doksan ve daha yukarı olanlar için üç yıl,
b) Son dört yıllık sicil notu ortalaması doksan ve daha yukarı olanlar için dört yıl,
c) Son üç yıllık sicil notu ortalaması doksan ve daha yukarı olanlar için beş yıl,
d) Son iki yıllık sicil notu ortalaması doksan ve daha yukarı olanlar için altı yıl,
e) Son sicil notu doksan ve daha yukarı olanlar için yedi yıl,
olarak uygulanır.” hükmüne yer verilmek suretiyle söz konusu maddenin yayımından önce son altı yıllık sicil notu ortalaması doksan ve daha yukarı olanlardan bir üst dereceye yükseltme uygulamasından yararlanmamış olanlar hakkında 657 sayılı Kanunun 6111 sayılı Kanun ile değiştirilen 37 nci maddesinin değişiklikten önceki hali olan “Bu Kanun hükümlerine göre öğrenim durumları, hizmet sınıfları ve görev unvanları itibariyle azami yükselebilecekleri derecelerin dördüncü kademesinden aylık almaya hak kazanan ve son altı yıllık sicil notu ortalaması doksan ve daha yukarı olanlardan son sicil notu olumlu bulunanların kazanılmış hak aylıkları kadro şartı aranmaksızın bir üst dereceye yükseltilir.” hükmünün uygulanacağı, 6111 sayılı Kanunun 116 ncı maddesi ile 657 sayılı Kanuna eklenen geçici 36 ncı maddenin yürürlük tarihi itibariyle de azami yükselinilebilinecek derecelerin dördüncü kademesinden aylık almaya hak kazananlardan sicil notu ortalaması veya son sicil notu doksan ve daha yukarı olanlar hakkında artık geçici 36 ncı maddesinin (B) fıkrasının uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
Ayrıca, “Geçiş hükümleri” başlıklı Geçici 36 ncı maddesinin (C) fıkrasında “Bu maddenin yayımı tarihinden önceki son altı yıllık sicil notu ortalaması doksan ve daha yukarı olanlardan bir kademe ilerlemesi uygulamasından yararlanmamış olanlar hakkında, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla değiştirilen 64 üncü maddenin ikinci fıkrasının değişiklikten önceki hükmü uygulanır. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla değiştirilen 64 üncü maddenin dördüncü fıkrasında yer alan sekiz yıllık süre, ilk sekiz yıllık dönem için, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önceki;
a) Son beş yıllık sicil notu ortalaması doksan ve daha yukarı olanlar için üç yıl,
b) Son dört yıllık sicil notu ortalaması doksan ve daha yukarı olanlar için dört yıl,
c) Son üç yıllık sicil notu ortalaması doksan ve daha yukarı olanlar için beş yıl,
d) Son iki yıllık sicil notu ortalaması doksan ve daha yukarı olanlar için altı yıl,
e) Son sicil notu doksan ve daha yukarı olanlar için yedi yıl,
olarak uygulanır.” hükmüne yer verilmek suretiyle söz konusu maddenin yayımından önce son altı yıllık sicil notu ortalaması doksan ve daha yukarı olanlardan bir kademe ilerlemesi uygulamasından yararlanmamış olanlar hakkında 657 sayılı Kanunun 6111 sayılı Kanun ile değiştirilen 64 üncü maddenin ikinci fıkrasının değişiklikten önceki hali olan “Devlet memurlarından 6 yıllık sicil notu ortalaması 90 ve daha yukarı olanların aylık derecelerinin yükseltilmesinde dikkate alınmak üzere bir kademe ilerlemesi uygulanır.” hükmünün uygulanacağı, 6111 sayılı Kanunun 116 ncı maddesi ile 657 sayılı Kanuna eklenen geçici 36 ncı maddenin yürürlük tarihi itibariyle de altı yıldan daha az süreli sicil notu ortalaması veya son sicil notu doksan ve daha yukarı olanlar hakkında artık geçici 36 ncı maddesinin (C) fıkrasının uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
Diğer taraftan, 25/02/2011 tarihli ve 27857 sayılı (Mükerrer) Resmi Gazete'de yayımlanan 6111 sayılı Kanunun yürürlük başlıklı 215 inci maddesinin (j) bendinde yer alan "Bu Kanunun; ... j) Diğer hükümleri yayımı tarihinde, yürürlüğe girer." hükmü uyarınca 6111 sayılı Kanunun 100, 116 ve 117 nci maddeleri yani 657 sayılı Kanunun 37, 64 ve geçici 36 ncı maddelerindeki değişiklikler yayımı tarihinde yürürlüğe girmektedir.
Yukarıdaki hüküm ve açıklamalar çerçevesinde her ne kadar 399 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi sözleşmeli personel için sicil notu uygulaması devam etse de 657 sayılı Kanunun sicile ilişkin düzenlemeleri 6111 sayılı Kanunla kaldırılmış olduğundan mezkur tebliğ doğrultusunda;
-25/02/2011 tarihinden sonra göreve başlayan 399 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi sözleşmeli personelin emekli keseneğine esas aylık derecelerinin tespitinde değerlendirmek üzere, belirtilen tarihten sonra Devlet memuru olarak istihdam edilen personelde olduğu gibi göreve başlanılan tarihi müteakip sekizinci yılın dolması ve herhangi bir disiplin cezası alınmaması halinde, 657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesi uyarınca bir kademe ilerlemesinin uygulanacağı,
-25/02/2011 tarihinden önce görevde olan 399 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi sözleşmeli personelden 6111 sayılı Kanunun ilgili maddelerinin yürürlük tarihi itibariyle geriye dönük son bir, iki, üç, dört, beş yıllık sicil notu ortalaması doksan ve daha yukarı olanlar hakkında, 657 sayılı Kanunun "Geçiş hükümleri" başlıklı geçici 36 ncı maddesinin (B) ve (C) bentlerinde aranan sırasıyla yedi, altı, beş, dört, üç yıllık sürelerin maddenin yürürlük tarihinden başlatılarak ve bu süre içerisinde de disiplin cezası almama şartının yerine getirilmesi şeklinde uygulanması gerektiği, mütalaa edilmektedir.